Καταρρίπτοντας 5 μύθους για την Κάνναβη

Η Κάνναβη είναι ένα φυτό που χρησιμοποιείται με όλες τις μορφές του από την αρχαιότητα. Έχουμε καταγεγραμμένη ιστορία μεγαλύτερη των 9.000 ετών, κυρίως στην Ασία (Ταϊβάν, Κίνα, Ινδία), ενώ στην Ευρώπη τα πιο αρχαία ευρήματα (4.000 π.Χ.) έχουν ανακαλυφθεί στην Ολλανδία. Στην Ελλάδα έχουμε πρώτη καταγεγραμμένη χρήση από τους Σκύθες (700-300 π.Χ.) όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος. Ο Διοσκουρίδης την καταγράφει στο πόνημά του Φαρμακοποιεία το 70 μ.Χ. και ο Κλαύδιος Γαληνός (129-199 μ.Χ.) την συνταγογραφεί για ιατρική χρήση [1, 2, 3].

Η Κάνναβη, στην κλωστική και την ευφορική- ιατρική της μορφή χρησιμοποιούταν έκτοτε κατά κόρων σε όλη την ανθρωπότητα και έγινε παράνομη σταδιακά το διάστημα από το 1915 μέχρι το 1937, μετά από μια μεθοδευμένη προπαγάνδα σπίλωσης, δαιμονοποίησης και παραπληροφόρησης που ενορχήστρωσαν 3 ισχυροί οικονομικοί παράγοντες στις ΗΠΑ. Ο τραπεζίτης Andrew Mellon που χρηματοδοτούσε και υποστήριζε μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες και την βιομηχανία των πλαστικών (DuPont, Gulf Oil Corporation), ο Randolph Hearst μεγαλοεκδότης με μεγάλες επενδύσεις σε εταιρείες ξυλείας και χαρτοπολτού, και ο ανιψιός του Mellon, Harry Aslinger που διορίστηκε επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών, εξαπέλυσαν μια καμπάνια σπίλωσης και παραπληροφόρησης που βρήκε πρόθυμους συμμάχους σε όλο τον κόσμο [4, 5, 6, 7]. Η απαγόρευση κλιμακώθηκε με την Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά το 1961 και τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών που κήρυξε ο Ρίτσαρντ Νίξον το 1971, ενώ η προπαγάνδα και η πολιτική πίεση συνεχίζονται μέχρι και τις μέρες μας μέσα από τα πανίσχυρα λόμπι του αλκοόλ και της φαρμακοβιομηχανίας [8, 9, 10].

Το στρατόπεδο των απαγορευτών όλα αυτά τα χρόνια δημιούργησε κάποιους μύθους γύρω από την Κάνναβη, τους πιο διαδεδομένους από αυτούς θα αποδομήσουμε παρακάτω. Η αλήθεια είναι πάντα η καλύτερη πρόληψη και η απαγόρευση είναι ο χειρότερος εχθρός της αλήθειας. Το κοινωνικό στίγμα που έχει διαμορφωθεί μέσα από την απαγόρευση και την προπαγάνδα της δαιμονοποίησης μπορεί να απαξιωθεί μέσα από την διάχυση της τεκμηριωμένης πληροφορίας, των επιστημονικών δεδομένων και των καλών πρακτικών από το εξωτερικό.

1. Μύθος: Η μακροχρόνια χρήση κάνναβης προκαλεί σχιζοφρένεια και ζημιά στον εγκέφαλο

Η σχιζοφρένεια και τα ψυχωτικά σύνδρομα είναι ο αγαπημένος μύθος των φυλακόφιλων υποστηρικτών της απαγόρευσης. Είναι κλασσική πλέον η ταινία Reefer Madness (1936) [11] που παρουσιάζει την κάνναβη σαν το προθάλαμο για το ψυχιατρείο. Έκτοτε αυτή η επιχειρηματολογία αναπαράγεται διαρκώς, χωρίς να έχει όμως επιστημονική υπόσταση.

Υπάρχουν διάφορες μελέτες που προσπαθούν να συσχετίσουν την κάνναβη με ψυχωτικά επεισόδια, πρόσφατη μελέτη όμως του Harvard Medical School απέδειξε ότι η σχιζοφρένεια δεν προκαλείται μόνο από την χρήση κάνναβης χωρίς να έχουν συμβάλλει άλλοι παράγοντες, πχ η γενετική προδιάθεση ή το κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον. Με λίγα λόγια ψυχωτικά σύνδρομα εμφανίζουν οι χρήστες κάνναβης που έχουν κάποιου είδους προδιάθεση (ιστορικό στην οικογένεια, πιεστικές συνθήκες καθημερινότητας, ψυχολογικά τραύματα) [12].

Ένα πολύ μικρό ποσοστό των χρηστών παρουσιάζει ψυχωσικές διαταραχές [13], και αυτό επηρεάζεται κατά κύριο λόγο από συγκεκριμένους εξωγενείς περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς παράγοντες [14]. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η Κανναβιδιόλη (CBD) βοηθάει σε μεγάλο βαθμό την μείωση των συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας [15, 16], ενώ οι ποικιλίες κάνναβης με υψηλό CBD σχετίζονται με λιγότερες ψυχωτικές εμπειρίες [17].

Είναι γεγονός ότι οι ποικιλίες με υψηλό THC και χαμηλό CBD μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση και σημάδια πανικού στον χρήστη, μέσα από την απαγόρευση όμως δεν μπορούμε να ελέγξουμε την ποιότητα και τη σύσταση της κάνναβης που κυκλοφορεί στο παράνομο εμπόριο. Αυτή την στιγμή κυκλοφορούν στην αγορά περισσότερες από 1.000 ποικιλίες κάνναβης με διαφορετικές αναλογίες THC/CBD, από τις οποίες οι χρήστες μπορούν να επιλέξουν αυτές που τους ταιριάζουν καλύτερα στην ψυχοσύνθεσή τους. Η κατάχρηση κάνναβης ναι μπορεί να δημιουργήσει κάποιες ψυχικές διαταραχές σε όσους έχουν προδιάθεση, το γεγονός όμως ότι η πλειοψηφία των υγιών χρηστών κάνναβης δεν παρουσιάζει ψυχικές διαταραχές δείχνει ότι απλά η κάνναβη μεγεθύνει τον εσωτερικό σου κόσμο και ότι δεν κάνει για όλες τις προσωπικότητες και όλους τους οργανισμούς. Η απαγόρευσή της δημιουργεί μεγαλύτερη παράνοια στους υγιείς χρήστες από το ίδιο το φυτό.

Σχετικά με τις εγκεφαλικές παθήσεις, πολλά mainstream media σε παγκόσμιο επίπεδο επιδόθηκαν σε ένα αγώνα δαιμονολογίας το 2014 παραφράζοντας τα συμπεράσματα μιας επιστημονικής μελέτης [18]. Πρόσφατες έρευνες έχουν αποδείξει ότι η μακροχρόνια χρήση της κάνναβης δεν συνδέετε με εγκεφαλικές παθήσεις [19, 20, 21], η μακροχρόνια χρήση της από νέους δεν τους προκαλεί φυσικές ή ψυχολογικές βλάβες [22], ενώ άλλες μελέτες έχουν αποδείξει μάλιστα ότι τα κανναβινοειδή και η κάνναβη αναπλάθουν τα εγκεφαλικά κύτταρα [23, 24, 25].

Τελικά το χόρτο δεν σε χαζεύει, όπως διακηρύττουν οι ζηλωτές της απαγόρευσης. Μπορεί η αλόγιστη κατάχρηση να επηρεάζει προσωρινά κάποιες μηχανικές λειτουργίες και αντιληπτικές ικανότητες (πχ βραχυπρόθεσμη μνήμη), παρόλα αυτά πρόσφατες επιστημονικές έρευνες έδειξαν ότι η χρήση κάνναβης δεν επηρεάζει τις μαθησιακές ικανότητες, την αντίληψη και τη νοημοσύνη μαθητών και ενηλίκων [26, 27, 28, 29].

2. Μύθος: Η κάνναβη δεν έχει θεραπευτική αξία

Αυτός ο μύθος προκαλεί και προσβάλλει τα επιστημονικά δεδομένα και την διεθνή επιστημονική κοινότητα. Δυστυχώς τον έχουμε δει να αναπαράγεται και στην Ελλάδα από τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών με πρόεδρο τον κ. Πατούλη. Σύμφωνα με πολλές πλέον επιστημονικές και άλλες μελέτες η Κάνναβη έχει ευεργετική θεραπευτική δράση στον ανθρώπινο οργανισμό για περισσότερες από 200 παθήσεις [30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38].

Το Αμερικάνικο Αντικαρκινικό Ινστιτούτο έχει αναγνωρίσει την θεραπευτική της δράση [39], ενώ η πλειοψηφία των γιατρών στις ΗΠΑ θεωρεί ότι η κάνναβη πρέπει να είναι νόμιμη και να συνταγογραφείται [40, 41]. Επίσης το 92% των ασθενών που την έχουν δοκιμάσει λένε ότι έχει αποτέλεσμα για την πάθησή τους [42], ενώ υπάρχει πλέον και ελληνική επιστημονική βιβλιογραφία για τα θεραπευτικά οφέλη των κανναβινοειδών [43].

3. Μύθος: Η κάνναβη είναι προθάλαμος για άλλες ουσίες.

Πρόσφατες μελέτες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κάνναβη δεν είναι προθάλαμος για άλλες ουσίες [44], ενώ το Αμερικάνικο Ινστιτούτο Φαρμάκων ήδη από το 1999 έχει αναγνωρίσει ότι δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις και επιστημονικές αποδείξεις ότι η χρήση κάνναβης μπορεί να οδηγήσει στην χρήση και κατάχρηση άλλων παράνομων ουσιών [45, 46].

Άλλες πρόσφατες μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι πιο βλαβερές από την κάνναβη ουσίες, καπνός [47] και αλκοόλ [48], είναι ουσιαστικά ο προθάλαμος για τις πιο τοξικές/ εξαρτησιογόνες παράνομες ουσίες, όπως προθάλαμος είναι και η ίδια η απαγόρευση της κάνναβης [49] αφού σπρώχνει τους χρήστες στο οργανωμένο έγκλημα και την μαύρη αγορά.

4. Μύθος: Αν γίνει νόμιμη η κάνναβη θα υπάρξει ραγδαία αύξηση της χρήσης ανάμεσα στους νέους και τον γενικό πληθυσμό.

Πρόσφατες έρευνες από χώρες που ήδη εφαρμόζουν νόμιμα μοντέλα αποδεικνύουν το αντίθετο. Στις ΗΠΑ τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι δεν έχει υπάρξει σημαντική αύξηση της χρήσης ανάμεσα στους νέους, μάλιστα εμφανίζεται πτώση της χρήσης κάνναβης από τους νέους σε κάποιες Πολιτείες που είναι ήδη νόμιμη αρκετά χρόνια, καθώς δεν υπάρχει πλέον η έλξη του απαγορευμένου. Στις ίδιες Πολιτείες εμφανίζεται μάλιστα πτώση της χρήσης του βλαβερού καπνού, απόρροια της νομιμοποίησης της Κάνναβης [50, 51, 52, 53, 54].

5. Μύθος: Η Κάνναβη είναι επικίνδυνη και εξαρτησιογόνος.

Καμία ουσία δεν είναι ακίνδυνη ιδιαίτερα όταν την καταχράσαι. Πλήθος επιστημονικών ερευνών όμως καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η Κάνναβη είναι πολύ λιγότερο βλαβερή από τον καπνό και το αλκοόλ, πόσο μάλλον από άλλες παράνομες ουσίες όπως η κοκαΐνη και η ηρωίνη [55, 56, 57, 58, 59].

Η εξάρτηση που προκαλεί η κάνναβη έχει πολύ λιγότερο έντονα συμπτώματα από την αντίστοιχη του καπνού και του αλκοόλ, έχει πολύ ελαφρύ και βραχύβιο στερητικό σύνδρομο (με κύρια χαρακτηριστικά την αϋπνία και την νευρικότητα), είναι καθαρά ψυχολογική δηλαδή και όχι κλινική. Η βαριά χρήση μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις, που όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση το ίδιο αρνητικές σε σύγκριση με τον καπνό, το αλκοόλ ή τις άλλες παράνομες ουσίες. Το πολύ το 9% των χρηστών κάνναβης να εμφανίσουν σημάδια εξάρτησης σύμφωνα με μελέτες, ενώ στις άλλες ουσίες, νόμιμες και παράνομες τα ποσοστά είναι πολύ υψηλότερα [60].

Είναι γεγονός ότι από την κάνναβη δεν πέθανε ποτέ κανείς, είναι απίθανο να πάρεις υπερβολική δόση, αντίθετα από τις νόμιμες ουσίες (καπνός, αλκοόλ, συνταγογραφούμενα φάρμακα) πεθαίνουν εκατοντάδες χιλιάδες συνάνθρωποι κάθε χρόνο. Η λύση δεν είναι να τα απαγορεύσουμε όλα, αλλά να θέσουμε ένα σωστό πλαίσιο νόμιμης ρύθμισης, μείωσης της βλάβης, πρόληψης και θεραπείας που θα σέβεται τον άνθρωπο και την κοινωνία. Η πολιτική πρέπει να χαράσσεται στη βάση επιστημονικών δεδομένων [61] και καλών διεθνών πρακτικών, όχι στη βάση ιδεοληψιών και προκαταλήψεων.

Νόμιμη ρύθμιση και αποποινικοποίηση της χρήσης κάνναβης δεν σημαίνει ανεξέλεγκτη χρήση από τον οποιονδήποτε, όπως συμβαίνει τώρα με την ποινικοποίηση και την παρανομία. Νόμιμη ρύθμιση σημαίνει έλεγχος της παραγωγής και της ποιότητας, διάθεση μόνο σε ενήλικες, πρόνοια για ασφαλή χρήση, επιστημονικά τεκμηριωμένη ενημέρωση για την επίδραση που έχει η χρήση και η κατάχρηση στον ανθρώπινο οργανισμό, υποστήριξη σε περιπτώσεις προβληματικής χρήσης. Παρανομία και απαγόρευση σημαίνει κέρδος για την μαφία, διαφθορά για την Πολιτεία, στιγματισμός και περιθωριοποίηση για τους χρήστες, διακινδύνευση της δημόσιας υγείας και κακή ποιότητα ουσιών που καταναλώνονται ούτως ή άλλως.

Αυτά και πολλά άλλα θα συζητήσουμε στο πρώτο Πανελλαδικό Φόρουμ για την Κάνναβη, το Σάββατο 5 και την Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2016 στη Νομική Σχολή Αθηνών.

Σπάμε τα ταμπού και τις προκαταλήψεις. Σπέρνουμε την αλήθεια γιατί είναι πάντα η καλύτερη πρόληψη.

12.10.2016

Ηλιόσποροι

Παραπομπές:

[1] http://www.advancedholistichealth.org/history.html

[2] https://sensiseeds.com/en/blog/the-prehistory-of-cannabis-and-ancestral-migrations-to-the-new-world-part-1/

[3] http://news.nationalgeographic.com/2016/10/marijuana-cannabis-pot-weed-burial-shroud-china-ancient-discovery-scythians-turpan-archaeology-botany/

[4]https://sensiseeds.com/en/blog/10-milestones-history-cannabis/

[5] http://www.ozarkia.net/bill/pot/blunderof37.html

[6] http://www.drugwarrant.com/articles/why-is-marijuana-illegal/

[7] http://theinfluence.org/why-is-marijuana-banned-the-real-reasons-are-worse-than-you-think/

[8] http://blog.sfgate.com/smellthetruth/2016/08/08/big-alcohol-is-working-to-undermine-marijuana-legalization-wikileaks-confirms/