Επιστολή στον Πρωθυπουργό για την Κάνναβη

Στείλαμε την παρακάτω επιστολή για την αποποινικοποίηση της χρήσης ουσιών και τη νομιμοποίηση της καλλιέργειας και θεραπευτικής και ψυχαγωγικής χρήσης της κάνναβης στον Πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα.

Την κοινοποιήσαμε στους Υπουργούς Δικαιοσύνης, Ν. Παρασκευόπουλο, Υγείας, Π. Κουρουμπλή και Οικονομικών. Γ. Βαρουφάκη.

Αποποινικοποίηση της χρήσης ουσιών και νομιμοποίηση της Κάνναβης

Αξιότιμε Πρωθυπουργέ, κ. Τσίπρα,

Ήρθε η ώρα να γράψετε ιστορία και να αποκαταστήσετε την ιστορική αλήθεια. Να σώσετε τις ζωές και την αξιοπρέπεια πολλών ανθρώπων, και να βάλετε σημαντικά ποσά στα ταμεία.

Η ποινικοποίηση της χρήσης ουσιών δεν είναι ένα πρόσφατο φαινόμενο. Έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν και έχει αποτύχει παταγωδώς, καθώς επιτυγχάνει τα αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα: αύξηση της ζήτησης και προσφοράς ουσιών, αύξηση της βλάβης και του ρίσκου για τους χρήστες, γιγάντωση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς κρατικών λειτουργών (αστυνομικών, δικαστών, πολιτικών), αύξηση της εγκληματικότητας, αύξηση του αριθμού των χρηστών και της προβληματικής χρήσης, μεταξύ άλλων.

Δεν χρειάζεται να αναφερθούμε στην ποτοαπαγόρευση στην Αμερική τον προηγούμενο αιώνα, γιατί η παρανομία συγκεκριμένων ουσιών και η ποινικοποίηση της χρήσης τους τα τελευταία 60 χρόνια στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, έχει τα αρνητικά αποτελέσματα που προαναφέραμε σύμφωνα με επίσημες μελέτες της ΕΕ [1], του ΟΗΕ [2] και κοινωνικών φορέων [3, 4].

Ένα είναι σίγουρο, οι χρήστες δεν είναι εγκληματίες και η αυτοπροσβολή δεν είναι έγκλημα. Εγκληματικές είναι οι πολιτικές που ακολουθήσαμε μέχρι σήμερα τα τελευταία 60 χρόνια, που μας έχουν κοστίσει χιλιάδες ζωές. Μέσα από την παρανομία και τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών δεν μπορούμε να ελέγξουμε καθόλου την αγορά, τις συνθήκες χρήσης και τις ίδιες τις ουσίες. Το μόνο που επιτυγχάνουμε είναι ο πλουτισμός και η γιγάντωση του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς και αύξηση της βλάβης για τους χρήστες, που δεν είναι ένα περιθωριακό τμήμα της κοινωνίας, αλλά πολίτες από όλα τα κοινωνικά στρώματα.

Την τελευταία δεκαετία επιστήμονες, εμπειρογνώμονες και πολιτικοί σε ολόκληρο τον κόσμο αναγνωρίζουν ότι πρέπει να προσεγγίσουμε το ζήτημα της χρήσης και κατάχρησης ουσιών με διαφορετικό τρόπο, πιο ανθρώπινα και αποτελεσματικά, δίνοντας έμφαση στην αποποινικοποίηση της χρήσης και την διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν υιοθετήσει προγράμματα μείωσης της βλάβης, έχουν αποποινικοποιήσει τη χρήση της κάνναβης με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ενώ σε μερικές χώρες έχουμε πλέον πλήρη νομιμοποίηση της καλλιέργειας και κατανάλωσης της κάνναβης με τα κρατικά ταμεία να γεμίζουν χρήματα.

Επιγραμματικά θα σας αναφέρουμε τα παραδείγματα της Πορτογαλίας που έχει αποποινικοποιήσει τη χρήση όλων των ουσιών από το 2001 με θεαματικά αποτελέσματα [5], της Ισπανίας που έχει αποποινικοποιήσει την κάνναβη εδώ και 15 χρόνια και προχωράει με γοργό ρυθμό στη νόμιμη ρύθμισή της, της Τσεχίας και της Ιταλίας που έχουν νομιμοποιήσει τη θεραπευτική και αποποινικοποιήσει τη ψυχαγωγική χρήση της κάνναβης, και βέβαια τις περιπτώσεις της Ουρουγουάης που έγινε το πρώτο κράτος που επίσημα ρύθμισε νόμιμα την Κάνναβη, τις 24 πολιτείες των ΗΠΑ που έχουν νομιμοποιήσει τη θεραπευτική χρήση και τις 3 Πολιτείες των ΗΠΑ που έχουν κάνει νόμιμη και τη ψυχαγωγική χρήση. Φυσικά έχουμε και τα παραδείγματα της Ελβετίας, της Ολλανδίας και του Βελγίου που έχουν αποποινικοποιήσει την προσωπική κατανάλωση κάνναβης και εφαρμόζουν πρωτοπόρα προγράμματα μείωσης της βλάβης για τις άλλες ουσίες, και άλλες χώρες όπως οι Κροατία, Δανία, Γερμανία, Καναδάς, Αυστραλία, Κόστα Ρίκα που δοκιμάζουν διαφορετικά μοντέλα για την αποποινικοποίηση της χρήσης και αυτοκαλλιέργειας κάνναβης [6].

Εκτός από τα αυτονόητα κοινωνικά και προσωπικά οφέλη που ενέχει η αποποινικοποίηση της χρήσης ουσιών (προστασία δημόσιας υγείας και πολιτών, μείωση εγκληματικότητας και βλάβης των χρηστών, εξοικονόμηση πολύτιμων ανθρώπινων πόρων από το κράτος, αποσυμφόρηση δικαστηρίων και φυλακών, διασφάλιση ασφαλούς χρήσης και ποιότητας των ουσιών, κλπ), η νόμιμη ρύθμιση της παραγωγής και διάθεσης κάνναβης (με περιορισμούς για την ηλικία και τη δημόσια χρήση) μπορεί να αποφέρει στα ταμεία του κράτους σημαντικά ποσά που μπορούν να χρηματοδοτήσουν κοινωνικές πολιτικές, την πρόνοια και την περίθαλψη, την παιδεία και τον πολιτισμό.

Με συντηρητικές εκτιμήσεις η αγορά της “ινδικής” κάνναβης στην Ελλάδα, για θεραπευτική και ψυχαγωγική χρήση, αποτιμάται στο 1-1.5 δις. Ευρώ, τα οποία καταλήγουν αυτή τη στιγμή στο οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά. Αν νομιμοποιηθεί η ινδική κάνναβη στην Ελλάδα θα δημιουργηθούν 15-20.000 νέες θέσεις εργασίας, θα ενισχυθούν οι εμπορικοί κλάδοι, η ιατρική και ο τουρισμός, θα ωφεληθούν χιλιάδες ασθενείς, ενώ θα δημιουργηθούν νέοι παραγωγικοί- εμπορικοί τομείς. Αν συνυπολογίσουμε τα οικονομικά οφέλη για τη γεωργία, τη μεταποίηση και το εμπόριο από την πλήρη παραγωγική αξιοποίηση της κλωστικής κάνναβης στην Ελλάδα (με στόχο την πλήρη αντικατάσταση του βάμβακος) τότε μιλάμε για μια συνολική αγορά που θα ξεπερνάει τα 2-2.5 δις ευρώ σε ετήσιο τζίρο, θα δημιουργήσει περισσότερες από 40.000 νέες θέσεις εργασίας και θα ενισχύσει τα ταμεία του κράτους με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από άμεση και έμμεση φορολογία και ασφαλιστικές εισφορές.

Πολύ πρόσφατα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπ. Ομπάμα δήλωσε στο κανάλι CNN ότι στο θέμα της κάνναβης, ιδιαίτερα για την ιατρική χρήση, πρέπει να ακολουθήσουμε ότι λέει η επιστήμη και όχι η ιδεοληψία. Υποστήριξε την αποποινικοποίηση της κάνναβης και τάχθηκε υπέρ ενός μοντέλου για τη δημόσια υγεία και όχι ενός μοντέλου φυλάκισης και καταστολής. Στο πρόσφατο παρελθόν έχει δηλώσει ότι και ο ίδιος έχει καταναλώσει κάνναβη στα νιάτα του και ότι δεν την θεωρεί πιο επικίνδυνη από το αλκοόλ [7].

Οι πρώην πρόεδροι της Ελβετίας, της Κολομβίας, του Μεξικού, της Χιλής, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας και της Βραζιλίας μαζί με τον πρώην ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν και πολλών άλλων προσωπικοτήτων ηγούνται από το 2011 της παγκόσμιας πρωτοβουλίας “Global Commission on Drug Policy” [8] με το αίτημα να σταματήσει ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών και της ανθρωπότητας και, καλούν τις κυβερνήσεις όλου του κόσμου να μετατοπίσουν τις πολιτικές τους από την ποινικοποίηση, την καταστολή και την απαγόρευση, στην αποποινικοποίηση, τη μείωση της βλάβης και την πρόληψη. Τους καλούν επίσης να δοκιμάσουν εναλλακτικά μοντέλα νόμιμης ρύθμισης της κάνναβης.

Δέκα χιλιάδες εκπρόσωποι της εφαρμογής του νόμου (αστυνομικοί, δικαστές, δικηγόροι κλπ) απ’ όλο τον κόσμο έχουν δημιουργήσει το δίκτυο Law Enforcement Against Prohibition που ασκεί πολιτική πίεση στις κυβερνήσεις να εγκαταλείψουν τις δαπανηρές και αναποτελεσματικές κατασταλτικές πολιτικές, αποποινικοποιώντας την προσωπική χρήση ουσιών και ρυθμίζοντας νόμιμα την κάνναβη. Εκπρόσωπος του δικτύου συμμετείχε το 2013 στις διεθνείς ενημερωτικές εκδηλώσεις που διοργανώσαμε στα πλαίσια του Αντιαπαγορευτικού Φεστιβάλ με επιστήμονες, πολιτικούς και ειδικούς από Βέλγιο, Ολλανδία, Αγγλία, Γερμανία, Τσεχία, Ισπανία και Ελλάδα. Όλοι οι ομιλητές συνηγόρησαν ότι οι πολιτικές για τα ναρκωτικά και την κάνναβη πρέπει να αλλάξουν καθώς η καταστολή έχει αποτύχει, ενώ η κάνναβη πρέπει να γίνει ένα νόμιμο φάρμακο.

Επιστήμονες και ειδικοί παράγουν πλέον σε καταιγιστικούς ρυθμούς έρευνες και μελέτες που συνηγορούν ότι η “ινδική” κάνναβη είναι λιγότερο βλαβερή από το καπνό και το αλκοόλ [9], ότι έχει πολύ σημαντική θεραπευτική αξία για τον άνθρωπο [10, 11], ότι είναι η τρίτη πιο διαδεδομένη ευφορική ουσία (μετά τον καπνό και το αλκοόλ), και το γεγονός ότι είναι παράνομη δημιουργεί μεγάλη βλάβη και αυξημένο ρίσκο σε ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας (στην Ελλάδα ένας στους δέκα καταναλώνει κάνναβη, περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι). Μελέτες δείχνουν ότι άλλες προσεγγίσεις δουλεύουν καλύτερα [12].

Είναι επιτακτική ανάγκη για τους ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρές ασθένειες να έχουν το δικαίωμα της επιλογής του θεραπευτικού τους μέσου. Ιδιαίτερα για την κάνναβη, ένα πολύ αποτελεσματικό φυσικό φάρμακο με ελάχιστες παρενέργειες που χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια και μπορεί να παραχθεί από τον καθένα σπίτι του, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η νόμιμη καλλιέργεια και κατανάλωσή της από τους ασθενείς. Είναι εγκληματικό να στερούμε από σοβαρά ασθενείς ένα αποτελεσματικό φάρμακο και να τους στέλνουμε στην παράνομη αγορά για την προμήθειά του.

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,

Δεν θα μπούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες καθώς γνωρίζουμε την ευαισθησία σας γύρω από το θέμα. Έχετε άλλωστε, όπως και χιλιάδες άλλοι, συνυπογράψει τα αιτήματά μας, την έκκληση για τον εξορθολογισμό των πολιτικών για τα ναρκωτικά, την οποία καταθέσαμε στην Βουλή στις 25 Ιουνίου 2010 (συνημμένη).

Ανάμεσα στις χίλιες περίπου υπογραφές που καταθέσαμε συμβολικά στην Βουλή, εκτός από τη δική σας υπογραφή συμπεριλαμβάνονται εκλεγμένοι στο Κοινοβούλιο, το Ευρωκοινοβούλιο και την Αυτοδιοίκηση όπως οι κκ. Δημήτρης Παπαδημούλης, Περικλής Κοροβέσης, Γρηγόρης Ψαριανός, Αντώνης Καφετζόπουλος. Γιάννης Τσιρώνης, Μιχάλης Τρεμόπουλος, Νίκος Χρυσόγελος, ο αείμνηστος Γιάννης Μπανιάς, καθώς και πολλοί άλλοι απ όλα τα κοινωνικά στρώματα, από διαφορετικά επαγγέλματα και ιδιότητες.

Διεθνείς προσωπικότητες, όπως ο Ντάνιελ Κον Μπέντιτ, πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος έχουν δηλώσει ότι μια από τις λύσεις για την Ελλάδα την περίοδο της κρίσης είναι η νομιμοποίηση της κάνναβης, ενώ το Γερμανικό πράσινο κόμμα κατέθεσε πρόσφατα πρόταση νόμου στην Γερμανική Βουλή για την πλήρη νομιμοποίηση της κάνναβης.

Είναι γνωστό επίσης ότι η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ και ο τομέας δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει τις αντιαπαγορευτικές εκδηλώσεις που διοργανώνουμε τα τελευταία χρόνια, όπως και την φετινή διαδήλωση- συλλαλητήριο στην πλατεία Συντάγματος στις 9 Μαΐου, στην οποία σας προσκαλούμε για να σας ενημερώσουμε από κοντά.

Αντιλαμβανόμαστε ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε μια κρίσιμη πολιτική συγκυρία και είμαστε βαθύτατα πεπεισμένοι ότι η κάνναβη, ινδική και κλωστική, μπορεί να μας βοηθήσει να ανακάμψουμε παραγωγικά και οικονομικά, πέρα από τα κοινωνικά οφέλη. Αν κινηθούμε γρήγορα και αποτελεσματικά θεωρούμε ότι μπορούμε να παίξουμε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτής της αγοράς σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ αν καθυστερήσουμε θα παρακολουθήσουμε χώρες όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία να παίρνουν το μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς.

Είναι ευνοϊκή συγκυρία το γεγονός επίσης ότι Υπουργός Δικαιοσύνης είναι ο Νίκος Παρασκευόπουλος, όπου το 2011 ως πρόεδρος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής είχε παρουσιάσει στο Κοινοβούλιο ένα αρκετά θετικό νομοσχέδιο που (ενώ σήκωνε βελτιώσεις) ουσιαστικά αποποινικοποιούσε τη χρήση ουσιών, έκανε την προσωπική καλλιέργεια κάνναβης ατιμώρητο πταίσμα και ενίσχυε τα προγράμματα μείωσης της βλάβης.

Σε αυτά τα πλαίσια σας προτείνουμε:

Μια αντικειμενική, επιστημονικά τεκμηριωμένη και τεχνοκρατική ανάλυση του κόστους- οφέλους των αντι-ναρκωτικών πολιτικών που εφαρμόζονται στην Ελλάδα σε αντιδιαστολή με εναλλακτικά μοντέλα που εφαρμόζονται στην Ευρώπη και τον κόσμο. Σας προτείνουμε ένα συνδυασμό των μοντέλων της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ουρουγουάης.
Ριζική αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου, της φιλοσοφίας και της εφαρμογής του, για τη μετάβαση σε ένα νόμιμο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ουσίες, με έμφαση στα επιστημονικά δεδομένα και τις διεθνείς καλές πρακτικές, στη μείωση της βλάβης από τις εξαρτήσεις, τη μείωση της χρήσης για όλες τις ουσίες, την αντικειμενική και επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση, την πρόληψη και την θεραπεία, τον εξορθολογισμό των ποινών, την αποποινικοποίηση της χρήσης και τον πλουραλισμό στις θεραπευτικές μεθόδους. Αυτή τη στιγμή από τις συνολικές κρατικές δαπάνες το 80% σπαταλάτε στην αστυνόμευση και την καταστολή και μόλις το 20% στην θεραπεία και πρόληψη, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΚΑΝΑ. Θέλουμε αυτή η σχέση να αντιστραφεί και η πλειοψηφία των δαπανών να εστιάσει στην πρόληψη και την θεραπεία.
Η νόμιμη ρύθμιση της κάνναβης πρέπει να εστιάσει στο δικαίωμα της ελευθεροχρησίας και της αυτοκαλλιέργειας, καθώς και στην μη-κερδοσκοπική συλλογική διάθεση που να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένη συλλογική ζήτηση, μέσα από τη θεσμοθέτηση των κοινωνικών λεσχών κάνναβης. Δεν θέλουμε να αναπτυχθούν μονοπώλια είτε από την αγορά (πχ όπως στα τσιγάρα και το αλκοόλ), είτε από το κράτος (με αδειοδότηση συγκεκριμένων μεγάλων εταιριών και υψηλή φορολόγηση) σε ότι αφορά τη θεραπευτική και ψυχαγωγική χρήση. Δεν θέλουμε ένα εμπορευματοποιημένο μοντέλο, αλλά να διασφαλιστεί ο κοινωφελής χαρακτήρας του φυτού.
Η ιατρική- θεραπευτική χρήση της κάνναβης πρέπει να ενταχθεί στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, να συνταγογραφείται και να καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως γίνεται ήδη σε Ισπανία, Τσεχία, Ολλανδία, Καναδά, ΗΠΑ, Ισραήλ και αλλού. Η ιατρική έρευνα πάνω στα θεραπευτικά οφέλη της κάνναβης πρέπει να επεκταθεί.
Για τις τοξικές- εξαρτησιογόνες ουσίες (πχ οπιούχα), συνταγογράφηση και κλινικά ελεγχόμενη διάθεση των ουσιών σε καταγεγραμμένους χρήστες με στόχο την σταδιακή απεξάρτησή τους, ανάπτυξη προγραμμάτων μείωσης της βλάβης, καθαρών συνέργων και ελεγχόμενων χώρων χρήσης για να φύγει η χρήση από τους δρόμους. Μεγαλύτερος έλεγχος της κατάχρησης αλκοόλ και καπνού.
Άμεση υπογραφή της ΚΥΑ που ρυθμίζει την παραγωγή, επεξεργασία και μεταποίηση της κλωστικής (βιομηχανικής) κάνναβης, με έμφαση στην ανάπτυξη συνεταιριστικών- συνεργατικών εγχειρημάτων για την καλλιέργεια και την επεξεργασία σε περιφερειακό επίπεδο. Ανάπτυξη πιλοτικού προγράμματος 250.000 στρεμμάτων.

Είμαστε στη διάθεσή σας για περισσότερες πληροφορίες και μεταφορά καλών πρακτικών από το εξωτερικό, για να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη του σχεδίου της νόμιμης ρύθμισης της Κάνναβης και την βιώσιμη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Σας καλούμε το Σάββατο 9 Μαΐου στο Σύνταγμα στην πρώτη Γιορτή της Κάνναβης για να γιορτάσουμε τη μετάβαση στην νομιμότητα, την ελευθερία και την αξιοπρέπεια, στα πλαίσια της παγκόσμιας κινητοποίησης Global Marijuana March. Με τη μαζική μας παρουσία θέλουμε να δείξουμε ότι η κοινωνία είναι έτοιμη για την αλλαγή και η Πολιτεία πρέπει να ακολουθήσει προσφέροντας ένα ικανοποιητικό θεσμικό πλαίσιο. Σας καλούμε επίσης να φροντίσετε για την ομαλή και απρόσκοπτη διεξαγωγή του συλλαλητηρίου, καθώς αναμένουμε πολλές χιλιάδες κόσμου.

Με εκτίμηση,

Ηλιόσποροι, δίκτυο για την κοινωνική και πολιτική οικολογία

Ελευθεριακός Σύνδεσμος Απεξάρτησης (ΕΛΕΥΣΥΝΑ)

Δευτέρα 27 Απριλίου 2015

[1] http://ec.europa.eu/justice/anti-drugs/files/report-drug-markets-short_en.pdf

[2] http://www.unodc.org/documents/wdr2014/World_Drug_Report_2014_web.pdf

[3] http://www.countthecosts.org/sites/default/files/AWDR.pdf

[4] http://www.globalcommissionondrugs.org/wp-content/themes/gcdp_v1/pdf/Global_Commission_Report_English.pdf

[5] http://www.opensocietyfoundations.org/reports/drug-policy-portugal-benefits-decriminalizing-drug-useκαι http://www.cato.org/publications/white-paper/drug-decriminalization-portugal-lessons-creating-fair-successful-drug-policies

[6] http://en.wikipedia.org/wiki/Legality_of_cannabis_by_country

[7] http://www.independent.co.uk/news/world/americas/obama-lends-support-to-marijuana-legalisation-we-should-follow-the-science-not-the-ideology-10189504.html

[8] http://www.globalcommissionondrugs.org/about/