– Gurdjieff, Meetings with remarkable men
– Gurdjieff, Beezlebub’s tale
– Ouspensky, A new model of the universe
– Ouspensky, In search of the miraculous
– Ouspensky, The forth way
– Ouspensky, The psychology of man’s possible evolution
Ο Γεώργιος Γκουρτζίεφ (Γεώργιος Γεωργιάδης) ήταν Ελληνο-Αρμένιος μυστικιστής φιλόσοφος και πνευματικός δάσκαλος.
Η βασική του θέση και διδασκαλία είναι ότι ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια του βίου του ζει σε μία μορφή ύπνου και σχεδόν καθ’ ολοκληρία μηχανικά χωρίς να έχει πραγματική γνώση ούτε της εξωτερικής αλλά κυρίως της εσωτερικής του πραγματικότητας. Από αυτή την κατάσταση ο άνθρωπος μπορεί να δραπετεύσει μέσω δικής του συνειδητής προσπάθειας και θεληματικής ταλαιπωρίας και με τη βοήθεια ανθρώπων που έχουν ήδη προχωρήσει πριν από αυτόν σε κάποιον βαθμό προς αυτή την κατεύθυνση. Η ανακάλυψη του τι ακριβώς σημαίνουν οι όροι “συνειδητή προσπάθεια” και “θεληματική ταλαιπωρία” που χρησιμοποιούσε ο Γκουρτζίεφ αποτελεί η ίδια τμήμα της διαδικασίας της εξέλιξης του κάθε ανθρώπου. Το σύστημα διδασκαλίας που πρότεινε, απευθύνεται στην πλειονότητα των ανθρώπων, χωρίς να τίθεται ζήτημα φύλου, καταγωγής, θρησκείας, κ.λ.π.. Για τους περισσότερους μελετητές ο Γκουρτζίεφ θα παραμένει ένα αίνιγμα, κάτι που ίσως αποτελούσε και την επιθυμία και του ίδιου, χωρίς αυτό σε καμία περίπτωση να σημαίνει απομάκρυνση από τον κοινό άνθρωπο, αλλά το αντίθετο. Άλλωστε μια από τις φράσεις – διδασκαλία του είναι “Αν θες κάτι δικό σου για πάντα, δώρησε το”, μια φράση κλειδί για την προσφορά στον συνάνθρωπο.
Ο Πιοτρ Ουσπένσκι 1878 - 1947, ήταν ένας Ρώσος φιλόσοφος που κινήθηκε κυρίως στους χώρους του μυστικισμού και της ψυχολογίας. Συνέγραψε βιβλία, εκθέτοντας σε αυτά τις απόψεις του, ενώ έγινε επίσης γνωστός ως ο άνθρωπος που δημοσίευσε τα πρώιμα έργα του Ελληνοαρμένιου μυστικιστή φιλόσοφου Γ. Γκουρτζίεφ.