Καλησπέρα, σύντροφοι/σσες. Θέλω να σας εξηγήσω, να συζητήσω για το πώς οικοδομείται η αυτονομία σε διάφορα caracoles και στα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης.
Αλλά πριν αρχίσω, όπως σας είπε και ο σύντροφος Εξεγερμένενος Υποδιοικητής Marcos, πριν να φτάσουν οι εξεγερμένοι σύντροφοι του Ζαπατίστικου Στρατού Εθνικής Απελευθέρωσης, σε όλες τις κοινότητες ζούσαν πολύ δύσκολα: εκμεταλλευόμενοι, ταπεινωμένοι και λεηλατημένοι.
Μιλάω τώρα για την ανακαταλειμένη γη, στην οποία ήταν οι τσιφλικάδες. Εκεί, ζούσαν οι παπούδες μας και οι γιαγιάδες μας. Εδώ και πολλά χρόνια πριν. Έβλεπαν τα αφεντικά να είναι δυνάστες. Και έβλεπαν, οι παπούδες μας και οι γιαγιάδες μας, να είναι το ίδιο με τις κακές κυβερνήσεις.
Τότε, όταν έφτασε ο EZLN – όπως είπε ο σύντροφος υποδιοικητής Marcos – άρχισε η δουλειά στις κοινότητες, να μιλούν για την εκμετάλλευση. Τότε, σύντροφοι και συντρόφισσσες, οι παπούδες μας και οι γιαγιάδες μας, οι πατεράδες και οι μανάδες μας, έμαθαν την αναγκαιότητα της οργάνωσης. Γιατί ήδη είχαν δει τι συνέβαινε.
Υπήρχε η ιδέα ότι πρέπει να οργανωθούν, πρέπει να ενωθούν, για να έχουν, με αυτό τον τρόπο, δύναμη. Όμως εκείνα τα χρόνια, δεν ήταν δυνατό, επειδή τα αφεντικά και η κακή κυβέρνηση δεν το επέτρεπαν. Και υπάρχουν άλλες ιστορίες μεγάλες γι’ αυτό. Μας έλεγε λοιπόν οι κακή κυβέρνηση ότι πρέπει να ενταχθούμε σε επίσημες οργανώσεις, όπως η CNC, και μετά η CTM, η Εθνική Συνομοσπονδία Εργατών, κάπως έτσι.
Τότε οι πατεράδες μας και οι παπούδες μας συμετείχαν σε αυτές τις νόμιμες οργανώσεις, που η κακή κυβέρνηση έλεγε ότι εκεί θα επιλύσουν τα προβλήματα, τις διεκδικήσεις. Τις δοκίμασαν και δεν λύθηκε τίποτα.
Ήρθε η ιδέα ότι πρέπει να οργανωθούν ανεξάρτητα, ανεξάρτητες οργανώσεις. Τις δοκίμασαν και δεν λύθηκε τίποτα. Καθαρές διώξεις, φυλάκιση, εξαφάνιση.
Γιαυτό, όταν έφτασε ο EZLN άρχισαν να οργανώνονται με αυτό τον τρόπο οι κοινότητές μας. Έγινε η δημόσια εμφάνιση –όπως σας είπε ο σύντροφος Υποδιοικητής Marcos—, αποφασίστηκε λοιπόν εκεί, το 94, ότι πρέπει να κυβερνήσουμε εμείς τους εαυτούς μας.
Χάρη στην ιδέα που είχαμε από πριν ότι πρέπει να ενωθούμε και να οργανωθούμε. Επειδή το διαπιστώσαμε από πριν ότι η κακή κυβέρνηση δε μας σεβόταν. Τότε, οργανωθήκαμε , αρχικά, στους αυτόνομους δήμους. Έτσι βγήκε η ονομασία «αυτόνομος». Για μας λοιπόν, τους αγρότες, τους ιθαγενείς tzeltales, tojolabales, choles, zoques, mames, δεν καταλαβαίναμε τι σημαίνει, τι θέλει να πει η λέξη «αυτονομία».
Λίγο, λίγο αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι η αυτονομία ήταν ήταν ακριβώς αυτό που που κάναμε. Ότι διερωτόμαστε τι πρόκειται να κάνουμε. Ότι συζητούσαμε στις συναντήσεις και στις συνελεύσεις, και μετά παίρναμε τις αποφάσεις στις κοινότητες. Μέχρι τώρα μπορούμε να εξηγήσουμε ότι αυτονομία είναι αυτό που γίνεται με τους Αυτόνομους Επαναστατημένους Δήμους μας.
Πιο μετά, αισθανθήκαμε ως ιθαγενείς, επίσης να ζουν έτσι οι αδελφοί μας ιθαγενείς σε άλλες πολιτείες της μεξικανικής Δημοκρατίας. Και επιβεβαιωθήκαμε στην περιοδεία με την Otra Campaña.
Αυτό που σκεφτόμασταν, αυτό που φανταζόμασταν πριν, τώρα έχει επιβεβαιωθεί. Ότι εμείς οι ιθαγενείς είμαστε οι πιο ξεχασμένοι. Αλλά, γνωρίζουμε ότι η ελευθερία, η δικαιοσύνη και η δημοκρατία είναι απαραίτητες επίσης και σε αυτούς που δεν είναι ιθαγενείς.
Η δουλειά λοιπόν με τους αυτόνομους δήμους τώρα έχει ολοκληρωθεί περισσότερο. Οι σύντροφοι και οι συντρόφισσές μας έχουν καταλάβει περισσότερο, και τώρα συνειδητοποιούν ότι έτσι θα έπρεπε να είναι σε όλο το Μεξικό. Όπου ο λαός δίνει εντολές και αυτός που κυβερνά πρέπει να υπακούει. Αυτός είναι ο τρόπος που δουλεύουν τώρα οι συντρόφισσες και οι σύντροφοί μας.
Σε όλες τις περιοχές αυτό οικοδομείται. Μιλάμε για την υγεία, για την εκπαίδευση και για άλλες συλλογικές δουλειές, συζητιούνται, αναλύονται στις κοινότητες, και η γενική απόφαση έρχεται μετά να οικοδομήσει αυτό που χρειάζεται να οικοδομηθεί.
Έχουν συνειδητοποιήσει λοιπόν οι σύντροφοι και οι συντρόφισσές μας τι ακριβώς μπορούν να κάνουν. Έχουν μάθει περισσότερα με τους συντρόφους και τις συντρόφισσες των Συμβουλίων Καλής Διακυβέρνησης. Και ένα πράγμα τόσο σπουδαίο που, επίσης, οι σύντροφοί μας ανακαλύπτουν κάθε φορά περισσότερο, είναι η συμμετοχή των συντροφισσών στα διάφορα βάρη της οικοδόμησης της αυτονομίας, και ότι δε μπορούν να αφήνουν μόνες, τις συντρόφισσες.
Αλήθεια, μας κόστισε πολύ. Επειδή υπάρχει ένα πρόβλημα από το παρελθόν, που οι συντρόφισσές μας είχαν αφεθεί σαν να ήταν ένα αντικείμενο που βρίσκεται παράμερα. Ανακαλύψαμε, σε εκείνα τα χρόνια των αφεντικών – όπως οι συντρόφισσες είπαν στη συνάντηση των γυναικών- ότι τα αφεντικά εκείνα τα χρόνια κακοποιούσαν, βίαζαν τις συντρόφισσές μας, τις γιαγιάδες μας.
Τότε, οι παπούδες μας προσπαθούσαν να προστατέψουν τις γιαγιάδες μας, για να μην τις βλέπουν τα αφεντικά μπροστά τους μετά αυτά που τους έκαναν. Και δυστυχώς μεταφέρθηκε έτσι να συναντιούνται μόνοι τους οι άντρες, να συζητούν, αφήνοντας στην άκρη τις συντρόφισσες.
Με την οικοδόμηση της αυτονομίας που τώρα χτίζουμε, έχουμε ανακαλύψει αυτό: ότι δε μπορούμε πια να συνεχίσουμε όπως πριν, όταν βρίσκονταν στην άκρη οι συντρόφισσες. Είναι όπως τώρα που οι συντρόφισσες στις κοινότητες αλληλοβοηθούνται με τους συντρόφους για να επιλύσουν διάφορα ζητήματα, να σχεδιάσουν και να συζητήσουν, να βγάλουν προτάσεις για τις συνελεύσεις των αυτόνομων δήμων, ή τις γενικές συνελεύσεις που κάνουν τα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης.
Πού βρίσκεται το σχολείο; Πού βρίσκεται η εκπαίδευση; Εδώ ακριβώς, μέσα στις κοινότητες. Βελτιώνουν ό,τι εμείς οι άντρες το βλέπαμε καλό. Και αυτό που βλέπουν οι συντρόφισσες ότι δεν είναι καλό, το φτιάχνουν οι άντρες, το κάνουν μαζί πλάι, πλάι τώρα.
Σε αυτή τη μορφή οικοδόμησης της αυτονομίας, στις κοινότητές μας, οι άνδρες και οι γυναίκες, είναι αυτοί/ές που απαιτούν αυτό που πρέπει να πληρεί τις επτά βασικές αρχές του να κυβερνάς υπακούοντας. Έτσι που λένε λοιπόν οι σύντροφοι και οι συντρόφισσές μας: εάν υπήρχε στο Μεξικό μια κυβέρνηση να υπακούει, το Μεξικό θα ήταν διαφορετικό.
Τότε που συζητήσαμε με τους συντρόφους μας των αρχών δηλαδή τους/τις επιτρόπους, λένε για παράδειγμα, για το Κογκρέσο της Ένωσης του Μεξικού, που βρίσκονται οι αντιπρόσωποι και οι γερουσιαστές που λένε ότι είναι οι εκπρόσωποι του λαού στο Μεξικό, αυτές οι συντρόφισσες και οι σύντροφοι των αρχών έθεσαν το ερώτημα: Πότε μας συμουλεύτηκαν για τους νόμους που φτιάχνουν; Ρώτησαν για παράδειγμα, όταν ο Carlos Salinas de Gortari άλλαξε το άρθρο 27, που ο δικός μας στρατηγός Emiliano Zapata κατάφερε να βάλει στο σύνταγμα ώστε να μην πουλιέται η γη και να μη νοικιάζεται; Ο Carlos Salinas, μαζί με τους γερουσιαστές και τους εκπροσώπους άλλαξαν αυτό το άρθρο, που λέει ότι η γη θα γίνει ιδιοκτησίες, θα υπάρχουν ιδιοκτήτες, για να μπορούν να αποφασίζουν αυτό που αυτοί θέλουν να κάνουν με τη γη. Αυτό έγινε έτσι ώστε να μπορεί κάποιος να πουλά και να νοικιάζει.
Η ερώτηση που έκαναν οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες των αρχών ήταν: Τότε είναι αυτό που λένε: δεν υπηρετούν κανένα αυτοί οι εκπρόσωποι γερουσιαστές που βρίσκονται εκεί. Δεν εκπροσωπούν το λαό στο Μεξικό, ποτέ δε μας συμβουλεύτηκαν. Ούτε πιστεύουμε επίσης, ότι ρώτησαν τους εργάτες για το νόμο που χρειάζονται.
Λοιπόν , όταν γίνονται γενικές συνελεύσεις στους δήμους, γενικές συνελεύσεις που κάνουν τα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης, συζητιούνται αυτά. Τι θα συνέβαινε στο Μεξικό αν θα ρωτούσε κάποιος όλους τα εκατομμύρια ιθαγενών, όλους τα εκατομμύρια εργατών, όλους τα εκατομμύρια των φοιτητών/τριών, να του πουν αυτοί το νόμο που θέλουν;
Επειδή, λένε για παράδειγμα, το Diego de Cevallos που έγινε από τον γερουσιαστή–νομίζω- ή τον εκπρόσωπο. Αυτός είναι ένας ιδιοκτήτης. Δε νιώθει τι υποφέρει ένας ιθαγενής, δεν νιώθει τι υποφέρει ένα εργάτης ή μια εργάτρια. Έτσι δε μπορεί να σκεφτεί τι είδους νόμο χρειάζεται για τους εργάτες του κάμπου και της πόλης.
Σύντροφοι και συντρόφισσες, για να μιλήσουμε για αυτονομία φαίνεται πολύ απλό, όμως δεν είναι στα αλήθεια. Τα λόγια ακούγονται πολύ όμορφα, στην πράξη είναι άλλο πράγμα. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί συγγραφείς, διανοούμενοι όπως λένε –ή λέγονται-, υπάρχουν βιβλία που έχουν γραφτεί για την αυτονομία. Ποιος γνωρίζει, ότι στην καλύτερη περίπτωση αυτό που προσεγγίζεται εκεί για την αυτονομία είναι το 2% ή το 5% περίπου. Το 95% είναι ελιπές.
Για να μπορούμε να μιλήσουμε για αυτονομία, πρέπει να ζήσουμε εκεί που δημιουργείται. Για να ανακαλύψουμε, για να δούμε και να γνωρίσουμε περισσότερο πώς είναι αυτό. Επειδή, για παράδειγμα, θα δούμε πώς είναι να διαμορφώνεται, πώς γίνεται στην πράξη αυτό που είναι δημοκρατία, η απόφαση που λαμβάνεται.
Σε αυτή την περίπτωση, η μέγιστη αρχή είναι οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες των Συμβουλίων Καλής Διακυβέρνησης. Αυτοί/ές συναντιούνται για να συζητήσουν το πλάνο δουλειάς. Και μετά προτείνουν στις αρχές των MAREZ και στους συντρόφους/ισσες των αρχών των MAREZ, δηλαδή στους αυτόνομους δήμους, συναντούν τους συντρόφους/ισσες των αρχών, δηλαδή τους/τις επιτρόπους των κοινοτήτων. ‘Ερχεται εκεί η πρόταση που κάνει το Συμβούλιο Καλής Διακυβέρνησης. Και αυτοί οι άνθρωποι των αρχών έρχονται στις κοινότητές τους για να συζητήσουν την πρόταση του Συμβουλίου.
Βγαίνουν οι αποφάσεις των κοινοτήτων, γίνεται δημοτική συνέλευση. Εκεί λαμβάνεται η πλειοψηφία της απόφασης που προτείνει το Συμβούλιο Καλής Διακυβέρνησης. Και από εκεί, γίνεται η γενική συνέλευση που περιλαμβάνει το Συμβούλιο Καλής Διακυβέρνησης, εκεί αποφασίζεται, τώρα, η εντολή του λαού. Τώρα κατατίθεται στο Συμβούλιο Καλής Διακυβέρνησης.
Και μετά το ανάποδο. Δηλαδή το αντίθετο: οι κοινότητες μπορούν να προτείνουν τις δουλειές ή τους νόμους που είναι αναγκαίοι να γίνουν. Δηλαδή για να δώσω ένα παράδειγμα, σε αυτή την περιοχή, όλες οι ζαπατίστικες κοινότητες τώρα, αποφασίζουν για το πώς πρόκειται να δουλευτεί η ανακατειλημένη γη. Σε όλες τις κοινότητες αυτή τη στιγμή δουλεύεται αυτό. Όλες οι κοινότητες. Απομένει η γενική συνέλευση αυτής της περιοχής, για να βγει από δω η εντολή του πώς θα φροντιστεί η γη.
Λοιπόν, τι συμβαίνει όταν γίνεται γενική συνέλευση; Σκεφτείτε ότι εσείς που βρίσκεστε εδώ τώρα, είστε οι αρχές. Μερικές φορές βγαίνει κατά πλειοψηφία η απόφαση και μένει μια μειοψηφία. Κάποιος από τους συντρόφουςή τις συντρόφισσες επιστρέφουν για να συζητήσουν το σημείο που η απόφαση που λήφθηκε παρουσιάζει προβλήματα, και έχει συνέπειες για το μετά. Τότε, υπάρχει η συμφωνία, η πλειοψηφία να δίνει το δικαίωμα της συζήτησης στο σύντροφο ή συντρόφισσα που εξέφραζε τις συνέπειες, η συνέλευση ακούει, και δίνει προσοχή.
Εάν είναι μια δουλειά που δεν έχει δοκιμαστεί στην πράξη, η πλειοψηφία λέει:πάμε να το κάνουμε πράξη και αν δε μας βγαίνει καλά, εμείς είμαστε αυτοί που δίνουμε την εντολή, θα το διορθώσουμε από την αρχή. Δηλαδή, το λένε στη μειοψηφία γιατί δεν είναι μόνο ότι δεν συμφωνούν με αυτά που λέει, αλλά και γιατί τα πράγματα που θα δοκιμαστούν θα βελτιωθούν στην πράξη.
Η οικοδόμηση της αυτονομίας σε όλες τις περιοχές των ζαπατίστας διαφέρει. Διάφορες μορφές ανάλογα με το πώς δουλεύονται. Γιαυτό, αν γυρίσετε από εκεί θα δείτε να συζητούν οι σύντροφοι και οι συντρόφισσες που ήρθαν από διάφορα caracoles, γιατί δεν υπάρχει μόνο ένα μοντέλο στο πώς δουλεύουν, από την ίδια κατάσταση που βιώνεται σε κάθε περιοχή.
Για παράδειγμα λοιπόν στο Caracol του Oventik, της Morelia, του Roberto Barrios, εκεί υπάρχουν πολλές παραστρατιωτικές ομάδες. Αυτό μας υποχρεώνει να δούμε πώς δουλεύεται η αυτονομία με πολύ ασφάλεια. Επειδή υπάρχουν μεγάλες προκλήσεις από τις παραστρατιωτικές ομάδες. Και σε άλλα caracoles, εξαιτίας της απόστασης που υπάρχει από τη μια κοινότητα στην άλλη είμαστε υποχρεωμένοι να προχωράμε με διαφορετικό βήμα στο πώς θα οικοδομηθεί η αυτονομία μας.
Όμως κάτω από μια βασική αρχή που πρέπει να μεταφέρουμε, κάνοντας πράξη αυτό που υπαγορεύουν οι επτά βασικές μας αρχές. Που είναι ότι η κυβέρνησή μας πρέπει να υπακούει και ο λαός να δίνει εντολές. Ότι οι αυτόνομες κυβερνήσεις μας πρέπει να είναι από κάτω από τις κοινότητες και όχι να ανεβαίνουν πάνω για να διατάζουν, για να μη συμβουλεύονται, για να μη προτείνουν στον λαό.
Οι αυτόνομες αρχές μας, οι MAREZ και τα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης πρέπει να προτείνουν στο λαό. Και όχι να επιβάλουν. Οι αυτόνομες αρχές μας πρέπει να δουλεύουν για να πείθουν το λαό, και όχι να τον νικούν με την ισχύ. Οι αρχές μας πρέπει να χτίζουν αυτό που χρειάζεται, αυτό που είναι καλό και όχι ό,τι φέρνει καταστροφή.
Οι αρχές μας πρέπει να εκπροσωπούν, δηλαδή αυτό που εννοεί πραγματικά η λέξη, τη σκέψη του λαού. Και να μην κάνουν τίποτα περισσότερο και να λένε ότι είναι ο λόγος του λαού χωρίς να τον έχουν συμβουλευθεί. Δηλαδή δε θέλουμε οι αυτόνομες αρχές να υποκαθιστούν. Οι αυτόνομες αρχές μας θέλουμε να υπηρετούν το λαό. Και όχι να υπηρετούνται επειδή είναι αυτόνομη κυβέρνηση.
Έτσι, οι κοινότητές μας, οι αρχές μας που υπάρχουν σε όλες τις κοινότητες, με αυτό τον τρόπο οδηγούνται για να εκπληρώσουν αυτές τις βασικές αρχές. Και εδώ, στα Συμβούλια Καλής Διακυβέρνησης, εναλάσσονται στη διακυβέρνηση της περιοχής τους. Άντρες και γυναίκες. Είναι εκεί όπου, με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται η συμμετοχή των ανδρών και γυναικών.
Και γιαυτό σύντροφοι, συντρόφισσες, αυτή η μορφή πράξης, οι κοινότητές μας βλέπουν ότι μακάρι να προσφέρει στους έξω αδελφούς και αδελφές μας, σε όλο το Μεξικό και σε άλλες χώρες. Γιατί, όταν ο λαός δίνει εντολές, κανείς δε μπορεί να τον καταστρέψει.
Αλλά, επίσης πρέπει να σκεφτόμαστε ότι ο λαός, οι κοινότητες μπορεί επίσης να αποτύχουν, μπορούν να πέσουν σε λάθη. Όμως από εκεί, δεν υπάρχει κάποιος που να μπορεί να κατηγορηθεί.
Δεν είναι πως τώρα μπορούμε να κατηγορήσουμε τους εκπροσώπους και τους γερουσιαστές, τους κυβερνήτες, τους δημοτικούς άρχοντες. Αλλά την μέρα που ο λαός του Μεξικού:εργάτες, δάσκαλοι, φοιτητές, ιθαγενείς, αγρότες, όλοι, ο λαός του Μεξικού, αν αυτοί αποφασίσουν, αυτή τη στιγμή δεν πρόκειται να πάμε να συναντήσουμε ούτε να βρούμε κάποιον να κατηγορήσουμε.
Εάν μια μέρα λοιπόν, κάνουμε ένα λάθος, έτσι όπως ήμασταν καλοί για να αποφασίσουμε να το κάνουμε, έτσι, πρέπει να είμαστε το ίδιο καλοί για να καθαρίσουμε τα σκατά που θα κάνουμε. Αυτό λοιπόν είναι κάτι, που πραγματικά ο λαός το αποφασίζει. Αλλά αυτό πρέπει να το αφήσουμε για εκείνον που διατάζει αυτή τη στιγμή, την κακή κυβέρνηση. Είναι αυτοί που έχουν αυτή την εξουσία.
Και γιαυτό, λέμε, ότι αυτό που μας έφερε ως την υλοποίηση μετά, της αυτονομίας εδώ, είναι όταν πήραμε τη γη από τους γαιοκτήμονες ή τους τσιφλικάδες. Όταν καταλαμβάνονται τα μέσα παραγωγής. Τίποτα άλλο δε χρειάζεται να καταφέρεις. Γιαυτό απαιτείται η οργάνωση.
Έτσι λοιπόν, δουλεύουμε σύντροφοι και συντρόφισσες,. Ελπίζουμε ότι έχουν προσφερθεί πολλά πάνω στη μορφή του πώς και ότι μας απομένει πολύ δουλειά να τα βελτιώσουμε. Όμως θα το δείτε, γιατί θα επισκεφτείτε κάποιες κοινότητες. Εκεί μπορεί να σας εξηγήσουν περισσότερα, απευθείας, πώς αυτοί το έζησαν. Και πώς ήταν που κέρδισαν αυτό που ζουν σήμερα.
Αυτά μόνο σύντροφοι και συντρόφισσες.
Caracol de La Garucha, 2 de agosto de 2008
