ΓΕΝlΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΔΑΚΡΥΓΟΝΩΝ
1. ΠΟΥ ΔΡΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΤΑ ΔΑΚΡΥΓΟΝΑ
Το κυριότερο δακρυγόνο αέριο που χρησιμοποιείται στην ελλάδα είναι το CS. Αυτό περιέχουν και οι χειροβομβίδες και τα ψεκαστήρια. Η κύρια χρήση του είναι στην αντιμετώπιση διαδηλώσεων και εξεγέρσεων στις φυλακές, σαν μέσο εξουδετέρωσης. Σε πολύ μικρές ποσότητες το CS έχει απλά μια ερεθιστική μυρωδιά. Σε μεγαλύτερες ποσότητες τα μάτια κλείνουν ανεξέλεγκτα, καίγονται και δακρύζουν ασταμάτητα. Η μύτη καίγεται και τρέχει και το υγρό δέρμα νιώθει έντονα καψίματα. Προκαλείται έντονος βήχας και ασφυξία στο λαιμό και το θώρακα. Συχνά παρατηρείται ζαλάδα ή ναυτία. Σε πολύ μεγάλες δόσεις προκαλούνται επικίνδυνα εγκαύματα στο δέρμα και εκτεταμένη καταστροφή των ιστών, ενώ η άμεση επαφή με τα μάτια μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή του κερατοειδούς. Προκαλούνται προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα και φλεγμονές στο δέρμα και το αναπνευστικό σύστημα. Τα άτομα που πάσχουν από άσθμα ή υπέρταση μπορεί να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα και να χρειαστεί η άμεση εισαγωγή τους σε νοσοκομείο.
Όλα τα αποτελέσματα παρουσιάζονται 20 με 60 δευτερόλεπτα μετά τη ρίψη του δακρυγόνου και διαρκούν από 10 έως 30 λεπτά από τη στιγμή που μετακινούμαστε σε καθαρή ατμόσφαιρα. Το ψεκαστήρι αδειάζει με συνεχή χρήση 16 δευτερολέπτων, φτάνει αμέσως σε απόσταση 20 – 30 μέτρων και το δακρυγόνο διαχέεται σε απόσταση 200 – 300 μέτρων. Δεν επηρεάζεται από τη βροχή (έτσι λένε) ή τη Θερμοκρασία της ατμόσφαιρας (εμείς ξέρουμε ότι το δροσερό νερό σε 15 λεπτά έχει εξουδετερώσει τη μισή δράση του δακρυγόνου).
Η ευαισθησία στα δακρυγόνα διαφέρει από άτομο σε άτομο. Εξαρτάται από τη συναισθηματική κατάσταση, τη νευρικότητα, τη φυσική δραστηριότητα, τη θερμοκρασία και την υγρασία του σώματος. Όσο πιο θερμό και υγρό είναι το σώμα, τόσο μεγαλύτερη η δράση των δακρυγόνων. Γενικά, η αδρεναλίνη είναι το καλύτερο αντίδοτο. .
2. ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΗ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ
Α) Σώμα
Προληπτiκά: Πριν ξεκινήσουμε από το σπίτι, επιβάλλεται να έχει προηγηθεί ένα καλό μπάνιο, ώστε να απομακρυνθούν από το σώμα ακόμα και τα ίχνη λιπαρότητας. και να μειωθεί η δυνατότητα του σώματος να ιδρώνει. Επιβάλλονται τα μακριά ρούχα για να αποφευχθούν τα εγκαύματα ή απλά ο πόνος που προκαλεί το κάψιμο στο δέρμα. Καλό είναι να αποφεύγονται τα συνθετικά ρούχα (για παράδειγμα τα μπουφάν flying) γιατί απορροφούν μεγάλη ποσότητα χημικών καi ενισχύουν τον ιδρώτα, που βοηθά τα δακρυγόνα στη δράση τους και γίνεται πιο έντονο το κάψιμο. Να προτιμούνται τα βαμβακερά υφάσματα (κολεγιακά, φούτερ, τζην, βαμβακερές φόρμες, τα δερμάτινα μπουφάν δεν είναι πρόβλημα αλλά μόνο σε πολύ κρύο καιρό).
Σε περίπτωση έκθεσης σε δακρυγόνα, τα ρούχα πρέπει να αλλάζουν με την πρώτη ευκαιρία και να μπαίνουν αμέσως σε νερό με πολύ σαπούνι ή σε διάλυμα σόδας (ακολουθούν οδηγίες για την παρασκευή του διαλύματος σόδας) για τουλάχιστον 15 λεπτά. ‘Επειτα μπορούν να πλυθούν κανονικά.
Β) Λαιμός και πρόσωπο, μάτια
Οι πιο ευαίσθητες περιοχές είναι αυτές του λαιμού και του προσώπου, οι οποίες είναι συνήθως και οι πιo εκτεθειμένες στα δακρυγόνα. Το χημικό αέριο εκμεταλλεύεται την υγρασία του σώματος στα σημεία αυτά (λιπαρότητα δέρματος και ιδρώτας) για να δράσει.
Προλυπτικά:
Πριν από οποιοδήποτε άλλο μέσο προστασίας, ο λαιμός και το πρόσωπο πρέπει να πλένονται πολύ καλά (αφήνοντας πυκνό διάλυμα σαπουνιού πάνω στο δέρμα για ένα δίλεπτο) με ένα πολύ αλκαλικά στερεό σαπούνι. Το πλύσιμο πρέπει να γίνει πριν ξεκινήσουμε για την πορεία. Το πλύσιμο αυτά βοηθάει στην απομάκρυνση οποιουδήποτε ίχνους λιπαρότητας από το δέρμα του λαιμού και του προσώπου. Αυτά είναι απαραίτητο να γίνει γιατί τα λιπαρά συστατικά βοηθούν το δακρυγόνο να απορροφηθεί και να δράσει για τα καλά στο δέρμα. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να μπαίνει και οποιαδήποτε λιπαρή κρέμα στο δέρμα ή τα χείλη, όπως για παράδειγμα βαζελίνη, liposan ή μακιγιάζ. Η βαζελίνη μπορεί να χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν σαν άμυνα απέναντι στα δακρυγόνα, αλλά τότε ο τύπος των δακρυγόνων ήταν εντελώς διαφορετικός. Σήμερα η βαζελίνη και τα λεμόνια είναι καταστρεπτικά για το δέρμα.
Για να διατηρηθεί το δέρμα ξηρό, αναγκαίο είναι να χρησιμοποιηθεί στο πρόσωπο μια παιδική πούδρα μετά το πλύσιμο και το στέγνωμα του δέρματος. Επειδή oi παιδικές πούδρες είναι πολύ άσπρες και μπορεί να μοιάζουμε με ζόμπι, εναλλακτικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια πούδρα για μακιγιάζ (αυτές που κυκλοφορούν σε κουτί με καθρεφτάκι). Μια ποσότητα πούδρας ή το κουτάκι με το καθρευτάκι πρέπει να τα έχουμε μαζί μας για να τα χρησιμοποιούμε όποτε, στη διάρκεια της πορείας νιώθουμε το δέρμα μας στο πρόσωπο υγρά ή λιπαρό. Πρέπει δηλαδή να έχουμε μαζί μας είτε ένα σακουλάκι το οποίο Θα περιέχει πούδρα και ένα βαμβάκι εμποτισμένο στην πούδρα, είτε το κουτάκι των καλλυντικών. ΕΙΝΑΙ ΑΣΤΕΙΟ, ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟ. Στο πρόσωπο πρέπει να απλώνεται ομοιόμορφα μεγάλη ποσότητα πούδρας και να μένει για ένα δίλεπτο πριν σκουπιστεί ή να μην σκουπίζεται καθόλου. Πρέπει να απλώνεται και στα φρύδια ή τα γένια, αν και μάλλον οι περιοχές με τρίχες θα έχουν πρ6βλημα στο άπλωμα. Η ξηρότητα που δημιουργεί η πούδρα είναι σωτήρια για το πρόσωπο σε περίπτωση που φάμε δακρυγόνο από μικρή απόσταση.
Γενικά τα βαμβακερά υφάσματα βοηθούν στο να αποφεύγεται η άμεση επαφή του δέρματος με τα χημικά και να μειώνεται η αίσθηση του καψίματός. Για το λόγο αυτό καλά είναι ο λαιμός να είναι τυλιγμένος με ένα μεγάλο βαμβακερό μαντήλι ή ύφασμα με πυκνή ύφανση, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί πάνω στο πρόσωπο σε περίπτωση ρίψης δακρυγόνων. Αν συμβεί αυτό, το μαντήλι πρέπει να αλλαχθεί μια – δυο φορές (ανάλογα με την ώρα που θα τρώμε χημικά και ανάλογα με την ποσότητά τους) με ένα φρέσκο, γιατί αν απορροφήσει μεγάλη ποσότητα δακρυγόνων, το αποτέλεσμά του θα είναι πολύ άσχημο για το δέρμα και για την αναπνοή. Άρα πρέπει να έχουμε μαζί μας τρία μαντήλια, ένα στο λαιμό και δύο εφεδρικά. Τα μαντήλια αν βραχούν για κάποιο λόγο, πρέπει να αλλαχτούν αμέσως. Διαφορετικά απορροφούν χημικά και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να λιποθυμήσουμε απότομα.
Για τα μάτια τώρα πρέπει να έχουμε υπόψη μας τα εξής: Όσοι φορούν φακούς επαφής, καλά είναι στις πορείες να τους αντικαθιστούν με γυαλιά, τα οποία πρέπει να τα στηρίζουν με μια αθλητική κορδέλα (αυτό ισχύει γενικά για άσους φορούν γυαλιά, ανεξάρτητα από τα δακρυγόνα). Εάν φοράμε φακούς επαφής, μπορεί οι χημικές ουσίες να συσσωρευτούν στην περιφέρεια της επαφής του φακού με το μάτι, επειδή εκεί μαζεύονται περισσότερα υγρά και να προκληθεί σοβαρότατο έγκαυμα στο μάτι, που μπορεί να είναι και ανεπανόρθωτο.
Αν αποφασίσουμε οτι θέλουμε οπωσδήποτε να προφυλάξουμε τα μάτια μας, η μόνη λύση προς το παρόν είναι τα γυαλιά κολύμβησης. Αυτά πρέπει να είναι καλής ποιότητας, με μαλακό πλαστικό στα σημεία επαφής με το πρόσωπο ώστε να εφαρμόζουν αεροστεγώς. Γυαλιά πρέπει να χρησιμοποιούν έτσι και αλλιώς όσοι έχουν οποιουδήποτε είδους αλλεργία στα μάτια. ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ:
Μεταξύ των γυαλιών και των ματιών μπορεί να δημιουργηθεί κατάσταση υποπίεσης, ειδικά αν τα φοράμε πολλή ώρα ή αν για κάποιο λόγο δεχτούμε χτύπημα στα μάτια. Αυτό σημαίνει ότι αν προσπαθήσουμε να τα βγάλουμε ή αν νιώσουμε τα μάτια να πιέζονται και επιχειρήσουμε να τα διορθώσουμε για να μην μας ενοχλούν, η κίνηση αυτή δεν πρέπει να γίνει απότομα γιατί ΜΠΟΡΕ1 ΝΑ ΜΑΣ ΒΓΕΙ ΤΟ ΜΑΤΙ!!! (ιατρικά λέγεται αποκόλληση). Τι κάνουμε λοιπόν: Πιάνουμε με δυο δάχτυλα μια ελαστική άκρη από τα γυαλιά κάτω από το μάτι και πάνω από το μάγουλο. Την ανασηκώνουμε ελαφρά, έτσι ώστε να καταλάβουμε ότι μπήκε λίγος αέρας. Μόνο μετά από αυτήν την κίνηση είμαστε έτοιμοι να αφαιρέσουμε ή να διορθώσουμε τα γυαλιά. Καλό είναι να γίνουν μερικές πρόβες πριν τα γυαλιά αυτά χρησιμοποιηθούν στην πράξη. Επειδή πάντα τα γυαλιά μετά από κάποια ώρα χρήσης θαμπώνουν, καλό είναι να προμηθευτούμε ένα ειδικό αντιθαμβωτικό σπρέυ σιλικόνης (από το μαγαζί με αθλητικά είδη που θα πάρουμε τα γυαλιά) και να ψεκάσουμε τα γυαλιά μας σύμφώνα με τις οδηγίες.
Σε περίπτωση έκθεσης σε δακρυγόνα: Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ώσπου να δράσουν για τα καλά τα δακρυγόνα έχουμε περιθώριο 20 ολόκληρα δευτερόλεπτα για να αντιδράσουμε. Αυτό βέβαια ισχύει στην περίπτωση που δεν μας ρίχνουν οι ‘Ελληνες μπάτσοι το ψεκαστήρι απευθείας στη μούρη. Αυτό σημαίνει ότι προλαβαίνουμε να φορέσουμε τα γυαλιά αν είναι απαραίτητο να τα έχουμε μαζί μας και να βάλουμε τις μάσκες (βλέπετε παρακάτω) ή τα μαντήλια στο πρόσωπο. Είναι αυτονόητο ότι για να μείνουμε στη θέση μας και να τα κάνουμε όλα αυτά χρειάζεται ψυχραιμία και αποφασιστικότητα.
Στην περίπτωση τώρα που τα δακρυγόνα δρουν και νιώθουμε σε μεγάλο βαθμό τις επιδράσεις τους στο πρόσωπο και το λαιμό, ο σίγουρος τρόπος για να ανακουφιστούμε αμέσως είναι να ρίξουμε στο δέρμα που καίγεται διάλυμα σόδας από ένα ψεκαστήρι για λουλούδια που θα έχουμε μαζί μας. Το διάλυμα αυτό πρέπει να το έχουμε φτιάξει στο σπίτι από την προηγούμενη μέρα.
Η διαδικασία είναι η εξής:
Ρίχνουμε μια μεγάλη κούπα νερό εντελώς γεμάτη (1/4 του λίτρου) σε μια μεγάλη κατσαρόλα. Τη βάζουμε στη φωτιά και όταν αρχίσει να ζεσταίνεται προσθέτουμε σιγά σιγά σόδα μαγειρική (υπάρχει στα σουπερμάρκετ). Προσέχουμε γιατί συχνά η σόδα θα φουσκώνει και μπορεί να χυθεί από την κατσαρόλα. Σ’ αυτή την περίπτωση απλά θα βγάζουμε κάθε τόσο την κατσαρόλα από τη φωτιά. Ανακατεύουμε συνέχεια και δεν αφήνουμε το νερό να βράσει, αλλά σβήνουμε τη φωτιά και συνεχίζουμε να ρίχνουμε τη σόδα μέχρι να μπορεί να διαλυθεί. Όταν δεν μπορεί να διαλυθεί σταματάμε. Αφήνουμε το διάλυμα να κρυώσει, το βάζουμε (όσο χωράει) σε ένα μικρό ψεκαστήρι για λουλούδια προσέχοντας να μην μπει καθόλου στερεή σόδα που μπορεί να υπάρχει στον πάτο της κατσαρόλας, και το αφήνουμε στο ψυγείο.
Καλό είναι πριν ξεκινήσουμε για την πορεία να το βάλουμε στην κατάψυξη για μισή ώρα, έτσι ώστε αν χρειαστεί να το χρησιμοποιήσουμε να είναι κρύο. ‘Η μπορούμε πριν φύγουμε από το σπίτι να ρίξουμε στο ψεκαστήρι μερικά παγάκια. Αυτό είναι απαραίτητο, γιατί η αντίδραση της σόδας με το δακρυγόνο παράγει επιπλέον θερμότητα. Επίσης το δροσερό διάλυμα ανακουφίζει τρομερά και σε πολύ μικρό χρόνο εξουδετερώνει το δακρυγόνο. Ψεκάζοντας τη σόδα στο πρόσωπο Θα συνέλθουμε αμέσως. Προσοχή! Αν δεν φοράμε τα γυαλιά κολύμβησης, τα μάτια πρέπει να είναι κλειστά όταν ψεκάσουμε τη σόδα στο πρόσωπο και δεν πρέπει να ανοίξουν πριν τα σκουπίσουμε εξωτερικά με ένα στεγνό μαντήλι που δεν έχει δεχτεί δακρυγόνο.
ΔΕΝ ΤΡΙΒΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟ ΛΑΙΜΟ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ. ΠΑΝΤΑ ΜΕΣΟΛΑΒΟΥΝ ΥΦΑΣΜΑΤΑ.
Όταν βρεθούμε στο σπίτι ή σε άλλο ασφαλές σημείο. πρώτα αλλάζουμε τα εξωτερικά ρούχα. Στη συνέχεια πλένουμε πρώτα τα χέρια με κρύο νερό και ένα στερεό αλκαλικό σαπούνι δύο φορές. ‘Επειτα πλένουμε το πρόσωπο και το λαιμό δύο φορές με το ίδιο σαπούνι. ‘Ετσι θα είμαστε σε λίγη ώρα απολύτως καλά.
Γ) Αναπνοή
‘Εχουμε φροντίσει να εφοδιαστούμε απο μαγαζιά που πουλάνε βιομηχανικά είδη (τέτοια είναι γεμάτη η Αθηνάς και ο Πειραιάς) απλή άσπρη μάσκα που περιέχει
εσωτερικά ψήγματα ενεργού άνθρακα. Οι μάσκες αυτές είναι δύο ειδών: Οι απλές που είναι ίδιες εμφανισιακά με τις μάσκες των μπογιατζήδων, αλλά λίγο πιο σκούρες και οι άσπρες που έχουν μια μικρή βαλβίδα μπροστά για να διευκολύνεται η αναπνοή. Οι πρώτες κοστίζουν γύρω στις 1500 δρχ, και είναι μιας χρήσης αν φάμε δακρυγόνα (αλλιώς τις διατηρούμε σε κλειστή σακούλα). Οι δεύτερες είναι προτιμότερες γιατί δεν μας δημιουργούν προβλήματα κόπωσης, καθώς διευκολύνεται η αναπνοή, είναι λίγο δυσκολότερο να βρεθούν και κοστίζουν γύρω στις 4000 δρχ. Αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν περισσότερες φορές. Διατηρούνται επίσης σε σακουλάκι, είτε τις χρησιμοποιήσουμε είτε όχι. Πρέπει να έχουμε τη μάσκα μαζί μας και να την έχουμε δοκιμάσει αρκετές φορές στο πρόσωπο για να μπορούμε να τη φορέσουμε αμέσως αν χρειαστεί και να εξασφαλίσουμε τη μέγιστη δυνατή εφαρμογή στο πρόσωπο. ‘Εχουμε τη μάσκα στο λαιμό και τη φοράμε μόλις δούμε τους μπάτσους να φοράνε τις δικές τους. Αν μας ψεκάσουνε πριν βάλουν τις μάσκες τους και δεν προλάβουμε να βάλουμε τις μάσκες, το κάνουμε το συντομότερο δυνατό. Πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στις μάσκες μας.
Μάσκες με φίλτρα ενεργού άνθρακα χρησιμοποιούν και οι μπάτσοι. Οι δικές τους είναι full face, με μαλακό ελαστικό για να εφαρμόζουν καλά στο πρόσωπο, αλλά έχουν τα εξής μειονεκτήματα, που πρέπει να τα έχουμε υπόψη μας για να ξέρουμε ότι μπορούμε να βρεθούμε αρκετές φορές σε πλεονεκτικότερη Θέση:
1 ) Τα φίλτρα τους έχουν πάχος τουλάχιστον τρία εκατοστά. Αυτό σημαίνει ότι δυσκολεύονται ιδιαίτερα στην αναπνοή και την κίνησή τους, όσο καλό σύστημα αναπνοής κι αν έχει η μάσκα.
2) Εξαιτίας του μεγέθους και του σχήματος της μάσκας δεν έχουν καλή οπτική επαφή με την περιοχή και δυσκολεύονται ιδιαίτερα όταν υπάρχει καπνός (π.χ. καπνογόνα ή ο καπνός από τα ίδια τους τα δακρυγόνα).
3) Οι οδηγίες των μασκών τους αναφέρουν ότι δεν πρέπει να βρίσκονται σε περιοχή όπου η συγκέντρωση των δακρυγόνων είναι πολύ ψηλή.
4) Για λόγους οικονομίας δεν αλλάζουν συχνά τα φίλτρα τους και μπορεί να έχουν χειρότερα προβλήματα από τα δικά μας όταν βρίσκονται μέσα σε περιοχή πνιγμένη στα δακρυγόνα, καθώς δεν μπορούν να βγάλουν τη μάσκα ή να πάνε σε καθαρό αέρα.
Σαν τελικό συμπέρασμα, όταν μας έχουν λούσει με δακρυγόνα (βομβίδες), προσπαθούν να είναι μακριά μας. Αυτό δεν ισχύει γiα το ψεκαστήρι, που τους δίνει το πλεονέκτημα να μας ρίχνουν από μικρή απόσταση. Ακόμα και τότε το πιο πιθανό είναι να μην φορούν τις μάσκες τους και άρα να μην μπορούν να επιτεθούν αμέσως για ξύλο και συλλήψεις, αφού η πλευρά μας είναι γεμάτη χημικά. Προσπαθούμε τότε να απομακρυνθούμε λίγο, για να τους αναγκάσουμε να μπουν στην ψεκασμένη περιοχή αν θέλουν να μας πλησιάσουν. Ο χρόνος που Θα μεσολαβήσει για να φορέσουν τις μάσκες τους μας αφήνει το περιθώριο να προετοιμαστούμε. H κατάλληλη προετοιμασία από την πλευρά μας, σε συνδυασμό με την απαιτούμενη ψυχραιμία, αφαιρεί από τους μπάτσους το σημαντικότερο πλεονέκτημά τους, που είναι η αίσθηση της υπεροχής του επιτιθέμενου. Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, μας βοηθά να βρισκόμαστε κοντά τους ή να τους κάνουμε επιθέσεις. Ο βαρύς εξοπλισμός τους τούς κάνει δυσκίνητους, ιδρώνουν εύκολα και το δικό τους δέρμα σε πρόσωπο και λαιμό καίγεται το ίδιο, δεν βλέπουν καλά και βέβαια όσοι δεν είναι πολύ μαύροι φασίστες είναι δημόσιοι υπάλληλοι
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΣ
Επίσης
http://www.geocities.com/anarcores/teargas.html
Δακρυγόνα/ασφυξιογόνα:
Το δακρυγόνο ανακαλύφθηκε από κάποιους αμερικάνους χημικούς στα 1928. Αναπτύχθηκε σαν όπλο στη διάρκεια του ΄Β Παγκοσμίου Πολέμου αλλά χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα για πρώτη φορά στον πόλεμο του Βιετνάμ. Την πιο συχνή του χρήση όμως βρήκε στα επόμενα χρόνια από τις κατασταλτικές δυνάμεις των κρατών ενάντια σε διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις του “εσωτερικού εχθρού”. Η χρήση του αποσκοπεί στο να καταστήσει το “θύμα” ανίκανο να αντισταθεί ή να ξεφύγει ώστε να περάσει υπό τον έλεγχο των δυνάμεων της τάξης. Οι πιο κοινοί τύποι δακρυγόνων/ασφυξιογόνων στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ είναι οι: CS (o-chlorobenzylidenemalononitrile) και CN (w-chloroacetophenone). Κάποιες συνέπειες της έκθεσης του οργανισμού σ’ αυτά είναι: έντονος ερεθισμός των ματιών που προκαλεί δάκρια ή και προσωρινή τύφλωση, ερεθισμός των βλενογόννων της μύτης, της τραχείας, των πνευμόνων, βήχας, ερεθισμός του λάρυγγα και του στομάχου, τάση για εμετό, πιθανότητα διάρροιας, άγχος-αύξηση των σφιγμών, εφίδρωση, δερματικοί ερεθισμοί. Σε περιπτώσης εισπνοής μεγάλης ποσότητας, έχει καταγραφεί σε τοξικολογική μελέτη ακόμη και χημική πνευμονίτιδα αλλά και θανατηφόρο πνευμονικό οίδημα, καρδιακές προσβολές, γαστρεντερίτιδα, ηπατοκυτταρικές λοιμώξεις, θάνατοι. Το CS ιδιαίτερα, είναι αλκαλικός διαλύτης σουλφυδρυλικών ομάδων και πιθανόν του DNA. Ενδέχεται λοιπόν να προκαλεί ακόμα και γενετικές μεταλλάξεις.
Η έξαρση των συμπτωμάτων ευνοείται πάντως με τη θερμότητα ή την ξηρασία, ενώ ακόμη και μικρές ποσότητες δακρυγόνου μπορούν να επιφέρουν προσωρινά έντονη δυσφορία σε πολλούς ανθρώπους, πράγμα που το καθιστά κι ένα από τα καθιερωμένα όπλα για τον έλεγχο του πλήθους. Χαρακτηριστική είναι η πρώτη αντίδραση του οργανισμού, βλεφαροσπασμοί, αίσθηση καψίματος και σωματικού πόνου. Συνήθως εκτοξεύονται ως κάνιστρα από ειδικά όπλα κάποια από τα οποία ρίχνουν και 4-5 βλήματα διασποράς. Μην επιχειρήσεις να πιάσεις το βλήμα με γυμνά χέρια γιατί είναι υπερβολικά θερμό, ενώ ο χρόνος που χρειάζεται για να πεταχτεί πίσω αρκεί για να επιδράσει πάνω σου αποτελεσματικά. Μπορεί επίσης να ψεκάζονται από σπρέυ χειρός ή από φισούνες σε μέγεθος πυροσβεστήρα. Στην περίπτωση αυτή μπορούν να προκαλέσουν μέχρι και εγκαύματα πρώτου βαθμού.
Φροντίδα:
Αυτό που επιφέρει συνήθως η έκθεση στο CS ή το CN είναι ερεθισμός των ματιών και της τραχείας, βλεφαροσπασμοί, δάκρυα, βήχας, φτάρνισμα, ρινική καταρροή, μαζί με μια αίσθηση καψίματος στο εκτεθειμένο δέρμα και στο στόμα. Κάποιοι άνθρωποι νιώθουν ναυτία, τάσεις για εμετό, φωτοφοβία, πονοκεφάλους. Τα συμπτώματα αυτά συνήθως εξαφανίζονται λίγες ώρες μετά την έκθεση. Η δυσφορία συνήθως κρατά για μισή το πολύ ώρα, ενώ το σπρέυ πιπεριού μπορεί να ενοχλεί ακόμη και μετά από 2 ώρες. Αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα είναι η πρόσβαση σε κάποιο μέρος με καθαρό αέρα, απομάκρυνση από το σημείο όπου έχει πέσει ή έχει ψεκαστεί το δακρυγόνο/ασφυξιογόνο και το ξέπλυμα της επιδερμίδας και των ματιών. Άτομα με διεγνωσμένα αναπνευστικά προβλήματα όπως άσθμα ή εμφύσημα πρέπει να είναι πολύ πιο επιφυλακτικά καθώς ρισκάρουν μια επιδείνωση ή και μονιμοποίηση του προβλήματος σε περίπτωση έκθεσής τους. Το ίδιο όσον αφορά άτομα που φορούν φακούς επαφής, καθώς οι ουσίες που προκαλούν ερεθισμούς παγιδεύονται πίσω απ’ τους φακούς κι έτσι παρατείνεται η έκθεση σ αυτές. Αν ωστόσο φοράς φακούς μην τους πιάσεις παρά μόνο με καθαρά δάχτυλα, μην τους τρίψεις, μην τους πιέσεις.
Όταν λοιπόν πέσει ή ψεκαστεί το δακρυγόνο/ασφυξιογόνο μην πανικοβάλλεσαι και μη τρίψεις τα μάτια σου. Έχε στο μυαλό σου ότι αυτό δεν είναι και το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί. Παρά την σύγχυση και τον πανικό, μπορείς να βρείς κάποια ανοιχτωσιά να καταφύγεις. Μείνε ψύχραιμος και ανάπνεε αργά. Θυμήσου ότι είναι μόνο προσωρινό. Καθησύχασε τους διπλανούς σου αν έχουν καταληφθεί από τον πανικό. Στη συνέχεια, ξέπλυνε το πρόσωπο με ένα διάλυμα αποτελούμενο κατά 50% από νερό και 50% από βασικό διάλυμα (π.χ. Maalox) που θα έχεις παρασκευάσει από πριν, ή άφθονο νερό. Μην καταπιείς! Φύσηξε επίμονα την μύτη σου, ξέπλυνε το στόμα, φτύσε. Στάσου σε κάποιο σημείο με καθαρό αέρα, με το πρόσωπο προς την μεριά του ανέμου. Αργότερα, καλό είναι να κάνεις ένα ντους με δροσερό νερό και σαπούνι. Ξέπλυνε προσεκτικά το κεφάλι, ούτως ώστε το νερό από τα μαλλιά σου να μην τρέχει στα μάτια. Κλείσε τα ρούχα που φορούσες σε σακούλες μέχρι να τα πλύνεις, με ισχυρό βασικό (μη-όξεινο) απορρυπαντικό. Πίνε άφθονο νερό. Σε περίπτωση που αντιληφθείς μακροχρόνια συμπτώματα, όπως ερεθισμούς των ματιών ή αναπνευστικά προβλήματα κάποιες μέρες μετά, αναζήτησε ιατρική βοήθεια. Τις επόμενες μέρες, πίνε άφθονο νερό, ακόμη καλύτερα στίβοντας μέσα λίγο λεμόνι. Κοιμήσου αρκετά και απόφευγε το τσιγάρο, το αλκοόλ, την καφείνη, τα τηγανητά/λιπαρά γεύματα: Βοήθησε το συκώτι σου να αποβάλλει τα τοξικά.
Πρόληψη:
Καλύπτουμε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του σώματός μας, ιδιαίτερα αν έχουμε κάποιο έγκαυμα, ξεφλούδισμα από τον ήλιο κλπ, δεν το αφήνουμε σε καμία περίπτωση εκτεθειμένο. Χρησιμοποιούμε αντηλιακό (βασικό) και σε καμμία περίπτωση λοσιόν/έλαια κλπ γιατί παρατείνουν την επίδραση των δακρυγόνων. Στο εμπόριο μπορούν να βρεθούν ειδικές αντι-ασφυξιογόνες μάσκες (οι καλύτερες είναι αυτές που καλύπτουν ολόκληρο το κεφάλι, με φίλτρα τύπου ΝΑΤΟ, ενώ σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να παίρνουμε τις παλιού τύπου οι οποίες περιέχουν ασβέστιο στα φίλτρα), ωστόσο, η κατοχή μιας τέτοιας μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον μας σε μια πιθανή προσαγωγή, εξακρίβωση κλπ. Εναλλακτικά, μπορούμε να έχουμε γυαλάκια κολυμβητηρίου, ή στην χειρότερη περίπτωση ένα καθαρό μαντήλι, ακόμα και ελαφρώς ποτισμένο στο διάλυμα Maalox, ώστε να καλύπτει την μύτη και το στόμα μας.
Πηγές:
www.black-rose.com/radicalhealth.html
www.tao.ca/~plantingseeds/healingtrauma
www.wikipedia.org
Περιοδικό Do or Dire #7
P.O.Box 11303 Portland,OR 97211
or email info@blackcrosscollective.org
[Επιμέλεια-Μετάφραση:…για τη διάδοση της μεταδοτικής λύσσας, Οκτώβριος 2007]
ακόμα
http://www.geocities.com/anarcores/medica.html
Πρώτες βοήθειες για διαδηλωτές
Σε μια διαδήλωση υπάρχει συχνά ένα ενδεχόμενο τραυματισμού. Δεδομένου ότι η προοπτική μεταφοράς σε νοσοκομείο δεν είναι πάντα ότι ευκολότερο (υπάρχει πάντα η πιθανότητα σύλληψης, το θέμα της απόστασης, του χρόνου…), αλλά ούτε κι ότι καλύτερο (μιας και συχνά μετά από περιπτώσεις σύγκρουσης στο δρόμο, οι μπάτσοι «κόβουν κίνηση» έξω από τα κοντινότερα νοσοκομεία για τραυματίες), θεωρούμε ότι είναι χρήσιμο για όποιον επιλέγει να βρεθεί σε μια διαδήλωση να γνωρίζει κάποια βασικά πράγματα ώστε να αντιμετωπίσει μια κατάσταση κινδύνου. Το βασικότερο σε μια σύγκρουση στο δρόμο είναι να διατηρούμε πάντοτε τη ψυχραιμία μας. Σκοπός της καταστολής, είναι να σπείρει ανάμεσά μας τον φόβο. Ο πανικός είναι λοιπόν σε μια τέτοια περίπτωση ο χειρότερος σύμβουλος. Η λογική του «να σώσω το τομάρι μου», είναι που παράγει τα ποδοπατήματα διαδηλωτών, την ηττοπάθεια, και τελικά τις εκτεταμένες συλλήψεις και στρώνει το έδαφος για την αστυνομική κακοποίηση και την καταστολή. Ο οδηγός που ακολουθεί, βασίζεται σε αντίστοιχους οδηγούς ιατρικών ομάδων όπως οι Action Medics UK και η Black Cross Health Care Collective οι οποίοι απευθύνονται κυρίως σε γιατρούς και αφορούν την περίθαλψη τρίτου προσώπου, μπορεί ωστόσο να φανεί αρκετά χρήσιμος, ώστε να φροντίσουμε τον εαυτό μας ή κάποιον άλλο διαδηλωτή σε περίπτωση τραυματισμού. Είναι σημαντικό να έχουμε πάντοτε τη συγκατάθεση του ανθρώπου που προσπαθούμε να βοηθήσουμε. Εξ αιτίας της κατάστασης που θα επικρατεί εκείνη τη στιγμή, κάθε προσέγγιση μπορεί να θεωρηθεί ως επίθεση ή ακόμα ως απόπειρα σύλληψης…
Πάνω απ’ όλα απαιτείται ψυχραιμία, αν δεν είμαστε σίγουροι για κάτι (όπως για το πώς ακριβώς πρέπει να αντιδράσουμε ή για το αν ο τραυματίας θέλει τη βοήθειά μας), περιττό να πούμε, ότι δεν το επιχειρούμε.
Τι κάνουμε σε περίπτωση τραυματισμού από δακρυγόνο:
Σε περίπτωση που ο τραυματίας φοράει φακούς επαφής, του ζητάμε να τους βγάλει, ώστε να μην τραυματιστεί ο κερατοειδής χιτώνας του ματιού. Οι φακοί έπειτα είναι για πέταμα, δεν υπάρχει τρόπος καθαρισμού. Ένα προληπτικό μέσο θα ήταν η χρήση μάσκας, ή γυαλιών κολυμβητηρίου.
Απομακρύνουμε τον τραυματία από το σημείο που έπεσαν τα δακρυγόνα.
Αφαιρούμε το ρούχο πάνω στο οποίο έχει πέσει δακρυγόνο.
Ξεπλένουμε πολύ προσεκτικά τα μάτια του με κάποιο βασικό διάλυμα (π.χ. Maalox), ή τουλάχιστον με άπλετο δροσερό νερό (αυτό ίσως τσούξει περισσότερο, τουλάχιστον στην αρχή). Όχι ζεστό νερό: ανοίγουν οι πόροι του δέρματος και απορροφούν το δακρυγόνο.
Αφήνουμε τα δάκρυα να «κάνουν τη δουλειά τους», χωρίς να τρίβουμε ή να σκουπίζουμε τα μάτια.
Παροτρύνουμε τον τραυματία να κρατάει τα μάτια του ανοιχτά, να φτύνει και να φυσάει την μύτη του, ενώ τον βοηθάμε να καθίσει σε ανοιχτό μέρος, όπου κάνει ρεύμα, ώστε να εξατμιστεί το δακρυγόνο που απέμεινε.
Σε περίπτωση εξωτερικής αιμορραγίας:
Σκοπός μας είναι α) να σταματήσουμε την αιμορραγία, β) να αποτρέψουμε κάποιο σοκ, γ) να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο μόλυνσης.
Τι να κάνουμε:
Εκθέτουμε ολόκληρη την πληγή, βγάζουμε από πάνω τα ρούχα.
Ελέγχουμε αν υπάρχει κάποιο κάταγμα ή αν έχει εισχωρήσει κάποιο ξένο σώμα στην πληγή.
Αν δεν ισχύει κάτι από το «2» πιέζουμε την πληγή με ένα κομμάτι ύφασμα ή βαμβάκι, αλλιώς χρησιμοποιούμε λαστιχένια γάντια, ή προτρέπουμε τον τραυματία να μας βοηθήσει με το χέρι του.
Δεν προσπαθούμε να αφαιρέσουμε το ξένο σώμα (π.χ. κομμάτι γυαλί) από την πληγή. Κάτι τέτοιο αυξάνει τον κίνδυνο επέκτασης της πληγής ή/και μόλυνσης.
Εφαρμόζουμε έμμεση πίεση (γύρω από την πληγή) ώστε να σταματήσουμε την αιμορραγία.
Σηκώνουμε ψηλά το μέλος του σώματος που έχει χτυπηθεί.
Βοηθούμε τον τραυματία να ξαπλώσει ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος τραυματισμού από το σοκ ή/και την πτώση.
Καλύπτουμε την πληγή προσεκτικά με επίδεσμο, σιγουρεύοντας ότι η κυκλοφορία του αίματος γίνεται κανονικά ως τα άκρα, αν ο επίδεσμος γεμίσει αίμα, χρησιμοποιούμε και δεύτερο επίδεσμο από πάνω.
Προσέχουμε μην καταληφθεί από σοκ, ενώ ψάχνουμε να βρούμε κάποιον ιατρό. Σε περίπτωση που έχει κοπεί αρτηρία, ένας καλός επίδεσμος μπορεί να κρατήσει την αιμορραγία για λίγα λεπτά αλλά είναι αναγκαία η μεταφορά σε νοσοκομείο.
Σε περίπτωση εσωτερικής αιμορραγίας
Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί μετά από κάποιο πολύ σκληρό χτύπημα. Αν ο τραυματίας μοιάζει να έχει υποστεί σοκ, χωρίς κάποια φανερή απώλεια αίματος, είναι δείγμα εσωτερικής αιμορραγίας.
Κάποια σημάδια είναι:
Xλωμάδα
Κρύο, ιδρωμένο δέρμα
Γρήγορος κι αδύναμος παλμός
Σωματικός πόνος
Δίψα
Σύγχυση, υπερ-κινητικότητα και ενοχλήσεις, οδηγώντας πιθανόν σε κατάρρευση ή λιποθυμία
Μελανιές πάνω από το σημείο του χτυπήματος
Αιμορραγία από τις σωματικές οπές (π.χ. αυτιά)
Ανεξήγητο (εσωτερικό) φούσκωμα ή πρήξιμο.
Τι να κάνουμε:
Σε περίπτωση που όλα δείχνουν ότι έχουμε να κάνουμε με εσωτερική αιμορραγία, κανονίζουμε άμεσα εισαγωγή του τραυματία σε νοσοκομείο, ενώ προσπαθούμε να ελαχιστοποιήσουμε την περίπτωση σοκ, βοηθώντας τον να ξαπλώσει έχοντας ελαφρά υπερυψωμένα τα πόδια, και χαλαρώνουμε τα ρούχα που τον στενεύουν.
Σε περίπτωση Σοκ
Έχουμε στο μυαλό μας ότι το Σοκ μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατο.
Συνήθη σημάδια είναι:
Ασθενής και ταχύτατος παλμός
Επιτάχυνση των εισπνοών (σε πάνω από 30 ανά λεπτό)
Κρύο και ιδρωμένο δέρμα
Δίψα
Άγχος
Ναυτία
Λήθαργος, σύγχυση
Σταχτί πρόσωπο
Ασυνειδησία
Τι να κάνουμε:
Αν είναι δυνατό, προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την πηγή του άγχους (π.χ. κάποιο τραύμα, έγκαυμα).
Βοηθούμε να ξαπλώσει με τα πόδια ελαφρά υπερυψωμένα
Χαλαρώνουμε κάθε στενό ρούχο
Αδειάζουμε τον γύρω χώρο, δεν μαζευόμαστε όλοι από πάνω…
Αν έχει κρύο ή κακοκαιρία, τόσο του παρέχουμε ένα δεύτερο ρούχο ή κάποιο σκέπασμα, δεν χρησιμοποιούμε καλοριφέρ ή κάποια άλλη πηγή θερμότητας.
Διάσειση / Αιμάτωμα
Προέρχονται από χτυπήματα στο κεφάλι, η διάσειση είναι κάτι σαν μελανιά στον εγκέφαλο, ενώ το αιμάτωμα είναι εσωτερική αιμορραγία. Ο καθένας που δέχτηκε ένα χτύπημα στο κεφάλι, πρέπει να εξεταστεί για ενδεχόμενο διάσεισης ή αιματώματος. Δεν αφήνουμε ποτέ κάποιον χτυπημένο στο κεφάλι μόνο του, καθώς έχει άμεση ανάγκη εξέτασης.
Κάποια σημάδια είναι:
Ολοένα και χειρότερος πονοκέφαλος
Τάση για εμετό
Ζαλάδα, αίσθηση πνιγμού
Προβλήματα στην όραση
Καθυστερημένες, ανακριβείς αντιδράσεις σε μια από τις δυο πλευρές του σώματος
Σπασμοί
Σημάδια κάποιας κρανιο-εγκεφαλικής κάκωσης (διαστολής της κόρης του ματιού, αιμορραγία πίσω από τα αυτιά, κιτρινωπό υγρό τρέχει από τα μάτια).
Βαθιές σχισμές στο δέρμα του κεφαλιού.
Τι να κάνουμε:
Άμεση εισαγωγή σε νοσοκομείο! (το πολύ, μέσα σε 24 ώρες). Αν ο τραυματίας έχει χάσει τις αισθήσεις του δεν επιχειρούμε να τον κουβαλήσουμε. Υπάρχει κίνδυνος να επιδεινωθούν τα τραύματά του. Αναζητάμε άμεσα ιατρική βοήθεια.
Εγκαύματα:
Σκοπός μας είναι να μειώσουμε όσο το δυνατόν το κάψιμο και το πρήξιμο, και να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο μόλυνσης. Έχουμε κατά νου ότι οι πιθανότητα μόλυνσης στα εγκαύματα είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ότι σε τραύματα που προκαλούν αιμορραγία. Επίσης, είναι υψηλή η πιθανότητα κάποιου σοκ ή λιποθυμίας, καθώς ο τραυματίας χάνει γρήγορα μεγάλο μέρος των υγρών του οργανισμού του.
Τα εγκαύματα μπορούν να είναι είτε επιφανειακά-πρώτου βαθμού (κοκκινίλες, πρηξίματα …) είτε δευτέρου βαθμού (οδυνηρές κοκκινίλες, ξεφλούδισμα, φουσκάλες) είτε τρίτου βαθμού (λιωμένο δέρμα συχνά με απώλεια αισθήσεων λόγω της βλάβης στο νευρικό σύστημα). Τα εγκαύματα δευτέρου ή τρίτου βαθμού απαιτούν άμεση μεταφορά σε νοσοκομείο.
Τι να κάνουμε:
Ρίχνουμε άμεσα δροσερό νερό
Αφαιρούμε κάθε ρούχο από το έγκαυμα εκτός αν έχει κολλήσει στο δέρμα
Αφαιρούμε κάθε τι που στενεύει το δέρμα (π.χ. δαχτυλίδια, ρολόγια)
Κρατάμε απλωμένη την περιοχή που κάηκε, ώστε να αποτρέψουμε πιθανή παραμόρφωση (λόγω των ουλών που θα ανοίξουν)
Κρατάμε την περιοχή που κάηκε ψηλά, ώστε να μην πρηστεί (π.χ. πόδια)
Καλύπτουμε απαλά με αποστειρωμένο, μη-χνουδωτό ύφασμα.
Δε χρησιμοποιούμε κρέμες για εγκαύματα, δεν φέρνουμε τίποτα σε επαφή με την πληγή.
Κατάγματα:
Μέχρι την ακτινογραφία, φροντίζουμε κάθε πιθανό κάταγμα σαν κάταγμα.
Σημάδια:
πρόβλημα στην κίνηση
Πόνος, εκτεταμένος ή επικεντρωμένος
Πρήξιμο ή μελανιά
Παραμόρφωση
Χαλαρότητα
Ήχοι κατά την κίνηση
Πρόβλημα στην κυκλοφορία, τις αισθήσεις, την κίνηση
Πληγές, σουβλιές στο κόκαλο
Τι να κάνουμε:
Ακινητοποίηση
Ξεκούραση, απαλλάσσουμε το χτυπημένο μέλος από κάθε πίεση
Βάζουμε πάγο: αυτό θα το κρατήσει κρύο για 20-30 λεπτά τουλάχιστον
Το κρατάμε σταθερό, με ελαστικό επίδεσμο.
Ψηλά, πάνω από το επίπεδο της καρδιάς του τραυματία
Μεταφορά σε νοσοκομείο
[Εισαγωγή-μετάφραση-επιμέλεια: αναρχικοί πυρήνες δυτικής μακεδονίας, Ιούνης 2007]
