Μπροστά στον ορυμαγδό που ζούμε προσφάτως στην Ελλάδα, ίσως κάποιος να θεωρεί πολυτέλεια να κοιτάξει το δάσος και όχι το δέντρο. Ζώντας όμως στο εξωτερικό, αλλά παρακολουθώντας στενά το τι γίνεται στην Ελλάδα, μου επιτρέπεται να έχω μια ‘’τρίτη’’ ματιά στα πράγματα.
Το πώς φτάσαμε εδώ που φτάσαμε, να εξαφανίζεται η προοπτική της καινούριας γενιάς και να εκμηδενίζονται οι προσπάθειες της υφιστάμενης, έχει εν πολλοίς αναζητηθεί στις καθημερινές οικονομικoτεχνικές αναλύσεις, που παρότι είναι προφανείς, αδυνατούν να κοιτάξουν τη συνολική πορεία της χώρας μας.
Η Ελλάδα, όπως ξέρουμε όλοι μας, απελευθερώθηκε το 1821 από τους Τούρκους και εισήλθε στην ευρωπαϊκή οικογένεια προσπαθώντας να ακολουθήσει την πορεία της. Η όποια οικονομική και τεχνική ανάπτυξη των τελευταίων δύο αιώνων, της επέτρεψε να νομίζει ότι συμβαδίζει με τους Ευρωπαίους. Πλάνη οικτρά! Τα τετρακόσια χρόνια ραγιαδισμού άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη τους. Όταν οι Ευρωπαίοι με την Μεταρρύθμιση έδιναν το στίγμα της αμφισβήτησης της καθεστηκυίας αρχής του Πάπα, ταυτόχρονα, χωρίς να το γνωρίζουν συνειδητά, επέτρεψαν και την γέννηση του πολιτικού φιλελευθερισμού. Όλες οι ζυμώσεις που ακολούθησαν δημιούργησαν τις συνθήκες εκείνες που εξέθρεψαν τον ορθολογισμό, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την κοινωνική συνείδηση και εντέλει την ανάπτυξη της δημοκρατίας μέσω ενός συστήματος θεσμών και νόμων με επίκεντρο τον άνθρωπο.
Σε τι συμμετείχε η Ελλάδα σε όλες αυτές τις κεφαλαιώδους σημασίας διεργασίες του Ευρωπαϊκού πνεύματος; Σε τίποτα απολύτως! Η Ελλάδα μετά την απελευθέρωσή της, έστρεψε το κεφαλάκι της προς την Ευρώπη για να διαπιστώσει τι ακριβώς είχε χάσει επί τέσσερις αιώνες και η απάντηση που πήρε ήταν ότι η Ευρώπη εξελίσσεται βασισμένη στα νάματα του αρχαιοελληνικού πνεύματος. Ικανοποιημένη λοιπόν και βαυκαλισμένη, σαν ένα κακομαθημένο παιδάκι που θέλει να είναι πάντα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, έβαλε το κεφάλι της ξανά στην άμμο απολαμβάνοντας την ασφάλεια και τη θαλπωρή των προγόνων της, που παρεμπιπτόντως αγνοούσε –και αγνοεί- χαρακτηριστικά.
Οι δύο αιώνες που ακολούθησαν εξέθρεψαν μια στρεβλή ανάπτυξη που βασίστηκε αποκλειστικά στην τεχνική μίμηση του πολιτισμού της δύσης -ο αμόρφωτος εμποράκος που έμαθε τις ‘’εισαγωγαί-εξαγωγαί’’ και νόμιζε ότι έγινε άνθρωπος. Η αλήθεια είναι ότι ο Έλληνας δεν κατάφερε να απεξαρτοποιηθεί από τα ειωθότα και το ευρωπαϊκό κουστούμι δεν μπόρεσε ποτέ να το προσαρμόσει στα μέτρα του. Υιοθέτησε άκριτα τους δημοκρατικούς θεσμούς της δύσης, τους οποίους ποτέ δεν κατάλαβε, τους οποίους ποτέ δεν αποδέχτηκε και γι’ αυτό και ποτέ δεν εφάρμοσε. Ελευθερία, ισονομία, ισοπολιτεία, ισηγορία, ισότητα, δικαιοσύνη, ίσα δικαιώματα, ίσες ευκαιρίες, ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και υπευθυνότητα, αξιοκρατία, κοινωνική συνοχή και έλεγχος, ανεξάρτητες εξουσίες, διαχωρισμός κράτους-εκκλησίας, όλα κενό γράμμα. Υπερβάλλω; Όχι, δεν υπερβάλλω.
Όλα τα παραπάνω στην Ελλάδα λειτουργούν κατ’ επίφαση. Το γνωρίζουμε όλοι και απλά δε θέλουμε να το παραδεχτούμε. Το πολιτικό σύστημα φάνηκε πλέον και στον πιο αμέτοχο ότι είναι παντελώς σάπιο, οι ίσες ευκαιρίες που όλοι ευαγγελίζονται είναι ανύπαρκτες, η αξιοκρατία εξαφανισμένη, η Εκκλησία παρούσα σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητας (ίσως είμαστε το μόνο κράτος του κόσμου που διαθέτει ‘’Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων!’’), η διαφθορά έχει παρεισφρήσει παντού, το μπαξίσι είναι ο κανόνας, η φορολογική συνείδηση απλά δεν υπήρξε ποτέ, το κράτος σαν ανταποδοτικό σύστημα δεν επετεύχθη, η γραφειοκρατία στραγγαλίζει κάθε προσπάθεια, οι νόμοι ισχύουν μόνο για το λαό, οι κυβερνώντες ανδρείκελα των εκάστοτε ισχυρών, ο διαχωρισμός των εξουσιών ένα όνειρο θερινής νυκτός, η μόρφωση εξαντλείται στην εξειδίκευση και το κομπιούτερ, η ισονομία, η ισηγορία, τα ίσα δικαιώματα και οι ίσες ευκαιρίες, όμορφες ιδέες στα μαθητικά βιβλία.
Το Μεσαιωνικό-φεουδαρχικό-κοτσαμπάσικο αμάλγαμα της Ελλάδας πνέει τα λοίσθια. Η κρίση, δεν είναι τίποτα άλλο από μια αλλαγή που προσπαθεί να συμβεί. Όσο και να την πολεμάμε κι όσο και να προσπαθούνε οι πολιτικοί μας ταγοί να σώσουνε τα κεκτημένα, η ανατροπή είναι θέμα χρόνου. Και ναι, δυστυχώς, θα πληρώσουνε πολλοί που δεν φταίνε και πολλοί απ’ αυτούς που φταίνε θα την σκαπουλάρουνε. Και κάποιοι θα πεινάσουν και κάποιων το αίμα θα βάψει πάλι τα πεζοδρόμια.
Η ιστορία δεν ήταν ποτέ δίκαιη. Δίκαιη ή άδικη όμως, μας δίνει την ευκαιρία να προετοιμαστούμε γι’ αυτό που έρχεται, να μπούμε με τη σειρά μας, έστω και καθυστερημένα, στην εποχή της Αναγέννησης, στην εποχή όπου η κοινή λογική θα είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει την έλλειψή της. Στην εποχή όπου οι νόμοι θα ισχύουν για όλους ανεξαιρέτως, όπου ο καθένας θα είναι υπόλογος για τη δουλειά του πρώτα στον εαυτό του και κατ’ επέκταση σε όλη την κοινωνία, όπου το κέρδος και η προβολή δεν θα είναι οι μόνες αξίες, όπου το κράτος θα είναι αρωγός και όχι πολέμιος στην προσπάθεια του ατόμου, όπου η ελευθερία θα συμβαδίζει με την ευθύνη, και όπου η ηθική δεν θα αποτελεί γραφικότητα.
Τώρα που φάνηκε σε όλους ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός, είναι στο χέρι μας να τον στείλουμε σπίτι του και να τον αντικαταστήσουμε με κάποιον άλλο –όχι βασιλιά- που να αρμόζει στις προσδοκίες μας. Κι ας θυμηθούμε και τον Σωκράτη που μας έλεγε: ‘’Όποιος θέλει να αλλάξει τον κόσμο, ας αλλάξει πρώτα τον εαυτό του.
ΠΗΓΗ: www.dunemagazine.gr
