Τι σχεδιάζεται
Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει και η πραγματικότητα. Και αυτή επιβεβαιώνει ότι, στη διάρκεια του 2007, γίνεται ένας αγώνας δρόμου από τη ΔΕΗ και μεγάλα συγκροτήματα του κλάδου της ενέργειας για να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις για την εγκατάσταση μεγάλου αριθμού και μεγάλου μεγέθους μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, με καύσιμο λιθάνθρακα.
Πιο συγκεκριμένα, έχουν υποβληθεί αιτήσεις για μονάδες:
600 MW, στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας (όμιλος Μυτιληναίου)
460 MW, στο Μαντούδι Ευβοίας (όμιλος ΓΕΚ–ΤΕΡΝΑ),
600 MW, στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας (EDISON – ΕΛ.ΠΕ.),
800 MW, στο Αλιβέρι (ΔΕΗ).
Ήδη, για τις δύο πρώτες έχει εκδοθεί θετική γνωμοδότηση από τη ΡΑΕ. Έχει γίνει, επίσης, γνωστό ότι η ΔΕΗ προτίθεται να κατασκευάσει νέα μονάδα 800 MW, στη Λάρυμνα, καθώς και μονάδα ή μονάδες, συνολικής ισχύος 1.600 MW, σε σύμπραξη με τη γερμανική RWE (αναζητούνται οι περιοχές εγκατάστασης, ανάμεσα σε Αλμυρό Μαγνησίας, Νέα Καρβάλη Καβάλας, Αλεξανδρούπολη κλπ.).Έχει, επίσης, εξαγγελθεί από τη ΔΕΗ, η κατασκευή δύο νέων λιγνιτικών μονάδων 900 MW, στη Φλώρινα και την Πτολεμαΐδα, ενώ διερευνά το έδαφος και για την κατασκευή άλλων δύο σε Ελασσόνα και Δράμα.
Συνολικά, νέες λιθανθρακικές και λιγνιτικές μονάδες της τάξης των 6.600 MW, πέραν των αδειοδοτημένων ή σχεδιαζόμενων νέων μονάδων φυσικού αερίου, συνολικής ισχύος, περίπου, 6.600 MW. Όταν η συνολική εγκατεστημένη ισχύς είναι 14.000 MW και οι υπό αντικατάσταση (στην πραγματικότητα, σε καθεστώς ψυχρής εφεδρείας) παλιές μονάδες είναι της τάξης των 2.880 MW, μέχρι το 2020.
Τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη για τις τοπικές κοινωνίες
1. Δημιουργείται ένα νέο μεγάλο ενεργειακό κέντρο, στην ευρύτερη περιοχή της Βοιωτίας – Εύβοιας, με 4 νέες λιθανθρακικές μονάδες 2.660 MW, 11 νέες μονάδες φυσικού αερίου 3.680 MW και με τις υπάρχουσες μονάδες μαζούτ του Αλιβερίου 300 MW. Σε μια περιοχή έντονης περιβαλλοντικής υποβάθμισης, που συμπεριλαμβάνει τη βιομηχανική χαβούζα Οινοφύτων – Ασωπού, τις βιομηχανικές περιοχές Χαλκίδας, Θήβας και Θίσβης και τους βιομηχανικούς πόλους των Άσπρων Σπιτιών και της Λάρυμνας. Με δραστηριότητες που έχουν δημιουργήσει έντονη ατμοσφαιρική ρύπανση, μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και εκτεταμένη ρύπανση των θαλασσών που την περιβάλλουν (Ευβοϊκός, Κορινθιακός).
2.Τα σημεία επιλογής για την εγκατάσταση των λιθανθρακικών μονάδων, έχουν πληγεί από παλιότερες, αλλά κυρίως από τις συνεχιζόμενες δραστηριότητες στα ίδια ακριβώς σημεία (Άσπρα Σπίτια – εγκαταστάσεις αλουμίνας, αλουμινίου, Λάρυμνα – ΛΑΡΚΟ, Μαντούδι – μεταλλεία, Αλιβέρι – μονάδα μαζούτ και η ΑΓΕΤ, με βασικό καύσιμο το πετ-κοκ). Στον δε Αστακό, έχουμε βίαιη ανατροπή της θεσμοθετημένης χρήσης της περιοχής.
3. Η φύση των συγκεκριμένων εργοστασίων απαιτεί τεράστιες λιμενικές εγκαταστάσεις για την εξυπηρέτηση των τεράστιων “καρβουνάδικων” πλοίων, χωρητικότητας 40 – 150.000 τόνων, ενώ θα πολλαπλασιαστούν δραματικά οι θαλάσσιες μεταφορές σε μικρά και, ουσιαστικά, κλειστά θαλάσσια οικοσυστήματα (Ευβοϊκός, Κορινθιακός, Πατραϊκός, Παγασητικός).
4. Θα χρησιμοποιηθούν τεράστιες ποσότητες θαλασσινού νερού, για την ψύξη των εγκαταστάσεων. Ποσότητες νερού που θα επιστρέφει στη θάλασσα σε θερμοκρασίες 50-60 °C και που, χαρακτηριστικά στην περίπτωση των Άσπρων Σπιτιών, θα είναι όσο το μισό της μέσης ετήσιας παροχής του ποταμού Νέστου. Στη θαλάσσια ρύπανση που θα προκληθεί θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το σοβαρό ενδεχόμενο τεράστιες ποσότητες νερού, για το πλύσιμο των πλοίων, να αντλούνται και να απορρίπτονται πάλι στη θάλασσα.
5. Θα απαιτηθούν εκτάσεις εκατοντάδων στρεμμάτων για τη μόνιμη, υπαίθρια απόθεση του άνθρακα (500.000 – 1.000.000 τόνοι), καθώς και για την απόθεση του παραγόμενου γύψου και της τέφρας, που θα κατακάθεται στους λέβητες καύσης του άνθρακα.
6. Η καύση του άνθρακα συνεπάγεται την παραγωγή τεράστιων ποσοτήτων αέριων ρύπων και, μάλιστα, των κατ’ εξοχήν υπεύθυνων για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Διοξειδίου του θείου και οξειδίων του αζώτου, υπεύθυνων για την όξινη βροχή. Ιπτάμενης τέφρας, με μορφή αναπνεύσιμων σωματιδίων, που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνους του αναπνευστικού συστήματος. Ιχνοστοιχείων υδραργύρου, που είναι νευροτοξικό μέταλλο και συσσωρεύεται στην τροφική αλυσίδα. Ραδιενεργών ισοτόπων ουρανίου και θορίου, που μπορούν να προκαλέσουν ραδιενεργή ρύπανση.
Οι επιπτώσεις σε εθνικό επίπεδο
1.Η αυθαίρετη και βίαιη χωροθέτηση των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων τινάζει στον αέρα κάθε έννοια εθνικού χωροταξικού σχεδιασμού. Η διαβούλευση για το εθνικό, αλλά και για κάθε ειδικό, χωροταξικό σχεδιασμό αποδεικνύεται ότι είναι κενό γράμμα, χωρίς ουσιαστικό αντίκρυσμα. Ειδικά, όταν για τις τοπικές κοινωνίες και τους απλούς πολίτες επιφυλάσσεται ο ρόλος του παθητικού θεατή κάποιων επιλογών, που δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που οι ίδιοι οραματίζονται για το μέλλον τους και τον τόπο τους.
2. Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, μόνο οι συγκεκριμένες μονάδες λιθάνθρακα (4.860 MW) θα συνεισφέρουν ρύπους των αερίων του θερμοκηπίου, της τάξης των 24.000.000 ισοδύναμων τόνων διοξειδίου του άνθρακα, το χρόνο. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί σε ποσοστό 21 %, των εκπομπών των ετών βάσης (1990 και 1995). Είναι γνωστό ότι η χώρα μας δεσμεύεται από το πρωτόκολλο του Κιότο να συγκρατήσει το μέσο όρο, της περιόδου 2008-2012, των εκπομπών των συγκεκριμένων ρύπων στο + 25 %. Όταν στο τέλος του 2005 βρισκόμαστε στο + 25,4 %, και όταν δεν είναι ορατή καμία άλλη σοβαρή κίνηση μείωσης των ρύπων, καταλαβαίνει κανείς εύκολα ποια είναι η προοπτική.
3. Μπαίνει για πρώτη φορά στο ενεργειακό μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής της χώρας μας ο λιθάνθρακας. Την ίδια στιγμή, που προηγμένες χώρες (ακόμη και μεγάλοι παραγωγοί άνθρακα, όπως η Βρετανία και η Γερμανία) και οι διεθνείς οργανισμοί τον εξοβελίζουν από το ενεργειακό τους δυναμικό. Η Ελλάδα, για λόγους που σχετίζονται με την εξυπηρέτηση κοντόφθαλμων οικονομικών συμφερόντων, εξακολουθεί να παραμένει δεμένη στο άρμα της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.
4. Εξακολουθεί να θεωρείται αυτονόητο το μοντέλο της υπερπαραγωγής και υπερκατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα, καθυστερεί προκλητικά η εφαρμογή και η υποστήριξη γενναίων πολιτικών εξοικονόμησης ενέργειας, που σε τελική ανάλυση αποτελεί και τη σημαντικότερη ενεργειακή επένδυση. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον δεν είναι τυχαίο το ότι ανακυκλώνεται η συζήτηση για το ενδεχόμενο χρήσης της πυρηνικής ενέργειας.
5. Η προοπτική μιας διαφορετικής ενεργειακής πολιτικής δεν υπονομεύεται, όμως, μόνο από τις σχεδιαζόμενες λιθανθρακικές και λιγνιτικές μονάδες. Υπονομεύεται και από τον τρόπο διαχείρισης των λιγότερο ρυπογόνων μονάδων (φυσικό αέριο) και των ΑΠΕ. Μια διαχείριση που χαρακτηρίζεται από συγκεντρωτισμό, γιγαντισμό των εγκαταστάσεων, αποκοπή από την εξυπηρέτηση τοπικών αναγκών και των μικρών χρηστών, από τη δημιουργία νέων περιβαλλοντικών προβλημάτων σε παράκτιους χώρους, δάση και ορεινούς όγκους και που σε πολλές περιπτώσεις έχει φέρει αντιμέτωπες τις τοπικές κοινωνίες με τέτοιου είδους εγκαταστάσεις.
Οι ενεργοί πολίτες αντιδρούν
Για όλους αυτούς τους λόγους οι ενεργοί πολίτες, στις περιοχές χωροθέτησης των λιθανθρακικών μονάδων, και όχι μόνο, αντιδρούμε δυναμικά. Για να υπερασπιστούμε τις τοπικές μας κοινωνίες, αλλά και να υποστηρίξουμε μια άλλη λογική αντιμετώπισης του περιβάλλοντος και της ίδιας μας της ζωής. Οι συλλογικότητες που υπογράφουμε αυτό το κείμενο, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλία συντονισμού της δράσης μας, ενημέρωσης των πολιτών και άσκησης πίεσης στα διάφορα κέντρα αποφάσεων και χάραξης των στρατηγικών επιλογών στα θέματα της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Συστήνουμε την πρωτοβουλία “Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”, στην οποία κρατάμε ανοιχτή την πόρτα σε κάθε ζωντανή κίνηση πολιτών, διεκδικώντας:
-
Να μην εγκριθεί καμία άδεια ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο λιθάνθρακα
-
Να αποκλειστεί η χρήση του λιθάνθρακα στο μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό και να αρχίσουν να υλοποιούνται πολιτικές σταδιακής απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, σε πρώτη φάση τα πιο ρυπογόνα (λιγνίτης, πετρέλαιο)Να εφαρμοστούν ρεαλιστικές και, ταυτόχρονα, επιθετικές πολιτικές στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας και της αποδυνάμωσης του μοντέλου της υπερκατανάλωσης
-
Η χάραξη της ενεργειακής πολιτικής και η υλοποίηση των ενεργειακών επενδύσεων να πάρουν σοβαρά υπόψη τις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών για μια ισόρροπη ανάπτυξη. Να μην καταπνίξουν τις παράλληλες οικονομικές δραστηριότητες και να μην ισοπεδώσουν τα ιδιαίτερα φυσικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά τους. Ώστε να μη γίνεται ολοένα και λιγότερο ελκυστική η παραμονή σε κάθε επαρχία, ακόμη πιο υποχρεωτικός ο εγκλωβισμός σε ένα ολοένα και πιο αποκρουστικό κέντρο;
-
Αυτό που φαίνεται σαν μια ρεαλιστική εκδοχή για το άμεσο μέλλον, δηλαδή η μεγαλύτερη διείσδυση του φυσικού αερίου και των ΑΠΕ, να μην υλοποιηθεί με τον ισοπεδωτικό και συγκεντρωτικό τρόπο που φαίνεται να επικρατεί σήμερα και που, αντί να λύνει, δημιουργεί νέα περιβαλλοντικά προβλήματα. Σε αντίθεση με ένα σχεδιασμό διάχυσης και αποκεντρωμένης χρήσης αιολικών και ηλιακών τεχνικών διατάξεων, που αναπτύσσονται παράλληλα με τις δημοκρατικές κοινωνικές συλλογικότητες που θα τις υποστηρίζουν.
-
Ο στόχος της σημαντικής συμμετοχής των βιοκαυσίμων στην ενέργεια και, ειδικά, στις μεταφορές να μην εξελιχθεί σε νέο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αγκάθι. Είτε μέσω της αποδάσωσης, είτε μέσω των ρύπων κατά τη διαδικασία της παραγωγής των εντατικών καλλιεργειών, είτε μέσω της αλλαγής χρήσης μεγάλων καλλιεργειών που θα έχουν σαν αποτέλεσμα την εκτίναξη των τιμών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων.
11/2/2008
Κάντε click, για να υπογράψετε ηλεκτρονικά
Συμμαχία ενάντια στον λιθάνθρακα: Όχι άλλο κάρβουνο
Το τελευταίο διάστημα η Ελληνική κοινωνία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια δυσμενή και περιβαλλοντοκτόνο εξέλιξη, που αφορά τη δημιουργία νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο τον εξαιρετικά ρυπογόνο λιθάνθρακα. Ήδη στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχουν κατατεθεί αιτήσεις αδειοδότησης λιθανθρακικών μονάδων στο Μαντούδι Ευβοίας, τα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας, και τον Αστακό, ενώ συνεχώς πληθαίνουν οι φήμες για κατασκευή πρόσθετων μονάδων και σε άλλα σημεία της χώρας, όπως η Νέα Καρβάλη Καβάλας και ο Αλμυρός. «Η συμμαχία ενάντια στον λιθάνθρακα, αποτελεί φυσικό επακόλουθο των μεθοδεύσεων που παρακολουθούμε», αναφέρει ο Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος εκστρατειών του WWF Ελλάς. «Οι τοπικές αρχές των περιοχών, στις οποίες προβλέπεται η δημιουργία νέων μονάδων λιθάνθρακα, δηλώνουν μέσα από τη συμμαχία ότι δε θέλουν να γίνουν οι νέοι ενεργειακοί σκουπιδοτενεκέδες της Ελλάδας», συνεχίζει.
Ο λιθάνθρακας είναι ένα στερεό καύσιμο εξίσου κακής ποιότητας με τον λιγνίτη, που μάλιστα θα εισάγεται από τρίτες χώρες όπως η Κίνα, η Ν. Αφρική και η Ουκρανία, και πρόκειται να προκαλέσει σημαντικότατες επιπτώσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Ενδεικτικά, σε τοπικό επίπεδο, προβλέπεται η έκλυση σημαντικών ποσοτήτων αιωρούμενων σωματιδίων, οξειδίων αζώτου και θείου, θα δημιουργηθούν μεγάλες ποσότητες στερεών αποβλήτων και θα χρησιμοποιηθούν τεράστιες ποσότητες θαλασσινού νερού για την ψύξη του εξοπλισμού, που κατόπιν θα επιστρέφει στην θάλασσα σε υψηλές θερμοκρασίες. «Ένα τέτοιο εργοστάσιο μολύνει το περιβάλλον, προκαλεί βλάβες στην υγεία των κατοίκων και ζημιώνει τους υπόλοιπους παραγωγικούς κλάδους. Δεν θα θυσιάσουμε την ανάπτυξη του τόπου μας στα συμφέροντα του λιθάνθρακα. Ξέρουμε από αγώνες και είμαστε έτοιμοι να αγωνιστούμε ξανά για το μέλλον και τη ζωή των παιδιών μας», σχολιάζει ο κ. Πρόδρομος Ενωτιάδης, Δήμαρχος Κηρέως στο Μαντούδι της Εύβοιας.
Επιπλέον, η καύση του λιθάνθρακα θα εκλύει υπερβολικά πολλές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2), του αερίου που ευθύνεται κυρίως για την κλιματική αλλαγή, και έτσι θα προκαλέσει πλήγμα στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα μας για τη μείωση των εκπομπών. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με το προσχέδιο του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού της Ελλάδας που εκπονήθηκε από το Συμβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής (ΣΕΕΣ), το 2020 προβλέπεται η συμμετοχή του λιθάνθρακα κατά 21% στο συνολικό μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, πράγμα που θα έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να εκπέμπει σχεδόν 20% περισσότερο CO2 στον τομέα του ηλεκτρισμού, σε σχέση με τους στόχους μας. «Τελικά το ζητούμενο είναι τι ανάπτυξη θέλουμε για την χώρα μας, και γιατί η κλιματική αλλαγή δεν απασχολεί όσο θα έπρεπε την Ελληνική Πολιτεία», σημειώνει ο κ. Δημήτριος Βλαχάκης, Αντιδήμαρχος Αστακού.
Η συμμαχία ενάντια στο λιθάνθρακα απέστειλε σήμερα κοινό κείμενο θέσεων προς την Ελληνική κυβέρνηση, τα κόμματα, κοινωνικούς και επαγγελματικούς φορείς, εκφράζοντας την αντίθεση στο λιθάνθρακα και καλώντας τους να στηρίξουν τις προσπάθειες τους για ένα καλύτερο αύριο χωρίς ‘κάρβουνο’. «Η ανακοίνωση της συμμαχίας και το κείμενο θέσεων είναι μόνο η αρχή», τονίζει ο κ. Γεώργιος Λαζάρου, Πρόεδρος της Κοινότητας Κυριακίου. «Από αύριο έχουμε πολλή δουλειά για να αποτρέψουμε την εισαγωγή λιθάνθρακα, αλλά να είστε βέβαιοι ότι θα τα καταφέρουμε, γιατί το δίκιο είναι με το μέρος μας», προσθέτει.
«Δεν έχουμε πρόβλημα με την Πολιτεία, ούτε με τις εταιρίες που θέλουν να επενδύσουν στα μέρη μας, απλά ζητάμε να σεβαστούν το δικαίωμα των Ελλήνων πολιτών να ζήσουν σε ένα καλύτερο περιβάλλον, χωρίς το φόβο της κλιματικής αλλαγής», επισημαίνει ο κ. Ιωάννης Μίχος, Πρόεδρος της Κοινότητας Αντίκυρας. «Σε διαφορετική περίπτωση, λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο», καταλήγει.
«Η διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελεί μονόδρομο για τον τόπο μας», σημειώνει ο κ. Αθανάσιος Πανουργιάς, Δήμαρχος Διστόμου, και συνεχίζει αναφέροντας ότι «οι φιλικότερες προς το περιβάλλον πηγές ενέργειας και η εξοικονόμηση μπορούν να ωθήσουν την ανταγωνιστικότητα και να φέρουν νέες θέσεις εργασίας, αποφεύγοντας ταυτόχρονα τη ρύπανση και την κλιματική αλλαγή».
«Η επιλογή ήδη βεβαρυμένων περιοχών για τη χωροθέτηση των λιθανθρακικών μονάδων είναι μια κατάλληλη κίνηση τακτικής, αλλά οι πολίτες δεν πρόκειται να υπομείνουν την περαιτέρω υποβάθμιση του τόπου τους», επισημαίνει ο κ. Κωστής Σιμιτσής, Δήμαρχος Καβάλας. «Στο επόμενο Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΗ ΑΕ, θα συζητηθεί και το θέμα της συνεργασίας με την RWE για κατασκευή λιθανθρακικής μονάδας. Ας γνωρίζουν όμως ότι για μας θέμα λιθάνθρακα δεν τίθεται, και ότι θα αποτρέψουμε τη δημιουργία τέτοιων μονάδων όπως το κατάφεραν και οι κάτοικοι του Ensdorf1 της Γερμανίας».
Το κύριο μήνυμα της συμμαχίας είναι ότι η αειφόρος ανάπτυξη είναι ασύμβατη με την εμμονή σε ‘ρυπογόνα’ πρότυπα, μέρος των οποίων είναι και ο λιθάνθρακας. Γι’ αυτόν το λόγο, τους επόμενους μήνες θα ενταθούν οι δράσεις της συμμαχίας ώστε τελικά κάθε σκέψη για λιθάνθρακα να πεταχθεί στον κάλαθο των αχρήστων. «Η διασφάλιση του περιβάλλοντος και της ευημερίας των επόμενων γενεών αποτελεί υποχρέωση κάθε δημοτικής αρχής», τονίζει ο κ. Ευάγγελος Χατζηκυριάκος, Δήμαρχος Αλμυρού. «Σε αυτά τα πλαίσια, λέμε ένα νέο ‘ΟΧΙ’ στις γερμανικές και ελληνικές δυνάμεις που θέλουν να φέρουν το λιθάνθρακα στη χώρα μας».
Δείτε εδώ το κείμενο θέσεων της συμμαχίας.
Κέιμενο θέσεων του WWF: ΟΧΙ ΑΛΛΟ ΚΑΡΒΟΥΝΟ
Μακροχρόνιος Ενεργειακός Σχεδιασμός: οι Προτάσεις της Greenpeace
