Τεράστιο πρόβλημα εξοικονόμησης νερού για ύδρευση, άρδευση αντιμετωπίζουν οι επιβαρημένες περιοχές λόγω υφαλμύρωσης των υπόγειων υδάτων καθώς οι συγκεντρώσεις ιόντων χλωρίου και νατρίου ξεπερνούν τα ανώτατα επιτρεπτά όρια (250 mg/lt και 175 mg/lt αντιστοίχως) που θέτουν οι οδηγίες και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Η υπερεκμετάλλευση των υπόγειων υδάτων από δεκάδες χιλιάδες γεωτρήσεις που λειτουργούν ανεξέλεγκτα έχει αποτέλεσμα την υφαλμύρωσή τους λόγω της μίξης φρέσκου γλυκού και θαλασσινού νερού, τονίζει ο Γεώργιος Στουρνάρας, καθηγητής Υδρογεωλογίας και Τεχνικής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Υδρογεωλογίας.

Εν όψει του 8ου Υδρογεωλογικού Συνεδρίου που πραγματοποιείται στην Αθήνα (έναρξη Τρίτη και Σάββατο κλείσιμο εργασιών) παρουσιάζουμε εν τάχει τοποθετήσεις επιστημόνων και μέσα από χάρτες το πανόραμα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε από την κάκιστη διαχείριση του νερού, ενός συστατικού αγαθού, άκρως απαραίτητου στην ανθρώπινη διατροφή με εξέχουσα θέση στην ανθρώπινη υγεία, την κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη αλλά και τη διατήρηση του περιβάλλοντος. Χωρίς την απαραίτητη προστασία των δρόμων του νερού και την άμεση οργανωτική διάρθρωση των φορέων διαχείρισής του με στόχο τον συντονισμό τους και την ιεράρχηση προτεραιοτήτων για να υπάρχει επάρκεια, δεν θα… έχουμε όσο και αν προσέχουμε που λέει και η αμαρτωλή ΕΥΔΑΠ για όσα συμβαίνουν στα κακοσυντηρημένα δίκτυά της και αλλού.

Σχεδόν δύο εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργήσιμης γης υφίστανται τις επιπτώσεις από τη χρήση υφάλμυρων υπόγειων νερών, οι οποίες αντανακλώνται όχι μόνο στη μείωση της παραγωγής αλλά και στην υποβάθμιση της αγροτικής γης.

Στην Πελοπόννησο, αλλά και στην Αττική, η εντατική άντληση έχει προκαλέσει σημαντική υφαλμύρωση όλων των παράκτιων ζωνών, επισημαίνει ο δρ Γεώργιος Σταμάτης, αναπληρωτής καθηγητής Υδρογεωλογίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου.

Το φαινόμενο της υφαλμύρωσης είναι δύσκολα αναστρέψιμο, γι’ αυτό η αντιμετώπισή του συνδέεται πρακτικά με πρόβλεψη και ορθή διαχείριση των υδατικών πόρων της κάθε εκμεταλλευόμενης περιοχής. Η εφαρμογή μαθηματικών μοντέλων που έχουν εφαρμοστεί, για παράδειγμα, στο Αργολικό πεδίο, δίνει μια περίοδο πάνω από 20 χρόνια για τη φυσική απορρύπανση των υπόγειων νερών, με τη συμβολή του φυσικού εμπλουτισμού τους, φυσικά υπό την προϋπόθεση ότι σήμερα θα σταματούσε η εκμετάλλευση των γεωτρήσεων στην επιβαρημένη περιοχή.

Το υπόγειο νερό είναι ένας ανανεώσιμος φυσικός πόρος με την προϋπόθεση της διατήρησης της ισορροπίας μεταξύ εμπλουτισμού και εκφόρτισης σε ένα υδροφόρο σύστημα. Οταν οι απολήψιμες ποσότητες υπόγειου νερού υπερβούν την ικανότητα της ασφαλούς απόδοσης ενός παράκτιου υδροφόρου συστήματος, τότε παρατηρούνται φαινόμενα θαλάσσιας διείσδυσης, η οποία οδηγεί σταδιακά στην υφαλμύρωση του υπόγειου νερού, καθιστώντας αυτό σε πολλές περιπτώσεις ακατάλληλο, όχι μόνο για την ανθρώπινη αλλά και για οποιαδήποτε άλλη χρήση. Ελάχιστη ποσότητα θαλασσινού νερού, της τάξης 1-2% μέσα στο γλυκό νερό, καθιστά το γλυκό νερό μη πόσιμο.

Η σημαντική αύξηση των αντλούμενεων ποσοτήτων υπόγειου νερού τα τελευταία χρόνια, από μεγάλο αριθμό γεωτρήσεων με συνεχώς αυξανόμενο βάθος, οδήγησε στην ταπείνωση της στάθμης του υπόγειου νερού στις παράκτιες περιοχές σε επίπεδα κάτω από το μέσο επίπεδο της θάλασσας. Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια την προέλαση της διεπιφάνειας μεταξύ γλυκού και θαλασσινού νερού προς την ενδοχώρα, μέχρι να φτάσει σε μια νέα ισορροπία.

Η χρήση υφάλμυρων νερών για ανθρώπινη κατανάλωση έχει και άμεσες επιπτώσεις στην υγεία. Τα χλωριόντα δεν έχουν επιβλαβή επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά σε υψηλές συγκεντρώσεις δίνουν στο πόσιμο νερό γλυφή γεύση. Επειδή δεν έχει παρατηρηθεί τοξικότητα των χλωριόντων στον άνθρωπο δεν έχει καθοριστεί ανώτατο επίπεδο στο πόσιμο νερό. Πλην όμως, η παρουσία των ιόντων νατρίου δημιουργεί σοβαρά προβλήματα υγείας σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού που υποφέρουν από υπέρταση.

Ο καθηγητής πάντως μιλάει για ρυθμίσεις ορθολογικής διαχείρισης και εκμετάλλευσης των υπόγειων και επιφανειακών νερών, αν θέλουμε να έχουμε εξυγίανση και όχι περαιτέρω επιδείνωση από την υφαλμύρωση.

Λέτε να εισακουστεί;

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 04/10/2008