Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψουμε αυτό που βιώσαμε το βράδυ του Σαββάτου 9 Μάη στην Γιορτή της Κάνναβης, στην πλατεία Συντάγματος. Το να διαδηλώσουμε μπροστά στη Βουλή για την κάνναβη και την αλλαγή των ναρκωπολιτικών ήταν όνειρο πολλών ετών, πόσο μάλλον που έγινε με αυτό τον υπέροχο τρόπο. Περισσότερα από 15.000 χαμογελαστά πρόσωπα από κάθε γωνιά της Ελλάδας και του πλανήτη συνέθεσαν ένα πανέμορφο και πολύχρωμο κολάζ ανθρώπων όλων των ηλικιών, όλων των χρωμάτων, όλων των κοινωνικών στρωμάτων, όλων των σεξουαλικών προτιμήσεων και όλων των νορμαλιστικών αποκλίσεων.
Μια ιστορική στιγμή για το ελληνικό αντιαπαγορευτικό κίνημα και για όσους αγωνίζονται για το αυτονόητο δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του ατόμου, για το δικαίωμα στην θεραπεία, αλλά και το δικαίωμα στην (αυτο)καλλιέργεια και κατανάλωση ενός φυτού.
Για 11η συνεχόμενη χρονιά διεκδικήσαμε την αλλαγή των ναρκωπολιτικών προς όφελος της κοινωνίας, στα πλαίσια της παγκόσμιας εκστρατείας Global Marijuana March και σε συνέχεια των 10 αντιαπαγορευτικών φεστιβάλ που διοργανώνουμε από το 2005, με κυρίαρχο αίτημα τη νομιμοποίηση της αυτοκαλλιέργειας, της θεραπευτικής και ψυχαγωγικής χρήσης κάνναβης. Το ότι αλλάξαμε όνομα φέτος, ενώ είμαστε η ίδια πρωτοβουλία, έχει να κάνει με το γεγονός ότι πλέον η κάνναβη έχει αποποινικοποιηθεί/ νομιμοποιηθεί σε πολλές χώρες με πολλά θετικά αποτελέσματα, οπότε ο αγώνας για εμάς παίρνει άλλη μορφή, πιο συγκεκριμένη για τη μετάβαση στο νόμιμο πλαίσιο.
Η μαζική συμμετοχή του κόσμου ήταν η καλύτερη απάντηση στους διάφορους επικριτές από το γνωστό συντηρητικό φάσμα (βλ. ΚΚΕ-ΚΝΕ, ΝΔ, τα θεραπευτικά μονοπώλια 18 Άνω και ΚΕΘΕΑ, η ναζιστοφυλλάδα Στόχος και ο γνωστός γραφικός τηλεπλασιέ- βουλευτής), που ούτε στα όνειρά τους δεν μαζεύουν τόσο κόσμο στις εκδηλώσεις τους. Αυτό που μας εξέπληξε θετικά είναι ότι πλέον το θέμα απέκτησε σημαντική δημοσιότητα και προβολή (θετική και αρνητική) από κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης που εσκεμμένα δεν παρουσίαζαν τα πολυπληθή αντιαπαγορευτικά φεστιβάλ των προηγούμενων ετών. Κάθε δημοσιότητα είναι καλή σε αυτή τη περίπτωση.
Βέβαια όπως πάντα κάποια κανάλια επέλεξαν να παρουσιάσουν τη γιορτή επιλεκτικά και με παραπληροφόρηση (χαρακτηριστικό το απαράδεκτο ρεπορτάζ του ΣΤΑΡ που συνέδεσε τη μειωμένη απόδοση των αθλητών στον επικίνδυνο στίβο που τους πρόσφεραν, με τη γιορτή μας που άρχισε μετά το τέλος των αγώνων!). Επίσης κάποια κανάλια για μικροπολιτικούς λόγους ψευδώς ανέφεραν ότι η γιορτή διοργανώθηκε από το κυβερνών κόμμα μπας και προκαλέσουν τα συντηρητικά ανακλαστικά της κοινωνίας, επειδή ανάμεσα στους πολλούς υποστηρικτές είναι η νεολαία και ο τομέας δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ από το 2010, όπως και άλλα μικρότερα κόμματα, στα πλαίσια της Συμμαχίας αλλάξτε πολιτική για τα “ναρκωτικά”.
Άλλοι για να μαζέψουν ψηφαλάκια, άλλοι για να προστατεύσουν τα συμφέροντα των γκάνγκστερ ιδιοκτητών τους και άλλοι για να συντηρήσουν το μονοπώλιο της απεξάρτησης προτιμούν να δώσουν μια δική τους οπτική της πραγματικότητας. Εμείς απλά θα τους πούμε είναι ότι στερούνται επιχειρημάτων, αγνοούν την επιστημονική έρευνα, εμμένουν σε ιδεοληψίες και στηρίζουν το οργανωμένο έγκλημα.
Συγκεκριμένα, στη ΝΔ θα θέλαμε να θυμίσουμε ότι το πρώτο αντιαπαγορευτικό φεστιβάλ, με τα ίδια αιτήματα με τη Γιορτή της Κάνναβης, πραγματοποιήθηκε το 2005 στο πάρκο Ελευθερίας με άδεια της τότε δημάρχου Ντόρας Μπακογιάννη, που στο παρελθόν έχει δηλώσει ότι επιθυμεί μια αλλαγή της νομοθεσίας σε αυτή τη κατεύθυνση όπως πολλοί άλλοι φιλελεύθεροι πολιτευτές, αφού ακόμα και ο οικονομικός τους γκουρού ο Μίλτον Φρίντμαν έχει υποστηρίξει την αποποινικοποίηση των ουσιών και τη νομιμοποίηση της κάνναβης για τους δικούς του λόγους.
Σε ΚΚΕ και ΚΝΕ θα θέλαμε να πούμε ότι η Γιορτή της Κάνναβης, όπως και τα αντιαπαγορευτικά φεστιβάλ (2005-2014), ήταν μια γιορτή για την απελευθέρωση, για τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, για την ανθρωπιά και τη μέριμνα για ένα σεβαστό ποσοστό συνανθρώπων μας που χρησιμοποιούν την Κάνναβη και άλλες παράνομες ουσίες. Ήταν μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στις πολιτικές της καταστολής και της απαγόρευσης που έχουν γιγαντώσει το οργανωμένο έγκλημα, τη διαφθορά και τη ζημιά στους ίδιους τους χρήστες. Μια γιορτή συνυφασμένη με τον αγώνα ενάντια στις διακρίσεις, το φασισμό, τον ρατσισμό, την ομοφοβία και ότι καταστέλλει τις ελευθερίες του ατόμου. Το ξέρετε ότι τα μέλη σας κρύβονται από τους καθοδηγητές σας για να πιουν κάνα τσιγάρο;
Στο 18 Άνω και το ΚΕΘΕΑ θα θέλαμε να πούμε τέλος ότι δεν τιμάει την επιστημονική σας εγκυρότητα η στάση που κρατάτε σε αυτό το ζήτημα. Καταλαβαίνουμε την αγωνία σας να διατηρήσετε το μονοπώλιο της απεξάρτησης στην Ελλάδα, επειδή ακριβώς γνωρίζεται ότι η διεθνή εμπειρία σας έχει ξεπεράσει. Θεωρούμε παρόλα αυτά απαραίτητο το ρόλο σας, μέσα σε ένα πλαίσιο μείωσης της βλάβης και θεραπείας όμως και όχι καταστολής της ελευθερίας και της ατομικότητας. Δυστυχώς η ανακοίνωσή σας θύμισε ΚΚΕ της δεκαετίας του ’80 και η απεξάρτηση στην Ευρώπη έχει να αποδείξει πλέον ότι λειτουργεί καλύτερα μέσα σε ένα πλαίσιο αποποινικοποίησης της χρήσης και νομιμότητας.
Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 1 εκατομμύριο τακτικούς και περιστασιακούς χρήστες κάνναβης που καταναλώνουν με συντηρητικές εκτιμήσεις 1 τόνο κάνναβης την εβδομάδα (δηλαδή 4.000 κιλά το μήνα, ή 48 τόνους το χρόνο). Γιατί κάποιοι προτιμούν αυτή η παραγωγή και διακίνηση να είναι στα χέρια της μαφίας; Ποιους συμφέρει και ποιοι επωφελούνται από αυτό; Με ποια λογική θεωρούνται εγκληματίες τόσοι άνθρωποι επειδή καταναλώνουν ένα φυτό επιστημονικά αποδεδειγμένα λιγότερο βλαβερό από το αλκοόλ και τον καπνό;
Στους καταναλωτές κάνναβης συμπεριλαμβάνονται πλέον και χιλιάδες ασθενείς που καταναλώνουν θεραπευτικά σκευάσματα από κάνναβη (χασισέλαιο) ή το ίδιο το φυτό, χωρίς όμως την απαραίτητη ιατρική παρακολούθηση (καθώς το ιατρικό κατεστημένο δεν την έχει αποδεχθεί ως θεραπευτικό μέσο ακόμα), με αμφιβόλου ποιότητας κάνναβη που προμηθεύονται από την παράνομη αγορά και σε υψηλές τιμές (κόστος που μπορούν να μειώσουν με την αυτοκαλλιέργεια). Δεν υπάρχει καταγεγραμμένος αριθμός προβληματικών χρηστών κάνναβης, οι οποίοι αποτελούν ένα αρκετά μικρό ποσοστό των συνολικών καταναλωτών, όπως πολύ μικρό είναι το ποσοστό των καταναλωτών κάνναβης που δοκιμάζουν πιο “σκληρές” ουσίες. Επίσης δεν έχει σημειωθεί ποτέ κανένας θάνατος από κατανάλωση κάνναβης, ενώ σύμφωνα με την επιστήμη η κάνναβη είναι πολύ λιγότερη βλαβερή για τον άνθρωπο από το καπνό και το αλκοόλ.
Μας λύπησε που διαβάσαμε μια ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών ότι είναι αντίθετοι στην νομιμοποίηση της κάνναβης, καθώς “είναι μια ψυχοτρόπος ουσία που προκαλεί ψύχωση, είναι επικίνδυνη για τη νεολαία και ότι η εύκολη πρόσβαση στις ψυχοτρόπες ουσίες αυξάνει την κατανάλωσή τους”. Από τον ΙΣΑ δεν θα περιμέναμε ποτέ μια τόσο ανενημέρωτη απάντηση που παραγνωρίζει την θεραπευτική αξία της κάνναβης και εμμένει σε μια παραπληροφόρηση χωρίς επιστημονικά στοιχεία να την στηρίζουν. Αλλιώς θα πρέπει να μας εξηγήσει ο ΙΣΑ πως στην Ολλανδία πχ που ακολουθεί ένα από τα πιο φιλελεύθερα μοντέλα εδώ και 30 χρόνια τα επίπεδα της χρήσης είναι χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ; Πως γίνεται στην Ολλανδία να συνταγογραφείται η κάνναβη, όπως και στην Ισπανία και την Τσεχία και άλλες χώρες και περίπου 500 εκ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο να έχουν νόμιμη πρόσβαση σε φαρμακευτική κάνναβη; Πως γίνεται και οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι όπου αποποινικοποιήθηκε η χρήση, μειώθηκε η προβληματική χρήση χωρίς να αυξηθεί το συνολικότερο επίπεδο της κατανάλωσης ουσιών ανάμεσα στον πληθυσμό (πχ Πορτογαλία); Πως γίνεται και οι πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι όπου νομιμοποιήθηκε η κάνναβη δεν υπήρξε αύξηση της χρήσης των εφήβων (πχ ΗΠΑ); Σας εγκαλούμε να σεβαστείτε την επιστημονική σας ιδιότητα και σας προσκαλούμε να ανοίξετε άμεσα το θέμα της θεραπευτικής χρήσης της κάνναβης στην Ελλάδα, γιατί αλλιώς διαπράττετε έγκλημα κατά της ανθρωπότητας κατ’ εντολή της φαρμακευτικής βιομηχανίας.
Δεν θέλουμε να εξωραΐσουμε καμιά ουσία, ούτε τη χρήση γενικότερα. Εμείς αυτό που θέλουμε είναι να σταματήσει η ανεξέλεγκτη κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή με την απαγόρευση και την καταστολή, που η πολυτοξικομανία έχει πάρει δραματικές διαστάσεις, όπως και η προβληματική χρήση από νέους ανθρώπους, όχι μόνο παράνομων ουσιών αλλά και νόμιμων όπως είναι το αλκοόλ και ο καπνός. Το αλκοόλ είναι ο δεύτερος σημαντικότερος συμπεριφορικός παράγοντας κινδύνου για την Ευρώπη, μετά το κάπνισμα σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, και όχι η κάνναβη ή άλλες πιο σκληρές παράνομες ουσίες. Στην Ελλάδα που ένας στους δύο καταναλώνει αλκοόλ σχεδόν καθημερινά, έχουμε περισσότερους από 250.000 ανθρώπους που πάσχουν από αλκοολική εξάρτηση ενώ περίπου 5.000 θάνατοι ετησίως συνδέονται με το αλκοόλ. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα περίπου 14.000 θάνατοι συνδέονται με ασθένειες που προκαλούνται από το κάπνισμα, ενώ η θνησιμότητα που οφείλεται στο κάπνισμα στην Ελλάδα αγγίζει το 19% των συνολικών θανάτων στις ηλικίες άνω των 30 ετών.
Σε ότι αφορά τις πιο εξαρτησιογόνες ουσίες, υπολογίζεται ότι οι περίπου 80.000 χρήστες ηρωίνης (20.000 καταγεγραμμένοι προβληματικοί χρήστες) καταναλώνουν περίπου 2 τόνους ηρωίνης το χρόνο. Από το 2000 μέχρι το 2012 περισσότεροι από 2.500 συμπολίτες μας έχουν πεθάνει από κατάχρηση παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών, κυρίως ηρωίνης και οπιούχων, ενώ απόρροια της απαγόρευσης είναι ότι βγαίνουν στην αγορά των τοξικοεξαρτημένων νέες πιο επικίνδυνες συνθετικές ουσίες που κάνουν μεγάλη ζημιά στους χρήστες. Είναι περιττό να αναφέρουμε και τις τεράστιες ποσότητες κοκαΐνης κακής ποσότητας που καταναλώνουν οι Έλληνες για να αναλογιστούμε ποιους συμφέρει πραγματικά η ποινικοποίηση.
Η λύση δεν είναι να απαγορεύσουμε όλες τις ουσίες, όπως η λύση για τα τροχαία δεν είναι να απαγορεύσουμε τα αυτοκίνητα ή την οδήγηση, αλλά μέσα σε ένα νόμιμο πλαίσιο ρύθμισης με περιορισμούς (πχ για την δημόσια χρήση, τα ηλικιακά όρια, κλπ), με αντικειμενική και επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση για την επικινδυνότητα των ουσιών και την αντιμετώπισή τους σε αυτή τη βάση, με πληροφορίες για την ασφαλή χρήση ή για την αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών κατάχρησης, με ένα πιο ανθρώπινο και αποτελεσματικό πλαίσιο δηλαδή, να αντιμετωπίσουμε τις εξαρτήσεις, να μειώσουμε τη βλάβη και τη χρήση γενικότερα.
Δεν έχουμε μια μαγική λύση να προσφέρουμε, αλλά πλέον έχουμε πολλές καλές πρακτικές από την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο, όπου εφαρμόζονται εναλλακτικά μοντέλα για την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων, με έμφαση τα προγράμματα μείωσης της βλάβης και την αποποινικοποίηση.
Φτάνει πια με την υποκρισία, το ψέμα και την παραπληροφόρηση. Όσοι συντηρούν τον μύθο της απαγόρευσης στηρίζουν το οργανωμένο έγκλημα. Πολιτικό κόστος θα έχουν πολύ σύντομα όσοι υποστηρίζουν τον παραλογισμό των απαγορεύσεων και της καταστολής και όχι την ορθολογική λύση της πρόληψης, της θεραπείας και της αποποινικοποίησης. Η νόμιμη ρύθμιση της κάνναβης, πέρα από την αυτονόητη αποποινικοποίηση της χρήσης όλων των ουσιών, θα φέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, θα αποδεσμεύσει τα εκατομμύρια των χρηστών κάνναβης από τα παράνομα κυκλώματα, θα μειώσει την εγκληματικότητα, ενώ θα αποδυναμώσει παράλληλα το οργανωμένο έγκλημα. Σε καμιά χώρα που έχει ακολουθήσει μοντέλα αποποινικοποίησης και θεραπείας, αντί για καταστολή και φυλακίσεις, δεν έχει σημειωθεί αύξηση της χρήσης στον γενικό πληθυσμό και τους εφήβους. Το πρόβλημα της υπερκατανάλωσης και της αλόγιστης χρήσης και τοξικομανίας είναι απόρροια της ποινικοποίησης και της απαγόρευσης.
Εμείς περιμένουμε τον κ. Τσίπρα να μας πει πότε θα τιμήσει την υπογραφή του και θα βάλει μπροστά τον δημόσιο διάλογο και την ουσιαστική αλλαγή του νόμου περί “ναρκωτικών”. Ιδιαίτερα το ζήτημα της νομιμοποίησης της ινδικής κάνναβης για ιατρική χρήση και της κλωστικής κάνναβης για βιομηχανική χρήση είναι επείγον γιατί αφενός θα σώσει ζωές και αφετέρου θα σώσει την οικονομία, αρκεί να κινηθούμε εγκαίρως.
Εμείς δείξαμε για μια ακόμη φορά ότι είμαστε πολλές χιλιάδες, ότι η κοινωνία είναι έτοιμη παρά τις όποιες συντηρητικές φωνές, και θα συνεχίσουμε τον αγώνα δυναμικά μέχρι πετύχουμε τον στόχο μας και να δούμε την αλλαγή στη νομοθεσία. Τα επόμενα 2 χρόνια θα έχουμε σημαντικές εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο και εμείς αντί να μείνουμε στην ουρά των εξελίξεων θα μπορούσαμε να παίξουμε πρωταγωνιστικό ρόλο και να αντιμετωπίσουμε την κρίση.
Ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ στους μουσικούς που στήριξαν ενεργά με την παρουσία τους, στους τεχνικούς, στις πολλές χιλιάδες κόσμου και σε όσους βοήθησαν για να γίνει το όνειρο πραγματικότητα και η πιο σημαντική αντιαπαγορευτική εκδήλωση των τελευταίων 11 χρόνων.
Φωτογραφίες από τη γιορτή της κάνναβης, τι δεν έδειξαν τα κανάλια: https://www.flickr.com/photos/iliosporoi/sets/72157652228544779
Επιστολή στον πρωθυπουργό για την κάνναβη: https://iliosporoi.net/2013-02-18-09-53-30/2013-02-18-10-10-26/646-kannavi-prime-ministrer
Ακολουθεί αναλυτική βιβλιογραφία και αρθρογραφία και αναμένουμε από τους συντηρητικούς υποστηρικτές της απαγόρευσης τα δεδομένα τους.
Ηλιόσποροι, 11 Μάη 2015.
Πληροφορίες και επιστημονικά δεδομένα για την Κάνναβη και τα εναλλακτικά μοντέλα που ακολουθούνται σε όλο τον κόσμο προς όλους του αποδέκτες:
Διεθνές Συνέδριο για την Ιατρική Κάνναβη, Πράγα 2015: http://www.medical-cannabis-conference.com/en/presentations
Διεθνές Συνέδριο για την Κάνναβη, Βαρκελώνη 2015: http://worldcannabisconferences.com/wcc_en/index.php/en/archive/2015
Η θεραπευτική αξία της Κάνναβης:
The Ten Best Cannabis Research Studies of 2013: http://www.marijuana.com/news/2013/12/the-ten-best-cannabis-research-studies-of-2013/
700 μελέτες για την θεραπευτική αξία της κάνναβης: Medical marijuana uses – 700 medical marijuana clinical studies and papers: http://weedbay.net/index.php/component/content/article/1974
Επιστημονικά δεδομένα για την ιατρική χρήση της κάνναβης: http://idpc.net/publications/2015/04/medicinal-cannabis-the-evidence
Η επιστήμη λέει ότι η κάνναβη είναι λιγότερο βλαβερή από τον καπνό και το αλκοόλ:
Prof. David Nutt, Estimating drug harms: a risky business?(2010): http://www.crimeandjustice.org.uk/opus1714/Estimating_drug_harms.pdf και http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4311234/
Η νομιμοποίηση της Κάνναβης δεν οδηγεί σε αύξηση της χρήσης: http://www.nber.org/papers/w20332 και http://www.washingtonpost.com/blogs/wonkblog/wp/2014/12/16/teen-marijuana-use-falls-as-more-states-legalize/
Διακήρυξη της Βιέννης (υπογεγραμμένη από γιατρούς και επιστήμονες): http://www.viennadeclaration.com/the-declaration/
Η απαγόρευση έχει αποτύχει:
Why we’re losing the ‘war on drugs’ [infographic]: http://matadornetwork.com/change/infographic-why-were-losing-the-war-on-drugs/
Έκθεση Παγκόσμιας πρωτοβουλίας για την μεταρρύθμιση των πολιτικών για τα ναρκωτικά (2011):
http://reformdrugpolicy.com/wp-content/uploads/2011/09/Global_Commission_Report_English.pdf
Διακήρυξη της Παγκόσμιας πρωτοβουλίας για την μεταρρύθμιση των πολιτικών για τα ναρκωτικά: http://www.breakingthetaboo.info/missiongr.htm
http://reformdrugpolicy.com/partner/public-letter/
Έκθεση σχετικά με τις παγκόσμιες παράνομες αγορές ναρκωτικών 1998 – 2007, Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Reuter- Trautmann) 2009. Αυτή η έκθεση συμπεραίνει ότι οι τρέχουσες πολιτικές αποτυγχάνουν στον κύριο στόχο τους, να μειωθεί δηλαδή η ζήτηση και προσφορά των παράνομων ουσιών, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν ένα κρίσιμο παράγοντα αύξησης της βλάβης στους μεμονωμένους χρήστες, το άμεσο περιβάλλον τους, την οικονομία και την κοινωνία: http://ec.europa.eu/justice/anti-drugs/files/report-drug-markets-short_en.pdf
Cannabis production and markets in Europe: http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_166248_EN_web_INSIGHTS_CANNABIS.pdf
Η αποποινικοποίηση της χρήσης είναι η μόνη ρεαλιστική επιλογή, του Carel Edwards (πρώην επικεφαλής της αντιναρκωτικής μονάδας της ΕΕ): www.tvxs.gr/node/83691
Δύο πρόσφατα άρθρα από το περιοδικό Economist:
Το κόστος του πολέμου κατά των ναρκωτικών:
The Alternative World Drug Report, counting the costs of the war on drugs: http://www.countthecosts.org/sites/default/files/AWDR.pdf
The Alternative World Drug Report: http://www.countthecosts.org/alternative-world-drug-report
An Ugly Truth in the War on Drugs: http://www.nytimes.com/2013/03/11/opinion/11iht-edcardoso11.html?_r=1&
The War on Drugs: Wasting billions and undermining economies: http://www.countthecosts.org/sites/default/files/Economics-briefing.pdf
The Budgetary Implications of Drug Prohibition, February, 2010, Jeffrey A. Miron, Department of Economics, Harvard University: http://www.economics.harvard.edu/faculty/miron/files/budget%202010%20Final.pdf
Τα οικονομικά οφέλη της αποποινικοποίησης/ νομιμοποίησης:
An economic perspective on the legalisation debate: the Dutch case, Boermans, Martijn A.
Vol 2, No 4 (2010), Drugs & the Law, Amsterdam Law Forum: http://ojs.ubvu.vu.nl/alf/issue/view/19ήεδώ:http://hogeschoolutrecht.academia.edu/MartijnBoermans/Papers/319117/An_Economic_Perspective_on_the_Legalisation_Debate_The_Dutch_Case
Marijuana’s $42 Billion Question: http://www.forbes.com/2007/09/29/marijuana-laws-work-biz-cx_qh_1001pot.html
The Economics of Marijuana Legalization: http://www.debt.org/blog/economics-marijuana-legalization/
Pot Legalization Could Save U.S. $13.7 Billion Per Year, 300 Economists Say:http://www.huffingtonpost.com/2012/04/17/economists-marijuana-legalization_n_1431840.html
14 Ways Marijuana Legalization Could Boost The Economy: http://www.huffingtonpost.com/2012/11/07/marijuana-economy-14-reasons_n_2089107.html
Colorado Recreational Weed Sales Top $14 Million In First Month: http://www.huffingtonpost.com/2014/03/10/colorado-marijuana-tax-revenue_n_4936223.html
Coffee Shops and Compromise: Separated Illicit Drug Markets in the Netherlands: http://www.opensocietyfoundations.org/reports/coffee-shops-and-compromise-separated-illicit-drug-markets-netherlands
Το επιτυχημένο παράδειγμα της Ολλανδίας:
Evaluation of the Dutch national drug policy, Laar, M. van (ed.), Ooyen-Houben, M. (ed.), Trimbos-instituut, WODC (2009), summary: http://english.wodc.nl/images/1790_summary_tcm45-201181.pdf
Evaluation of Dutch Drug Policy:http://www.undrugcontrol.info/images/stories/documents/Summary%20Evaluation%20Dutch%20Drug%20Policy.pdf
Το επιτυχημένο παράδειγμα της Πορτογαλίας:
http://www.cato.org/pubs/wtpapers/greenwald_whitepaper.pdf
Το επιτυχημένο παράδειγμα της Ελβετίας: http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/from-the-mountaintops-english-20110524_0.pdf
Assessing Drug Problems and Policies in Switzerland, 1998-2007, Research report of Peter Reuter, University of Maryland, USA and Domenic Schnoz, Institut für Sucht- und Gesundheitsforschung (ISGF), Zurich (2009), summary: http://www.bag.admin.ch/themen/drogen/00042/00624/06044/07683/index.html?lang=en&download=NHzLpZeg7t,lnp6I0NTU042l2Z6ln1ad1IZn4Z2qZpnO2Yuq2Z6gpJCIdHx9g2ym162epYbg2c_JjKbNoKSn6A–
Swiss drug policy should serve as model: http://www.reuters.com/article/2010/10/25/us-swiss-drugs-idUSTRE69O3VI20101025
Το επιτυχημένο παράδειγμα της Τσεχίας: http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/A_Balancing_Act-03-14-2012.pdf
Το μοντέλο της Ουρουγουάη: Overview of drug policy, drug law and legislative trends in Uruguay: http://www.druglawreform.info/en/country-information/uruguay
Uruguay’s historic cannabis regulation explained: http://www.tni.org/infographic/uruguays-pioneering-cannabis-regulation
The Economist Recognizes How Great Weed-Legalizing Uruguay Is: http://www.huffingtonpost.com/2013/12/19/economist-uruguay_n_4474745.html?ir=World
Εναλλακτικά μοντέλα αποποινικοποίησης;
Drug Decriminalisation Policies in Practice: A Global Summary: http://www.ihra.net/files/2012/09/04/Chapter_3.4_drug-decriminalisation_.pdf
The Rise and Decline of Cannabis Prohibition. The History of Cannabis in the UN Drug Control System and Options For Reform:http://www.undrugcontrol.info/en/rise-and-decline
Explore the Alternatives: http://www.countthecosts.org/seven-costs/explore-alternatives
Evaluating alternative cannabis regimes: http://bjp.rcpsych.org/content/178/2/123.full
Κοινωνικές λέσχες κάνναβης στην Ισπανία:
http://www.pdf-archive.com/2013/02/13/2-2012/2-2012.pdf
Models for the legal supply of cannabis: recent developments: http://www.emcdda.europa.eu/topics/pods/legal-supply-of-cannabis
A Quiet Revolution: Drug Decriminalisation Policies in Practice Across the Globe: http://www.release.org.uk/sites/release.org.uk/files/pdf/publications/Release_Quiet_Revolution_2013.pdf
How to Regulate Cannabis: A Practical Guide: http://www.tdpf.org.uk/resources/publications/how-regulate-cannabis-practical-guide
After the War on Drugs: Blueprint for Regulation: http://www.tdpf.org.uk/resources/publications/after-war-drugs-blueprint-regulation
The Case for Reform: http://www.tdpf.org.uk/case-for-reform#responsible-regulation
