Οι Ηλιόσποροι συμμετέχουν στην υλοποίηση ενός Πανευρωπαϊκού προγράμματος για την εκπαίδευση εκπαιδευτών πάνω στην αποανάπτυξη, με τίτλο GROWL – Learning more, Growing less.
Είναι μια εκπαιδευτική σύμπραξη που προωθεί τη κινητικότητα και θα δώσει την ευκαιρία σε 12 νέους από την Ελλάδα να ταξιδέψουν σε άλλες χώρες και να εκπαιδευτούν γύρω από διάφορα ζητήματα που αφορούν την αποανάπτυξη (ένα άλλο μοντέλο οικο-λογικής ανάπτυξης αποσυνδεδεμένο από την οικονομική μεγέθυνση).
Οι Ηλιόσποροι θα έχουμε την ευκαιρία να στείλουμε 5 άτομα για εκπαίδευση στο εξωτερικό, διάβασε τις λεπτομέρειες του προγράμματος που ακολουθούν και ενημέρωσέ μας αν ενδιαφέρεσαι για συμμετοχή.
Μαθαίνουμε περισσότερα, αλλάζοντας μοντέλο ανάπτυξης ή Μαθαίνουμε περισσότερα, καταναλώνοντας λιγότερο.
Το Κέντρο Τεκμηρίωσης για τον Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία “ΑΝΤΙΓΟΝΗ” σε συνεργασία με το δίκτυο για τη κοινωνική και πολιτική οικολογία Ηλιόσποροι, μαζί με 8 ακόμα εταίρους από 8 διαφορετικές χώρες, συμμετέχουν στο έργο “Learning more, growing less (GROWL)”. Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης – Εκπαιδευτικές Συμπράξεις Grundtvig.
Σύντομη περιγραφή:
Το έργο “GROWL” στοχεύει στην ανάπτυξη προτάσεων και καινοτόμων λύσεων μέσα από εκπαιδευτικές δραστηριότητες ενηλίκων, για να αντιμετωπιστεί η οικολογική και οικονομική κρίση με τη συμμετοχή ακτιβιστών που δραστηριοποιούνται στο χώρο της αγρο-οικολογίας, θεωρητικών της απο-ανάπτυξης και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΜΚΟ). Το έργο, που είναι μια σύμπραξη ΜΚΟ, ακαδημαϊκών και εκπαιδευτικών φορέων, καλείται να καλύψει ένα κενό γνώσης μέσα από τη διαμόρφωση εκπαιδευτικού υλικού και τη πραγματοποίηση σεμιναρίων κατάρτισης γύρω από διάφορα ζητήματα που αφορούν το ριζικό μετασχηματισμό του μοντέλου ανάπτυξης προς όφελος της οικονομίας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος.
Το “GROWL” θα επιχειρήσει, μέσα από καινοτόμες εκπαιδευτικές δράσεις και τη χρήση μιας προηγμένης πλατφόρμας ενημέρωσης και επικοινωνίας, να προωθήσει τη διασύνδεση και την αλληλεπίδραση της θεωρίας με τη πράξη. Η μεθοδολογία του έργου θα επικεντρωθεί στη διάχυση εκπαιδευτικών εργαλείων, μέσα από μια προσέγγιση “εκπαίδευσης εκπαιδευτών” (train-the-trainer). Θα διευκολυνθεί έτσι η εκμάθηση και η κοινή αξιοποίηση δεξιοτήτων μέσα από συνεργατικές εκπαιδευτικές δραστηριότητες, η ενσωμάτωση πρακτικών βιώσιμων λύσεων στη καθημερινή ζωή των συμμετεχόντων, καθώς και η προώθηση της ενεργής, συμμετοχικής ιδιότητας του πολίτη στη διαμόρφωση της τοπικής, εθνικής και ευρωπαϊκής (οικονομικής) πολιτικής.
Το εκπαιδευτικό υλικό και τα σεμινάρια κατάρτισης, καθώς και η υποδομή κοινωνικής δικτύωσης που θα αναπτυχθεί (ιστοσελίδα, social media, δικτύωση φορέων) θα προωθήσουν τη κατανόηση των σύγχρονων ζητημάτων της βιώσιμης αποανάπτυξης και θα διευκολύνουν την ενδυνάμωση προσωπικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων για την επίτευξη της αλλαγής σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, η συνεργατική μάθηση μέσα από τα σεμινάρια κατάρτισης σε κάθε χώρα θα δώσει τη δυνατότητα στους “εκπαιδευτές” και τους “εκπαιδευόμενους” να ανταλλάξουν ρόλους, καλές πρακτικές, γνώση και εμπειρίες. Η διεθνής ανταλλαγή πληροφοριών θα διευκολύνει τη διάχυση επιτυχημένων πρακτικών σε πολλές διαφορετικές χώρες. Με αυτή τη στρατηγική τα πολλαπλασιαστικά οφέλη του έργου θα είναι σημαντικά καθώς σε 9 Ευρωπαϊκές χώρες δεκάδες νέοι ενήλικες θα εκπαιδευτούν και θα δημιουργήσουν μια “δεξαμενή εκπαιδευτών” για την αλλαγή και τη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη κοινωνία, ενώ παράλληλα δεκάδες νέοι θα ενθαρρυνθούν να χρησιμοποιήσουν τη διακρατική κινητικότητα ώστε να επεκτείνουν τις διεθνείς προοπτικές τους.
Συνεργάτες εταίροι του έργου:
Συντονιστής: Recherche et Décroissance (Quimper, Γαλλία)
Εταίροι: Transition Town Witzenhausen – Stadt im Wandel (Witzenhausen, Γερμανία), Haute Ecole de Bruxelles (Βρυξέλλες, Βέλγιο), Fundacja “Kultury Swiata” (Βαρσοβία, Πολωνία), Trast pro ekonomiku a spolecnost (Brno, Τσεχία), Recerca & Decreixement (Βαρκελώνη, Ισπανία), ISCTE (Λισαβώνα, Πορτογαλία), Förderverein Wachstumswende e.V. (Berlin, Γερμανία), ΑΝΤΙΓΟΝΗ – Κέντρο Τεκμηρίωσης για τον Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία (Θεσσαλονίκη, Ελλάδα), ATTAC – Netzwerk fuer eine demokratische Kontrolle der Finanzmaerkte (Βιέννη, Αυστρία).
Διάρκεια: Αύγουστος 2013 – Ιούλιος 2015.
Στόχοι:
Το “GROWL” έχει τους ακόλουθους στόχους:
Να παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για να επιφέρει θετικές αλλαγές στη ζωή μεμονωμένων ατόμων και στην κοινωνία γενικότερα, ως απάντηση στην πολυδιάστατη κρίση (οικονομική, κοινωνική, οικολογική, ανθρώπινη) που αντιμετωπίζει η Ευρώπη.
Να διανέμει και να προωθήσει αυτά τα εργαλεία εκτός συνόρων, σε συγκεκριμμένες τοποθεσίες και χώρες, και να δημιουργήσει ένα πλαίσιο για τη συνεχή και συμμετοχική βελτίωσή τους.
Να ενισχύσει τα υφιστάμενα, τυπικά ή άτυπα δίκτυα ανθρώπων και κοινοτήτων σε όλη την Ευρώπη, που ψάχνουν για ένα νέο και διαφορετικό τρόπο οργάνωσης της ζωής τους στα πλαίσια της κρίσης.
Ομάδες-στόχοι:
Το “GROWL” απευθύνεται σε κάθε ενήλικο που είναι πρόθυμος να εκπαιδευτεί και να εφοδιαστεί με τα απαραίτητα εργαλεία προκειμένου να εφαρμόσει τις στρατηγικές και τις προτάσεις της αποανάπτυξης στο δικό του τοπικό πλαίσιο, ιδιαίτερα προς άτομα που παραδοσιακά εξυπηρετούνται ανεπαρκώς (π.χ. νέοι, ηλικιωμένοι, άνεργοι, κάτοικοι της υπαίθρου, εθνοτικές μειονότητες και μετανάστες).
Δραστηριότητες: Μία από τις κύριες δραστηριότητες του προγράμματος είναι η δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού με θέμα την αειφόρο αποανάπτυξη, το οποίο θα περιλαμβάνει 10 εκπαιδευτικές ενότητες και τρείς τομείς παρέμβασης (θεωρία, πρακτική και πολιτική), ενώ θα ενσωματώσει και θα επεκτείνει ήδη υπάρχοντα επιστημονικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά και καλές πρακτικές εμπειρίες. Προκειμένου να επιτευχθεί ένα καλό αποτέλεσμα με πολλαπλάσια θετική επίδραση θα δημιουργηθεί μια ειδική ενότητα “εκπαίδευσης εκπαιδευτών”.
Οι βασικές εκπαιδευτικές ενότητες και οι ενότητες “εκπαίδευσης εκπαιδευτών” θα παρουσιαστούν και θα δοκιμαστούν σε μια σειρά από σεμινάρια κατάρτισης, ένα σε κάθε μία από τις 9 χώρες συμμετοχής (εκτός από τη Γερμανία που θα φιλοξενήσει δύο σεμινάρια). Στις διεθνείς συναντήσεις, στο σχεδιασμό, στην τελειοποίηση καθώς και στη διάδοση αυτών των ενοτήτων θα συμμετέχουν όλοι οι εταίροι του έργου. Κάθε εταίρος θα δημιουργήσει μια εκπαιδευτική ενότητα στον τομέα ειδίκευσης ή προτίμησής του. Επιπλέον, η σύμπραξη θα αποτελέσει αφορμή για πολλές μετακινήσεις εκπαιδευόμενων και εκπαιδευτών μεταξύ των εταίρων από τη Νότια, τη Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη (συνολικά 10 εταίροι από 9 χώρες, τουλάχιστον 1 εκπαιδευόμενοι από κάθε εταίρο). Οι εκπαιδευτές, υπάρχοντες και μελλοντικοί, θα γίνουν μέλη μιας πανευρωπαϊκής “δεξαμενής εκπαιδευτών”, όπου οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι τοπικές πρωτοβουλίες καθώς και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ειδικευμένους εκπαιδευτές που θα καλύπτουν τις ανάγκες της κάθε περιοχής ή θεματικής παρέμβασης.
Αναλυτικά οι εταίροι της σύμπραξης έχουν αναλάβει τις παρακάτω θεματικές ενότητες και την πραγματοποίηση των αντίστοιχων σεμιναρίων:
1. “Μεθοδολογία για την εκπαίδευση εκπαιδευτών σε ζητήματα αποανάπτυξης”, υπεύθυνος εταίρος R&D Ισπανίας, παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στο Βερολίνο τον Φεβρουάριο του 2014. Αυτή η θεματική ενότητα (train the trainer) θεωρείται βασική και θα περιλαμβάνεται/ επαναλαμβάνεται εν μέρη και σε όλα τα επόμενα σεμινάρια.
2. “Θεωρία της αποανάπτυξης και δημοκρατία/Συμμετοχική τοπικοποίηση”, υπεύθυνος εταίρος R&D Ισπανίας και R&D Γαλλίας, παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στη Νότια Γαλλία (στο πρότυπο κέντρο Can Decreix) τον Μάιο του 2014. Αυτή η θεματική ενότητα (degrowth theory and democracy) θεωρείται βασική και θα περιλαμβάνεται/ επαναλαμβάνεται εν μέρη και σε όλα τα επόμενα σεμινάρια.
3. “Συμμετοχική εκπαίδευση και τοπική εναλλακτική οικονομία”, υπεύθυνος εταίρος Trast pro ekonomiku a spolecnost (TES), παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στο Brno, Τσεχία τον Ιούνιο του 2014.
4. “Δημιουργική εκπαίδευση για προσωπική και κοινωνική αλλαγή”, υπεύθυνος εταίρος Netzwerk Wachstumswende (NEWW), παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στη Λειψία, Γερμανία τον Αύγουστο του 2014 (θα συνδυαστεί με το 4ο συνέδριο για την αποανάπτυξη).
5. “Αλληλέγγυα και συνεργατική οικονομία”, υπεύθυνος εταίρος ΑΝΤΙΓΟΝΗ, παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 2014.
6. “Αγρο-οικολογία και κοινωνικές διαστάσεις”, υπεύθυνος εταίρος Haute Ecole de Bruxelles (ΗΕΒ), παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στις Βρυξέλλες, Βέλγιο, τον Νοέμβριο του 2014.
7. “Κοινότητα και ένταξη: έμφυλες σχέσεις, παιδική μέριμνα και διαγενεακή εργασία”, υπεύθυνος εταίρος Transition Town Witzenhausen, παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στο Witzenhausen, Γερμανία τον Ιανουάριο του 2015.
8. “Ανθεκτική- βιώσιμη παραγωγή και διάθεση τροφίμων”, υπεύθυνος εταίρος Fundacja “Kultury Swiata”, παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στη Βαρσοβία, Πολωνία, τον Μάρτιο του 2015.
9. “Εργασία, δουλειά και ζωή”, υπεύθυνος εταίρος ATTAC, παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στη Βιέννη, Αυστρία, τον Απρίλιο του 2015.
10. “Τοπική αποανάπτυξη και θεσμοί”, υπεύθυνος εταίρος ISCTE, παρουσίαση του υλικού σε σεμινάριο στη Λισαβόνα, Πορτογαλία, τον Ιούνιο του 2015.
11. Παρουσίαση των αποτελεσμάτων του προγράμματος και ίδρυση της Πανευρωπαϊκής δεξαμενής εκπαιδευτών για την αποανάπτυξη στο πρότυπο κέντρο για την αποανάπτυξη Can Decreix (Quimper, Γαλλία), τον Ιούλιο του 2015.
Το Κέντρο Τεκμηρίωσης για τον Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία “ΑΝΤΙΓΟΝΗ” με τη συνεργασία του δικτύου για τη κοινωνική και πολιτική οικολογία Ηλιόσποροι έχει αναλάβει το σχεδιασμό μιας εκπαιδευτικής ενότητας με θέμα τη συνεργατική και αλληλέγγυα οικονομία, ενώ θα διοργανώσει ένα από τα σεμινάρια κατάρτισης στη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 2014 με έμφαση σε αυτό το θέμα. Για το σκοπό αυτό θα συνεργαστεί με ακαδημαϊκούς, ακτιβιστές και εκπαιδευτές ενηλίκων.
Θα συμμετέχει επίσης στις διεθνείς συναντήσεις και τα υπόλοιπα σεμινάρια κατάρτισης του προγράμματος, ενώ θα αναλάβει τη μετακίνηση τουλάχιστον 12 εκπαιδευόμενων από την Ελλάδα σε αυτά τα διεθνή σεμινάρια κατάρτισης. Για την καλύτερη διάχυση των αποτελεσμάτων αλλά και την ανεύρεση εκπαιδευόμενων και εκπαιδευτών πάνω στα ζητήματα της βιώσιμης αποανάπτυξης θα επιδιωχθεί συνεργασία με ήδη υπάρχοντα δίκτυα πρωτοβουλιών και συλλογικότητες που ασχολούνται με το θέμα της αποανάπτυξης, αλλά και το Λαϊκό Πανεπιστήμιο Κοινωνικής Αλληλέγγυας Οικονομίας.
Θεωρητικό υπόβαθρο:
Το υπάρχον μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας των αγορών, η κλιματική αλλαγή, η εξάντληση των ορυκτών καυσίμων και των φυσικών πόρων έχει οδηγήσει σε μια πολύπλευρη κρίση και καθιστά το μέλλον μη βιώσιμο για ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού. Το κυνήγι της συνεχούς οικονομικής μεγέθυνσης έχει οδηγήσει σε μια άνευ προηγουμένου καταστροφή του περιβάλλοντος και δεν μπορεί να είναι βιώσιμο σε έναν πλανήτη με πεπερασμένους φυσικούς πόρους.
Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για πρακτικές καθημερινές λύσεις για όλους όσους αντιμετωπίζουν τη δύσκολη πραγματικότητα της ανεργίας ή της υποαπασχόλησης, που αντιμετωπίζουν έλλειψη στέγασης, φτώχεια και περικοπές στις κοινωνικές υπηρεσίες. Πρέπει να δράσουμε γρήγορα και αποφασιστικά για να βρούμε τρόπους που θα κάνουν τον τρόπο ζωής μας να είναι απόλυτα συμβατός με την ικανότητα του πλανήτη να τον συντηρήσει. Η έννοια της κοινωνικά βιώσιμης απο-ανάπτυξης προσφέρει μια θετική απάντηση και πρακτικές λύσεις για να αντιμετωπίσουμε τη βαθιά οικολογική, οικονομική και κοινωνική κρίση, επιδιώκοντας την αυτάρκεια, τη συνεργασία, την αλληλεγγύη και τη δημιουργία εναλλακτικών μορφών κοινωνικής αυτοοργάνωσης.
“Απο-ανάπτυξη δεν σημαίνει επιστροφή στο παρελθόν και να ζούμε σε σπηλιές, αλλά επιστροφή στο ουτοπικό μέλλον που οραματιζόμαστε και προσδοκάμε, μια κοινωνία ισότητας, ισονομίας, οικολογικής σωφροσύνης και μοιράσματος. Είναι ένας άλλος, δημιουργικός δρόμος για να αλλάξουμε τη ζωή μας προς το καλύτερο, να βιώσουμε τους λόγους για τους οποίους αξίζει κάποιος να ζει ελεύθερα και να ελπίζει για ένα καλύτερο μέλλον με αξιοπρέπεια.” Περισσότερες πληροφορίες για την απο-ανάπτυξη στο ελεύθερο βιβλίο “Πέρα από το δίλημμα λιτότητα ή ανάπτυξη: 11 κείμενα για την αποανάπτυξη”.
