Αύξηση κατά 22% σημείωσαν οι πωλήσεις όπλων σε παγκόσμιο επίπεδο κατά την περίοδο 2005-2009 συγκριτικά με την προηγούμενη πενταετία, αναφέρει μεταξύ άλλων η νέα έκθεση του έγκυρου Διεθνούς Ινστιτούτου Έρευνας για την Ειρήνη (SIPRI) της Στοκχόλμης. Σημειώνεται, επίσης, ότι τα μαχητικά αεροσκάφη αντιπροσωπεύουν το 27% του συνόλου των όπλων που αγοράστηκαν.«Οι παραγγελίες και οι παραδόσεις εν δυνάμει αποσταθεροποιητικών όπλων οδήγησαν σε κούρσα εξοπλισμών σε περιοχές όπου βασιλεύει η ένταση: στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, τη Νότια Αμερική, τη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία», αναφέρει η έκθεση.
Στη νέα αυτή έκθεση, η οποία περιλαμβάνει δεδομένα για τις μεταφορές όπλων έως και το 2009, εξετάζονται οι βασικοί εισαγωγείς και εξαγωγείς για την περίοδο 2005-2009, καθώς και οι τοπικές τάσεις (regional trends).
Δεδομένου, λοιπόν, ότι ο όγκος των αγοροπωλησιών των οπλικών συστημάτων μπορεί να διαφέρει αισθητά από τη μια χρονιά στην άλλη, οι ερευνητές του Ινστιτούτου χρησιμοποιούν στις συγκριτικές τους μελέτες ένα μέσο όρο για κάθε πενταετία, έτσι ώστε να απεικονίζεται στο σύνολό της η κατάσταση και να είναι δυνατές οι συγκρίσεις με άλλες χρονικές περιόδους, αλλά και μεταξύ διαφορετικών χωρών και περιοχών. Το τελευταίο έτος, λοιπόν, κάθε πενταετίας, η έκθεση SIPRI δημοσιεύει μια συγκριτική μελέτη για την περίοδο που εξετάζεται.
Οι μεγαλύτεροι προμηθευτές όπλων παγκοσμίως Για την πενταετία 2005-2009 οι μεγαλύτεροι προμηθευτές όπλων στον κόσμο ήταν οι Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Γερμανία, Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Όσον αφορά τις δυο πρώτες, οι ΗΠΑ και Ρωσία παρέμειναν και την επίμαχη αυτή περίοδο στην κορυφή της λίστας, αντιπροσωπεύοντας αντίστοιχα το 30% και 23% των εξαγωγών όπλων σε παγκόσμια κλίμακα. Σημειώνεται, όμως, ότι ενώ την προηγούμενη πενταετία οι πέντε αυτές χώρες αντιπροσώπευαν το 80% των συνολικών εξαγορών, για την περίοδο 2005-2009 το ποσοστό αυτό έπεσε στο 76%. Όσον αφορά τους αγοραστές όπλων από τις χώρες αυτές, στην έκθεση αναφέρονται τα εξής: οι ΗΠΑ εξήγαγαν όπλα (κυρίως μαχητικά αεροσκάφη) σε 70 χώρες του κόσμου, καθώς και στο ΝΑΤΟ. Συγκεκριμένα, το 39% των όπλων αυτών πωλήθηκε στην Ασία και την Ωκεανία, το 36% στη Μέση Ανατολή και το 18% στην Ευρώπη. Οι Ασία και Ωκεανία είναι και οι σημαντικότεροι αγοραστές των όπλων από τη Ρωσία (69%), η οποία όμως εξάγει σημαντικό ποσοστό (14% συνολικών εξαγωγών) στην Αφρική. Η χώρα ελπίζει επίσης να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ στην πώληση όπλων στην Ινδία. Ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι η Γερμανία, η οποία είδε τις πωλήσεις της στον συγκεκριμένο τομέα να αυξάνονται κατά 100% και το μερίδιο της στην αγορά να εκτοξεύεται από 6% το 2000-2004 σε 11% για την επόμενη πενταετία. Η Γερμανία εξάγει κυρίως τεθωρακισμένα οχήματα στην Ευρώπη, αλλά και σε άλλες χώρες του κόσμου. Οι κυριότεροι πελάτες της είναι η Τουρκία και η Ελλάδα. Μικρότερη αύξηση σημειώθηκε και στην περίπτωση της Γαλλίας, της οποίας το μερίδιο αυξήθηκε κατά 30% και αναμένεται να ανέβει περαιτέρω μετά την αναμενόμενη επίτευξη συμφωνίας με τη Βραζιλία. Αντιθέτως, πτώση 13% στις εξαγωγές σημειώθηκε στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι κύριοι αγοραστές όπλων παγκοσμίως
Όσον αφορά τους αποδέκτες συμβατικών οπλικών συστημάτων, επισημαίνεται ότι αν και η λίστα παρουσιάζει σημαντικές αλλαγές σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1950, τα πρόσφατα χρόνια τα δεδομένα παραμένουν σταθερά. Στην κορυφή της λίστας, συνεπώς, παραμένουν η Κίνα με 35% του συνολικού μεριδίου και η Ινδία με 24%, αν και σημειώνεται ότι και οι δύο αυτές χώρες σημείωσαν σημαντική πτώση συγκριτικά με τα προηγούμενα στοιχεία. Όσον αφορά τις υπόλοιπες χώρες της πεντάδας, αυτές είναι οι Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Νότια Κορέα και η Ελλάδα. Η χώρα μας είναι, μάλιστα, η πρώτη στις εισαγωγές στην Ευρώπη.
Τάσεις σε τοπικό επίπεδο στις αγοραπωλησίες όπλων την περίοδο 2005-2009 Η έκθεση επισημαίνει ότι τα στοιχεία αυτά παρέμειναν επίσης σταθερά. Συνεπώς, οι περιοχές οι οποίες λαμβάνουν τα περισσότερα όπλα παραμένουν η Ασία και η Ωκεανία και ακολουθούν η Ευρώπη, η Μέση Ανατολή, η αμερικάνικη ήπειρος και η Αφρική. Συγκεκριμένα, για την περίοδο 2005-2009 41% του συνόλου των συμβατικών οπλικών συστημάτων παραδόθηκαν σε Ασία και Ωκεανία, σημειώνοντας μάλιστα αύξηση 11% στην περίπτωση της Ασίας. Πέντε από τους δέκα μεγαλύτερους εισαγωγείς στον κόσμο είναι ασιατικές χώρες: Κίνα, Ινδία, Νότια Κορέα, Σιγκαπούρη και Πακιστάν. Στην περίπτωση της Κίνας το ποσοστό παρέμεινε σταθερό, ενώ σημείωσε αύξηση στην περίπτωση της Νοτιοανατολικής Ασίας. Όσον αφορά την Ευρώπη, το αντίστοιχο ποσοστό παραμένει σταθερά στο 25% (από 24% για 2000-2004), με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να φτάνουν το 17%. «Ο μεγαλύτερος εισαγωγέας σημαντικών συμβατικών οπλικών συστημάτων στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια παραμένει η Ελλάδα» σημειώνει η έκθεση. Παρόλα αυτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι συμφωνίες που σύνηψε η Ρωσία με τη Γαλλία και το Ισραήλ για όπλα και στρατιωτική τεχνολογία. Η περιοχή της Μέσης Ανατολής λαμβάνει 17% των συνολικών εισαγωγών, σημειώνοντας επίσης αύξηση από τις προηγούμενες μετρήσεις. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κυριαρχούν στην κατάταξη αυτή, με 33% και ακολουθούν Ισραήλ (20%) και Αίγυπτος (13%). Σημειώνεται ότι το Ιράν βρίσκεται αρκετά χαμηλά στη λίστα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Χιλή είναι οι μεγαλύτεροι εισαγωγείς όπλων στην αμερικανική ήπειρο, ενώ οι μεταφορές στη Λατινική Αμερική σημείωσαν 150% αύξηση για την περίοδο 2005-2009, αντανακλώντας πρόσφατες εξελίξεις και αγώνες εξοπλισμών στην περιοχή. Τέλος, τα αφρικανικά κράτη στο σύνολό τους αντιπροσωπεύουν το 7% της παγκόσμιας κίνησης, παρουσιάζοντας οριακή αύξηση από 6% την προηγούμενη πενταετία. Από τα κράτη αυτά η Αλγερία και η Νότια Αφρική βρίσκονται στην κορυφή της λίστας με 43% και 28% αντίστοιχα, και ακολουθεί το Σουδάν με 5% του συνόλου των εισαγωγών. Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και μικρή ποσότητα όπλων μπορεί να οδηγήσει σε έκρυθμες καταστάσεις και τοπικές διαμάχες. Χαρακτηριστική, σημειώνεται, είναι η περίπτωση του Σουδάν, το οποίο έλαβε όπλα από τη Ρωσία, την Κίνα και τη Λευκορωσία, αλλά και αυτή του Τσαντ, το οποίο προμηθεύτηκε οπλικά συστήματα από την Ουκρανία. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι από τα δώδεκα σχετικά εμπάργκο του ΟΗΕ το 2009 για τη διακίνηση όπλων, τα εφτά αφορούσαν αφρικανικές χώρες. Παρόλα αυτά, οι απαγορεύσεις αυτές είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εφαρμοστούν.
Το κείμενο της έκθεσης του SIPRI είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση http://books.sipri.org/product_info?c_product_id=404#
By Δανάη Λεμπεσοπούλου Σημειώνεται ότι η βάση δεδομένων για τη διακίνηση όπλων παγκοσμίως SIPRI κάνει χρήση ενός δικού της δείκτη για την απεικόνιση της κατάστασης σε παγκόσμια κλίμακα, ο οποίος δεν δείχνει μια καταμέτρηση του πραγματοποιηθέντος εμπορίου αλλά μια εκτίμηση, στη βάση μιας αξιολόγησης του SIPRI, που επιτρέπει τις συγκρίσεις στο χρόνο και στο χώρο. Δηλαδή δεν πρόκειται για την προσμέτρηση της αξίας των συναλλαγών σε μια συγκεκριμένη στιγμή. Ημερομηνία: Δευτέρα, March 15, 2010 πηγή: tvxs.gr
