[μια μετάφραση στη μνήμη του αγαπημένου μας φίλου και συντρόφου Joep Oomen που έφυγε πρόωρα και απρόσμενα, αυτό είναι το τελευταίο του κείμενο και μας εκφράζει απόλυτα, καλό σου ταξίδι φίλε]
Το πρώτο βήμα για να καταλάβουμε πως λειτουργούν οι πολιτικές για τα “ναρκωτικά”, είναι να καταλάβουμε πως λειτουργεί η πολιτική. Οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν κοντά σε καταναλωτές ουσιών, διανομείς ή παραγωγούς δεν καταλαβαίνουν πως λειτουργεί η πολιτική. Αντιλαμβάνονται μόνο την αίσθηση του επείγοντος και ότι η τεράστια κοινωνική βλάβη που συντελείται μπορεί να αποφευχθεί μόνο αν το νομικό πλαίσιο που επηρεάζει την ζωή τους αλλάξει άμεσα.
Όταν αυτοί οι άνθρωποι συμμετέχουν σε υψηλού επιπέδου συναντήσεις διπλωματών που συζητιόνται οι διεθνείς συμβάσεις του ΟΗΕ για τα “ναρκωτικά” (όπως η επερχόμενη UNGASS 2016), εισέρχονται σε ένα κόσμο όπου μισεί την λέξη “επείγον”. Οι περισσότεροι που συμμετέχουν σε αυτές τις συναντήσεις, τις αντιλαμβάνονται απλά σαν μια ευκαιρία για την επαγγελματική τους καριέρα, και το να προωθήσουν δραστικές μεταρρυθμίσεις δεν αποτελεί τον πιο ενδεδειγμένο τρόπο για να βελτιώσουν τις προοπτικές ανέλιξής τους.
Η αλλαγή των πολιτικών για τις ουσίες δεν είναι κάτι που θα κάνει η κυβέρνησή σου για σένα.
Μια στο τόσο όμως, η εξαίρεση επιβεβαιώνει τον κανόνα. Πριν από 25 χρόνια, στην καρδιά του πολέμου ενάντια στα καρτέλ κοκαΐνης στην Κολομβία και της εξάπλωση του AIDS στην Ευρώπη, ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν απηύθυνε μια επείγουσα έκκληση για τη διαμόρφωση μιας Ευρωπαϊκής Πολιτικής για τα “ναρκωτικά” που θα έχει διαφορετική προσέγγιση από τον Αμερικάνικο “πόλεμο κατά των ναρκωτικών”. Με αφορμή αυτή την πρωτοβουλία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ίδρυσε ένα Πανευρωπαϊκό Επιστημονικό Ινστιτούτο για να μελετήσει το φαινόμενο της τοξικοεξάρτησης, καθώς και ένα Ευρωπαϊκό δίκτυο Οργανώσεων που θα μετέφερε τις απόψεις πολιτών που η ζωή τους επηρεάζεται από τις αντι-ναρκωτικές πολιτικές. Έτσι, το 1993 δημιουργήθηκαν παράλληλα το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA) και η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για δίκαιες και αποτελεσματικές πολιτικές για τα ναρκωτικά (ENCOD). Μερικά μόλις χρόνια αργότερα το όνειρο της διαμόρφωσης μιας Ευρωπαϊκής πολιτικής για τις ουσίες που να βασίζεται στα επιστημονικά δεδομένα διαλύθηκε σε πολλά κομμάτια.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA) αποδείχθηκε ότι κυβερνάτε από τεχνοκράτες και όχι από επιστήμονες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να παράγει στατιστικές για κατασχεθείσες ποσότητες παράνομων ουσιών, πρόχειρες εκτιμήσεις του αριθμού των καταναλωτών- χρηστών και των δημόσιων χρημάτων που δαπανώνται, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να παρουσιάσει οποιαδήποτε νέα αφήγηση για τη σχέση των ανθρώπων με τις ψυχοτρόπες ουσίες. Την ίδια στιγμή, η ENCOD τέθηκε στο περιθώριο μόλις έγινε ξεκάθαρο το (αντιαπαγορευτικό) μήνυμα που μετέφερε, αγωνίστηκε για πολλά χρόνια μέχρι να καταφέρει να αποκαταστήσει σχέση διαλόγου με τις Ευρωπαϊκές αρχές σχετικά με τις ναρκω-πολιτικές, και μόλις τα κατάφερε το 2007 διαπίστωσε ότι ο πραγματικός σκοπός του λεγόμενου “Φόρουμ της Κοινωνίας των Πολιτών” για τα ναρκωτικά είναι να αποφύγει οποιοδήποτε ουσιαστικό διάλογο πάνω στο θέμα.
Στις διεργασίες της Συνόδου του ΟΗΕ για τα ναρκωτικά UNGASS 2016 παίζεται το ίδιο σενάριο. Ο ΟΗΕ παριστάνει ότι ακούει τη φωνή της κοινωνίας των πολιτών που επηρεάζονται από τις ναρκω-πολιτικές μέσα από τη δημιουργία της λεγόμενης Ομάδας εργασίας της Κοινωνίας των Πολιτών (Civil Society Task Force), που στόχος της είναι να “διασφαλίσει μια ολοκληρωμένη, δομημένη, ουσιαστική και ισόρροπη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών κατά τη διάρκεια της UNGASS”. Αυτός είναι ένας διπλωματικός τρόπος για να πεις ότι θα υπάρχει μια ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα σε δημόσιους υπαλλήλους που εργάζονται για τις κυβερνήσεις και τις διάφορες υπηρεσίες του ΟΗΕ, με μερικούς ακαδημαϊκούς που παριστάνουν ότι αντιπροσωπεύουν τους πολίτες των οποίων η γνώμη δεν έχει ποτέ ζητηθεί. Όλοι αυτοί διαμορφώνουν μια γκρίζα μάζα που στην τελική το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να διατηρηθεί η κατάσταση ως έχει.
Σε Συνόδους όπως η UNGASS, το να υποστηρίζεις την υπάρχουσα κατάσταση (status quo), είναι μέρος του κώδικα ενδυμασίας. Οι λέξεις γυαλίζονται, οι υποδομές είναι εντυπωσιακές και τα γεύματα είναι πλούσια και δωρεάν. Καθώς ο χρόνος περνά, γίνεται όλο και πιο δύσκολο για τους ανθρώπους που συμμετέχουν ενεργά σε αυτές τις συνόδους κορυφής να συντάξουν μια διακήρυξη που να μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους ανθρώπους που βιώνουν τα καθημερινά προβλήματα που προκαλούνται από τις πολιτικές για τα ναρκωτικά, μεταξύ των οποίων και πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές. Στον δημόσιο διάλογο σε ότι αφορά τα ναρκωτικά σε τοπικό επίπεδο, οι πολίτες αναζητούν βιώσιμες λύσεις. Στο διεθνές επίπεδο, όσοι συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο αναζητούν τρόπους για να συντηρηθεί το πρόβλημα. Σαν να θέλουν να είναι απλά μέρος της παράστασης και την επόμενη φορά!
Ένα τέταρτο του αιώνα μετά τον Μιτεράν, κάθε σοβαρός αναλυτής των πολιτικών για τα ναρκωτικά γνωρίζει ότι τα 100 χρόνια απαγόρευσης έχουν αποτύχει πλήρως στο να προστατεύσουν τον οποιονδήποτε από οποιαδήποτε βλάβη σχετίζεται με τα ναρκωτικά. Παρά αυτή τη προφανή αλήθεια οι φωνές όσων έχουν πληγεί περισσότερο από αυτή την αποτυχία εξακολουθούν να περιθωριοποιούνται. Εν τω μεταξύ, απ’ ότι φαίνεται μερικοί άνθρωποι βρήκαν τον τρόπο να ανοίξουν μικρές τρύπες στον τοίχο της απαγόρευσης, αλλά αντί να τις κάνουν αρκετά ανοιχτές για όλους, απολαμβάνουν τη ζωή τους στην άλλη άκρη και μάλιστα αφιερώνονται στο να κλείσουν την τρύπα πίσω τους.
Ενώ οι προσπάθειες των Ευρωπαίων πολιτών να ξεσκεπάσουν το Μεγάλο Ψέμα της Απαγόρευσης των Ναρκωτικών συνθλίφτηκαν από τους γραφειοκράτες της ΕΕ, στις ΗΠΑ το σύστημα των δημοψηφισμάτων έδωσε τη δυνατότητα σε όσους είχαν μεγάλες περιουσίες να πληρώσουν για την αλλαγή των νόμων. Το μόνο που χρειάστηκε να κάνουν ήταν να στήσουν μια αποτελεσματική καμπάνια και να προσεγγίσουν τους ψηφοφόρους με υπομονή και επιμονή για να τους πείσουν να υποστηρίξουν την πρόταση της νομιμοποίησης στο δημοψήφισμα. Χάρη σε αυτό το δημοκρατικό εργαλείο έγινε εφικτή η νομιμοποίηση της κάνναβης για ιατρική χρήση σε 23 Πολιτείες και για όλες τις χρήσεις (ιατρική και ψυχαγωγική) σε 5 Πολιτείες. Ο παράδεισος για όσους καταναλώνουν κάνναβη εν τη γενέσει του θα έλεγε κάποιος, αλλά η πραγματικότητα είναι λίγο πιο περίπλοκη.
Η μεταρρύθμιση των πολιτικών για τα ναρκωτικά δεν είναι κάτι που θα καταφέρουν οι πλούσιοι και διάσημοι για σένα.
Αν η μεταρρύθμιση του νόμου είναι κάτι που μπορεί να αγοραστεί, το επόμενο που θα συμβεί είναι αυτό που ο Ethan Nadelmann, ένας από τους αστέρες του παγκόσμιου κινήματος για την αλλαγή των ναρκωπολιτικών (σ.τ.μ. ο ιδρυτής της Drug Policy Alliance), αποκαλεί την “Budweiser-οποίηση” -ή υπερβολική εμπορευματοποίηση- της αγοράς των ουσιών. Ο Nadelmann έχει αναφερθεί στα γεγονότα της Πολιτείας του Οχάιο, όπου μια μικρή ομάδα ιδιωτών επενδυτών ξόδεψε 25 εκ. δολάρια σε μια καμπάνια για τη νομιμοποίηση της κάνναβης που θα τους έδινε ουσιαστικά το μονοπώλιο της παραγωγής και διανομής κάνναβης σε ολόκληρη την Πολιτεία, διαμορφώνοντας επί της ουσίας την πρώτη νόμιμη ολιγαρχία κάνναβης.
Η καμπάνια στο Οχάιο δεν έπεισε τους ψηφοφόρους (σ.τ.μ. το κίνημα δεν την στήριξε από την αρχή και καταψηφίστηκε). Αλλά τα νέα και από άλλες Πολιτείες όπου οι προτάσεις για τη νομιμοποίηση της κάνναβης υπερψηφίστηκαν δεν είναι ακριβώς ελπιδοφόρα. Ενώ ιδιωτικές (μικρομεσαίες) επιχειρήσεις έχουν μπει στη νόμιμη αγορά της κάνναβης, οι τιμές εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά υψηλές: στο Κολοράντο η κάνναβη πωλείται στα πιστοποιημένα σημεία πώλησης για 20 δολάρια το γραμμάριο (σ.τ.μ. σε σύγκριση με τα 2 ευρώ/ γραμμάριο του κόστους της αυτοκαλλιέργειας). Η μόνη άλλη νόμιμη επιλογή είναι η αυτοκαλλιέργεια στο σπίτι. Από τα 6 φυτά που επιτρέπεται να έχει κάποιος, μόνο τα 3 επιτρέπεται να είναι στο στάδιο άνθησης, πράγμα αδιανόητο για καλλιεργητές εξωτερικού χώρου και αρκετά δύσκολο για τους καλλιεργητές εσωτερικού χώρου. Επίσης η αγορά σπόρων και κλώνων είναι παράνομη ή αρκετά περίπλοκη.
Στον καπιταλισμό τα μεγάλα ψάρια κάνουν κουμάντο, όχι τα μικρά. Χωρίς αμφιβολία οι προσπάθειες μερικών μικρών ψαριών να στήσουν μια ιδιωτική αγορά κάνναβης στις ΗΠΑ παρακολουθείται στενά από τους πραγματικά μεγάλους επενδυτές της αγροτοβιομηχανίας και της φαρμακοβιομηχανίας, όπως η Monsanto, η Bayer, και οι όμοιοί τους. Αν οι μικροί επιτύχουν, οι μεγάλοι δεν θα διστάσουν. Ο σκοπός τους δεν είναι να μεταρρυθμίσουν τις πολιτικές των ναρκωτικών για το καλό του κόσμου ή του πλανήτη, αλλά να διασφαλίσουν ότι οτιδήποτε συμβαίνει στον όλο διάλογο περί ναρκωτικών είναι καλό για τις δικές τους επιχειρήσεις. Θέλουν είτε να κατακτήσουν τον κόσμο με τις υπάρχουσες παράνομες φυσικές ουσίες όταν θα καταστεί εφικτό να τις πωλούν νόμιμα σαν τα τσιγάρα, είτε -αν παραμείνουν παράνομες- να ανακαλύψουν συνθετικές ουσίες που μιμούνται την επίδρασή τους.
Οι συνέπειες των προσπαθειών μας να αντιγράψουμε την φύση ήρθαν στο φως της δημοσιότητας με τον πιο τραγικό τρόπο στην Γαλλία, όπου ένα άτομο πέθανε και άλλοι πέντε τραυματίστηκαν σοβαρά κατά τη διάρκεια μιας δοκιμής φαρμάκου τον Ιανουάριο του 2016. Η εταιρεία Biotrial δοκίμασε ένα νέο παυσίπονο που στόχευε το ενδοκανναβινοειδές σύστημα, ένα λειτουργικό σύστημα του οργανισμού μας που αλληλεπιδρά πχ με την κάνναβη. Ενώ μία μετά την άλλη οι επιστημονικές έρευνες αποδεικνύουν ότι το αν προσθέσεις φυσική κάνναβη στο ενδοκανναβινοειδές σύστημα μπορεί να έχει πολλά θετικά οφέλη στο σώμα και το μυαλό, οι προσπάθειες για να ανακαλυφθεί ένα συνθετικό υποκατάστατο που θα μπορεί πιο εύκολα να βγει στο εμπόριο (σ.τ.μ. και να πατενταριστεί) συνεχίζουν να αποτυγχάνουν. Η Big Pharma συναντάει το Κάρμα της.
Ο πιο αυθεντικός και αρχαίος λόγος που οι άνθρωποι καταναλώνουν ψυχοτρόπες ουσίες είναι για να τους διευκολύνουν να αποκτήσουν μια βαθύτερη σύνδεση με τον εαυτό τους, με τους άλλους ανθρώπους και το σύμπαν. Η φύση αυτής της σύνδεσης είναι πνευματική, όχι οικονομική. Οτιδήποτε συμβαίνει από τρίτους (όπως οι κυβερνήσεις ή οι οικονομικοί μεσάζοντες) με στόχο να περιορίσουν ή να επηρεάσουν αυτή την προσωπική σύνδεση για οικονομικούς λόγους, είναι καταδικασμένο να αποτύχει και να τους γυρίσει μπούμερανγκ. Υπάρχει και το Πνεύμα του Χρήματος, αλλά κατά γενική ομολογία δεν είναι και πολύ καλό.
Η αλλαγή των πολιτικών για τις ουσίες είναι κάτι που θα πρέπει να πετύχεις εσύ για τον εαυτό σου και την κοινωνία εν γένει.
Όλοι όσοι ασχολούνται με τον κόσμο των ψυχοτρόπων ουσιών -και της κάνναβης ιδιαίτερα- (καταναλωτές, παραγωγοί και διανομείς) χρειάζονται ένα νομικό πλαίσιο που να βασίζεται στην μείωση της βλάβης και την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων. Επομένως καμιά προσπάθεια μεταρρύθμισης δεν θα έχει νόημα αν δεν συμπεριλαμβάνει το δικαίωμα του κάθε ενήλικα να καλλιεργεί στο σπίτι του φυτά για προσωπική κατανάλωση.
Κάθε πολίτης μπορεί να εμπλακεί σε μια καμπάνια για την μεταρρύθμιση των πολιτικών για τα “ναρκωτικά” με το να προτείνει μια εναλλακτική προσέγγιση -από την απαγόρευση- ποινικοποίηση και την παράνομη αγορά-, που να βασίζεται στην αυτο-καλλιέργεια και την μη-κερδοσκοπική διανομή (σ.τ.μ. οι βασικές αρχές του μοντέλου των Κοινωνικών Λεσχών Κάνναβης). Οι ενήλικες που ζουν σε Ευρωπαϊκές χώρες και επιθυμούν να καλλιεργήσουν κάνναβη (ή οποιοδήποτε άλλο ελεγχόμενο ψυχοτρόπο φυτό) υπό αυτές τις προϋποθέσεις, μπορούν να επικαλεστούν Ευρωπαϊκές Συμβάσεις και το Σύνταγμα της ΕΕ για να νομιμοποιήσουν αυτή την εναλλακτική πρόταση.
Η ENCOD μπορεί να ενδυναμώσει αυτές τις πρωτοβουλίες με διάφορους τρόπους, με πληροφορίες και επαφές για τεχνική υποστήριξη σε ότι αφορά την καλλιέργεια, συγκομιδή και διανομή με υπεύθυνο και ασφαλή τρόπο, καθώς και με επαφές με τοπικά δίκτυα ακτιβιστών που θα μπορούσαν να βοηθήσουν. Τα μέλη της ENCOD που αντιμετωπίζουν νομικά προβλήματα ενώ καλλιεργούν για προσωπική χρήση θα μπορούν να λάβουν πολιτική, ηθική και οικονομική υποστήριξη για να μειωθούν οι αρνητικές επιπτώσεις των συνεπειών (όπως το υψηλό κόστος των δικηγόρων).
Τώρα που έχουν περάσει ήδη αρκετά χρόνια όπου οι σώφρονες άνθρωποι προσπαθούν να να πείσουν με εκατομμύρια λέξεις και επιχειρήματα τις κρατικές αρχές ότι οι πολιτικές που ακολουθούν για τα ναρκωτικά έχουν καταφέρει μεγάλη ζημιά και παράκρουση σε ολόκληρο τον πλανήτη, τώρα είναι η ώρα τα φυτά να γίνουν οι πραγματικοί πρωταγωνιστές της όλης συζήτησης.
Με το να καλλιεργούμε οι ενήλικες φυτά για προσωπική χρήση (σ.τ.μ. ατομικά ή συλλογικά μέσα από τις μη-κερδοσκοπικές Κοινωνικές Λέσχες) μπορούμε να αποδείξουμε στην πράξη ότι είναι δυνατό να ρυθμίσεις νόμιμα την αγορά της κάνναβης με ένα τρόπο που διασφαλίζει τη διαφάνεια, τη λογοδοσία, την ειλικρίνεια, την βιωσιμότητα, και την (δημόσια) υγεία. Με ή χωρίς την συγκατάθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Του Joep Oomen (με τη βοήθεια του Peter Webster), Ενημερωτικό Δελτίο της ENCOD #132, Φεβρουάριος 2016.
(μετάφραση επιμέλεια ΜΘ-Ηλιόσποροι)
[Οι Ηλιόσποροι συμμετείχαμε στις διεργασίες της ENCOD και του cannabis social club Trekt um Plant στην Αμβέρσα από το 2009 χάρη σε αυτόν τον σπουδαίο και παθιασμένο άνθρωπο που μας στήριξε από τα πρώτα βήματα της αντιαπαγορευτικής εκστρατείας στην Ελλάδα. Νιώθουμε βαθιά ευγνωμοσύνη και αγάπη, αλλά και ένα τεράστιο κενό και θλίψη από τον απρόσμενο και πρόωρο θάνατο του Joep. Άφησε μια τεράστια παρακαταθήκη για το παγκόσμιο αντιαπαγορευτικό κίνημα και τέτοιοι άνθρωποι είναι δύσκολο να αντικατασταθούν. Χάσαμε ένα δικό μας άνθρωπο. Το πάθος, το όραμα και η αφοσίωσή του θα είναι η δύναμή μας να συνεχίσουμε τον αντιαπαγορευτικό αγώνα για την κάνναβη. Θα σε θυμόμαστε Joep πάντα με αγάπη. Ηλιόσποροι]
