Το δίκτυο μας αποτελείται από Ανεξάρτητες Αυτοδιοικητικές Κινήσεις, που, ενώ διατηρούν την πλήρη προγραμματική, πολιτική και οργανωτική τους αυτοτέλεια, τις ενώνει η θέληση να αγωνιστούν από κοινού για την ανεξαρτησία της Αυτοδιοίκησης απέναντι στην πολιτική και οικονομική εξουσία. Ανεξαρτησία, που κατά κύριο λόγο εκφράζεται στην αντίληψή μας για τη σχέση της Αυτοδιοίκησης με τα πολιτικά κόμματα, σχέση την οποία θέλουμε να επανατοποθετήσουμε στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού των διακριτών ρόλων ενός έκαστου και της ειλικρινούς συνεργασίας.
Είμαστε κομμάτι της πολιτικής ζωής της χώρας και αυτονόητα σεβόμαστε βαθιά τον θεσμικό ρόλο των κομμάτων. Όμως, ακριβώς γι’ αυτό, δεν θέλουμε να απαξιώνεται στη συνείδηση του πολίτη η πολιτική ως συναλλαγή των “τεχνικών της εξουσίας” εις βάρος της κοινωνίας των πολιτών, ούτε τα κόμματα ως μηχανισμοί χειραγώγησης της κάθε δημιουργικής προσπάθειας και υποκατάστασης της κοινωνίας. Είμαστε αντίθετοι στη λογική του κομματικού χρίσματος, που αποτελεί ωστόσο μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Είμαστε, ταυτόχρονα, αντίθετοι στην ιδέα μιας Αυτοδιοικητικής Κίνησης που λειτουργεί ως δούρειος ίππος της οικονομικής ελίτ, που μεταφέρει τον μπερλουσκονισμό στην Αυτοδιοίκηση και επιδιώκει να ασκήσει απευθείας την εξουσία, συχνά υπό τον μανδύα της ανεξαρτησίας απέναντι στα κόμματα.
Η παραπάνω αξιακή τοποθέτηση είναι που διαφοροποιεί την κάθε Κίνηση που συμμετέχει στο Δίκτυό μας από τις υπόλοιπες και το Δίκτυό μας συνολικά. Αυτή, όμως, η διαφοροποίηση δεν μας οδηγεί στην έπαρση και στην υποτίμηση άλλων Αυτοδιοικητικών Κινήσεων με αξιόλογη παρουσία και έργο. Άλλωστε, οι Κινήσεις και το Δίκτυό μας είναι υπέρ των ευρύτερων συνεργασιών στη βάση αρχών και στόχων. Όπως διαπιστώσαμε και στην ΙΔΡΥΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ μας, ένα ολοένα αυξανόμενο ποσοστό πολιτών τείνει να αποδεσμεύεται από την κηδεμονία κομματικά «χρισμένων» σχημάτων. Πολλά ανεξάρτητα αυτοδιοικητικά σχήματα γνώρισαν αυξημένη κοινωνική αποδοχή και σημείωσαν αξιόλογη εκλογική επιτυχία και ένας μεγάλος αριθμός ενεργών πολιτών που ενθάρρυναν, στελέχωσαν και στήριξαν αυτά τα σχήματα εκφράζει τη βούληση να συνεχιστεί αυτό το εγχείρημα, που φαίνεται να έχει μέλλον και προοπτική.
Σήμερα, μεγάλα ζητήματα έχουν έλθει στο προσκήνιο και επιζητούν ρυθμίσεις και λύσεις. Η θεμελιακή και αδιαπραγμάτευτη θέση μας είναι ότι οι όποιες ρυθμίσεις και λύσεις οφείλουν να λειτουργήσουν σε όφελος των τοπικών κοινωνιών και της χώρας γενικότερα. Ενδεικτικά:
- Ο δημοκρατικός και ολοκληρωμένος στρατηγικός σχεδιασμός με κοινωνικό έλεγχο, ιεράρχηση προτεραιοτήτων και σαφή χρονικό ορίζοντα.
- Η κατάλληλη επιλογή μοντέλου ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών που εξασφαλίζει τα δικαιώματα των πολιτών και καλύπτει τις ανάγκες τους.
- Η καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης με ταυτόχρονη επιλογή πολιτικών προστασίας του περιβάλλοντος και των δημόσιων χώρων (βουνά, δάση, ελεύθερες παραλίες, κοινόχρηστοι χώροι κ.λπ.), σύγχρονης διαχείρισης των απορριμμάτων και προώθησης προγραμμάτων ανακύκλωσης.
- Η κατασκευή έργων υποδομής και ανάπτυξης των χωριών, των πόλεων και ευρύτερων περιοχών, έργων βελτίωσης της καθημερινότητας και της ποιότητας ζωής των πολιτών, έργων με ποιότητα, σεβασμό στο περιβάλλον και αισθητική.
- Η αντίσταση στα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, όταν αυτά βλάπτουν τις τοπικές κοινωνίες, αλλά ταυτόχρονα και η αξιοποίηση των ενεργών δυνάμεων της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, η αμοιβαία επωφελής και διάφανη συνεργασία μαζί τους έτσι ώστε να εξασφαλίζονται τα κοινωνικά αγαθά προς όφελος του συνόλου.
- Η διεκδίκηση ουσιαστικού ρόλου σε θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού και αθλητισμού.
- Ο σχεδιασμός χωριών και πόλεων με ταυτότητα, ανθρώπινα μεγέθη, μνημεία, αρχιτεκτονική αισθητική και κυκλοφοριακό σύστημα που δίνει προτεραιότητα στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στους πεζούς.
- Η εφαρμογή κοινωνικών πολιτικών για τη στήριξη της οικογένειας, των εφήβων, των ηλικιωμένων, των ΑΜΕΑ, των μειονεκτούντων και γενικά των αδυνάμων συμπολιτών μας, με στόχο την κοινωνική συνοχή και την κοινωνία της αλληλεγγύης.
- Η ριζική αναδιάρθρωση των θεσμών της αυτοδιοίκησης, ο εκσυγχρονισμός της διοικητικής τους μηχανής, η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων στα διαμερίσματα και τις γειτονιές προκειμένου να ανταποκρίνονται στα σημερινά δεδομένα και στην προοπτική των μεγάλων αλλαγών για πραγματική τοπική εξουσία.
- Η εξασφάλιση ισχυρής και ταυτόχρονα δημοκρατικής διοίκησης, ανοιχτής στις καινοτομίες, τολμηρής σε ρήξεις, ικανής να ανοίγει δρόμους, να προγραμματίζει σε βάθος χρόνου, να συνεργάζεται με όλες τις δυνάμεις και τους φορείς, να δίνει λόγο στους πολίτες.
- Η ενθάρρυνση της συμμετοχής των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων και στη βάση της συνευθύνης, η στήριξη της συλλογικής δράσης, η διευκόλυνση του ελέγχου συλλογικού ή ατομικού, η καλλιέργεια πνεύματος εθελοντισμού και η αξιοποίησή του.
Οι Αυτοδιοικητικές Κινήσεις που αποτελούμε τα ιδρυτικά μέλη της Πρωτοβουλίας, στη θέση κομματικά συμπαγών παρατάξεων αντιπροτείνουμε την πολύχρωμη συσπείρωση των πολιτών με συγκολλητικό υλικό την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για τον τόπο που ζουν. Συσπείρωση, χωρίς εκ των πρότερων αποκλεισμούς, στη βάση ενός προγραμματικού λόγου που οι ίδιοι οι πολίτες-μέλη της κάθε Κίνησης διαμορφώνουν και εκφωνούν. Η πολυχρωμία μιας τέτοιας συσπείρωσης, δηλαδή η συνύπαρξη διαφορετικών απόψεων και ιδεολογικών αφετηριών, μπορούν να μετατραπούν σε δυναμικά προωθητικά στοιχεία. Με την προϋπόθεση, φυσικά, ότι η κάθε Κίνηση έχει την αναγκαία βούληση και δυναμική να συνθέσει την πολυχρωμία της σε συγκεκριμένο πολιτικό λόγο για την κοινωνία, την ευθύνη διεύθυνσης της οποίας επιδιώκει να αναλάβει.
Για να γίνει αυτό, συμφωνούμε ότι κάθε Κίνηση με τους δικούς της τρόπους, ταχύτητες και μορφές καλείται να διαμορφώσει ένα πλαίσιο φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών, στη βάση της Ανεξαρτησίας της Αυτοδιοίκησης απέναντι στην οποιασδήποτε μορφής οικονομική, κρατική ή κομματική εξουσία, με κυριότερα τα παρακάτω:
- Τη στήριξη στις πολύμορφες συλλογικότητες των τοπικών κοινωνιών σταθερές και πρόσκαιρες, στα κινήματα της πόλης, παραδοσιακά και νέα. Στόχος μας δεν μπορεί να είναι απλώς η συναίνεση, δεν μας αρκούν τα τυπικά στοιχεία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Αντίθετα, επιδιώκουμε τη συμμετοχή των πολιτών είτε μεμονωμένα (αυτενέργεια) είτε συλλογικά στο σύνολο των δημοτικών δραστηριοτήτων και στον καθημερινό έλεγχο της δημοτικής εξουσίας. Σκοπεύουμε να δοκιμάσουμε στην πράξη νέες μορφές δημοκρατικής οργάνωσης όπως είναι ο συμμετοχικός προϋπολογισμός, η δημιουργία εθελοντικών ομάδων γειτονιάς, οι ανοιχτές συνελεύσεις, τα τοπικά δημοψηφίσματα και η απόδοση αποφασιστικών αρμοδιοτήτων στα διαμερισματικά συμβούλια.
- Τη διεκδίκηση λύσεων που να βασίζονται σ’ έναν δημοκρατικό σχεδιασμό με θεσμοθετημένο κοινωνικό έλεγχο. Λύσεων αντίστοιχων με τις ανάγκες των πολιτών και με ιεραρχήσεις που προτάσσουν τις ανάγκες των ασθενέστερων τμημάτων της τοπικής κοινωνίας. Ο στόχος αυτός μπορεί να υλοποιηθεί μόνο με την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού με σαφές πολιτικό πλαίσιο (δημοκρατικός και περιβαλλοντικός αναπτυξιακός προσανατολισμός), με συγκεκριμένες δράσεις και χρονοδιάγραμμα, φάσεις υλοποίησης και μηχανισμό παρακολούθησης των επιπτώσεων.
- Την παλαιά αλλά με διαχρονική ισχύ οικολογική αρχή «Σκέψου πλανητικά, δράσε τοπικά» (glocal). Μια ανεξάρτητη αυτοδιοικητική κίνηση δεν είναι ένα συνονθύλευμα τοπικιστών που προσπαθούν αμυντικά να υπερασπίσουν τα όποια κεκτημένα ή να μοιρολογήσουν για τη χαμένη δόξα της πόλης τους αλλά μια ένωση πολιτών που παλεύουν να την αναβαθμίσουν στηριζόμενοι κυρίαρχα στις δυνάμεις της κοινωνίας τους.
- Την προώθηση του μοντέλου της ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΠΟΛΗΣ. Ενός χωριού, πόλης ή ευρύτερης κοινοτικής οργάνωσης που θα ικανοποιεί ταυτόχρονα τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες των πολιτών. Μιας πόλης με κοινωνική συνοχή, όπου θα αναπτύσσονται ισορροπημένα το κέντρο, οι συνοικίες και οι γειτονιές της.
- Τον σταθερό προσανατολισμό της Κίνησης στην κατεύθυνση υπεράσπισης του δημόσιου χώρου σε όφελος των πολιτών. Ο δημόσιος χώρος, όπου μπορούμε να αναπνεύσουμε, να περπατήσουμε, να γνωριστούμε, να διασκεδάσουμε, να διαδηλώσουμε, να λειτουργήσουμε, τελικά, ως φυσικά όντα και ως πολίτες συρρικνώνεται διαρκώς και υποβαθμίζεται. Για μας, ο δημόσιος χώρος δεν είναι το φιλέτο για επιχειρηματικές δραστηριότητες αλλά η ανάσα της πόλης, ο τρόπος ύπαρξής της. Για μας, υπεράσπιση του δημόσιου χώρου δεν σημαίνει απλώς περισσότερο χώρο για πλατείες και πάρκα αλλά την επιστροφή της φύσης στους ανοιχτούς χώρους, στους δρόμους, στα οικόπεδα και στα κτήρια της πόλης μας, τη συγκρότηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου βιώσιμης κινητικότητας με προτεραιότητα στα συλλογικά μέσα συνδυασμένης μεταφοράς. Σημαίνει ανάδειξη, προστασία, και αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της πόλης, βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων πέραν της ξεπερασμένης λύσης της δημιουργίας χώρων υγειονομικής ταφής και της περιβαλλοντικά επιζήμιας καύσης, εφαρμογή τοπικών προγραμμάτων διαχείρισης και εξοικονόμησης ενέργειας και φυσικών πόρων, διαχείριση του αστικού και περιαστικού χώρου. Σημαίνει, κοντολογίς, μια ολιστική οικολογική διαχείριση της πόλης.
- Τη διεκδίκηση της ενίσχυσης του σχεδιαστικού και αποφασιστικού ρόλου και της αυτοτέλειας της Αυτοδιοίκησης ανεξαρτήτως του χρώματος της Κεντρικής Εξουσίας και χωρίς αυτή η διεκδίκηση να ευτελίζεται σε καταγγελτικό μηχανισμό ή σε άλλοθι απραξίας.
- Την αντιπαράθεση με τον λαϊκισμό και τον δογματισμό. Μια ανεξάρτητη Αυτοδιοικητική Κίνηση είναι ασύμβατη με την αυτολογοκρισία για μείωση του πολιτικού κόστους. Πιστεύουμε στη δημιουργική πολιτική αντιπαράθεση χωρίς ακρότητες αλλά και χωρίς συμβιβασμούς σε θέματα αρχών. Θεωρούμε ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ η συνθετότητα των προβλημάτων απαιτούν από τις ζωντανές δυνάμεις της κοινωνίας μας τολμηρές και συνολικές ρήξεις με μεγάλα και μικρά συμφέροντα.
- Την προώθηση μιας κοινωνίας αλληλεγγύης ως αναγκαίας προϋπόθεσης και ως δυναμικής παρέμβασης για την κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς. Την υπεράσπιση της διαφορετικότητας και των ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Τη συμβολή στην ενίσχυση της ένταξης των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία και την κατοχύρωση του δικαιώματός τους στο εκλέγειν και εκλέγεσθαι, στην αυτοδιοίκηση.
- Την ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών και ανάδειξής τους στις αυτοδιοικητικές υποθέσεις, για να αρθεί το έλλειμμα ισότητας στην κοινωνία και να ενσωματώσει η Αυτοδιοίκηση την οπτική του φύλου σε όλες τις πολιτικές της.
- Την υπεράσπιση της Αυτοδιοίκησης ως κύτταρου δημοκρατίας και αυτοδιοίκησης. Σήμερα, οι αρμοδιότητές της έχουν διευρυνθεί και καλύπτουν όλους σχεδόν τους τομείς της ζωής των πολιτών (εκπαίδευση, εργασία, περιβάλλον, υγεία, πολιτισμός, αθλητισμός κ.ά.). Παράλληλα, όμως, η αυτοδιοίκηση απέκτησε και όλα τα κουσούρια που κοσμούν την κεντρική εξουσία (γραφειοκρατία, διαφθορά, κακοδιοίκηση, έλλειψη σχεδιασμού κ.ά.) και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που να θεωρείται από τους πολίτες ως ένας βαθύτατα διεφθαρμένος και αναποτελεσματικός θεσμός. Η κάθε Ανεξάρτητη Κίνηση οφείλει να βάλει φρένο στη μετατροπή της αυτοδιοίκησης σε ανώνυμη εταιρεία ή σε πεδίο ανενόχλητης και ανεξέλεγκτης δράσης μικρών και μεγάλων οικονομικών συμφερόντων. Στη μυθοποίηση της αγοράς και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας αντιτάσσουμε το όραμα της αποκεντρωμένης δημοκρατικής εξουσίας, όπου με θεσμούς έλεγχου και διαφάνειας είναι δυνατό να συνεργάζεται το δημόσιο με το ιδιωτικό σε όφελος των τοπικών κοινωνιών και των κατοίκων τους.
- Την προώθηση της καινοτομίας σε αντιπαράθεση με την ακινησία και τον φόβο απέναντι στο καινούριο, που κυριαρχεί σήμερα τόσο στην Κεντρική Εξουσία όσο και στην Αυτοδιοίκηση.
- Την προσήλωση στην εσωτερική συμμετοχική δημοκρατία των κινήσεών μας, μέσα από τη συλλογική διαβούλευση και δράση. Η υιοθέτηση μορφών άμεσης δημοκρατίας στη συμμετοχή των μελών, η διαφάνεια, ο έλεγχος και η κοινή δράση είναι προαπαιτούμενα για μια πραγματικά ανεξάρτητη Κίνηση. Στον βαθμό μάλιστα που -συνήθως- οι ανεξάρτητες κινήσεις συσπειρώνονται αρχικά γύρω από δυναμικές προσωπικότητες και ομάδες, αυτή η συλλογικότητα είναι όρος επιβίωσης. Διαφορετικά κυριαρχούν ο αρχηγισμός, οι προσωπικές φιλοδοξίες και η πολιτική διαμεσολάβηση.
- Τον σταθερό προσανατολισμό στα λαϊκά στρώματα και στις συνοικίες της πόλης, δηλαδή σε εκείνους ακριβώς τους πολίτες και τις περιοχές, που, ενώ βιώνουν την εγκατάλειψη και τον αποκλεισμό, ταυτόχρονα είναι δύσκολα προσβάσιμοι είτε γιατί απουσιάζουν από την τοπική πολιτική δραστηριότητα είτε γιατί υπόκεινται σε σφιχτούς δεσμούς εξάρτησης και πίεσης από κομματικούς μηχανισμούς.
- Την προσήλωση στις άξιες του Ευρωπαϊκού Δημοκρατικού Πολιτικού Πολιτισμού στις σύγχρονες συνθήκες. Επισημαίνουμε τους μεγάλους κινδύνους που διατρέχουν οι πολύτιμες πολιτικές κατακτήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα να περιοριστούν, να αφυδατωθούν και τελικά να μειωθούν δραστικά.
Ξεχωριστή θέση σ’ αυτή μας την πρωτοβουλία κατέχουν οι νέοι άνθρωποι που θέλουμε να συμμετέχουν ισότιμα. Πιστεύουμε πως οι ίδιοι οι νέοι πρέπει να διεκδικήσουν -αλλά και να ενθαρρυνθούν- να έλθουν στο προσκήνιο, με τη φρεσκάδα, το ανήσυχο πνεύμα, την έφεση για το νέο, την ανατρεπτική τους διάθεση. Ενδεικτικά, δεσμευόμαστε να πρωτοστατήσουμε στη θεσμοθέτηση και λειτουργία Αυτοδιοικητικών Συμβουλίων Νεολαίας δίπλα στα αντίστοιχα Συμβούλια (κοινοτικά, δημοτικά, νομαρχιακά ή περιφερειακά), με αρμοδιότητα την εισήγηση θεμάτων νεολαίας. Θέλουμε τα Συμβούλια Νεολαίας να είναι ο χώρος όπου θα χτυπά η καρδιά των νέων, το κέντρο ζύμωσης των θέσεων και ανάδειξης των προτάσεών τους, ο φορέας απ’ όπου θα ξεκινούν οι πρωτοβουλίες για τα θέματά τους. Για τη μόρφωση χωρίς φραγμούς. Για την προετοιμασία και τον σχεδιασμό του επαγγελματικού τους μέλλοντος. Για την καταπολέμηση της ανεργίας, τη δημιουργία χώρων συνάθροισης, ψυχαγωγίας, δημιουργίας, πολιτισμού και αθλητισμού.
Δεν είμαστε τουρίστες στα χωριά και τις πόλεις μας! Είμαστε οι άνθρωποί τους. Οι τόποι μας ζουν από μας κι εμείς από αυτούς. Η μη συμμετοχή, η σιωπή, η απουσία βλάπτει τις τοπικές μας κοινωνίες, μας βλάπτει όλους, αφού ενθαρρύνει και νομιμοποιεί όσους ασκούν εξουσία να κωφεύουν και να αδρανούν.
Γνωρίζουμε ότι το εγχείρημα που ξεκινάμε δεν έχει εκ των προτέρων «εγγυημένη επιτυχία». Επιλέγουμε συνειδητά να ανιχνεύσουμε το νέο, να χτίσουμε νέες σχέσεις, να ορίσουμε νέους κανόνες συλλογικής προσπάθειας, να προβάλουμε ένα διαφορετικό μοντέλο τοπικής εξουσίας. Καλούμαστε να νοηματοδοτήσουμε εκ νέου και συλλογικά τις έννοιες γειτονιά, κοινωνικές σχέσεις, κανόνες λειτουργίας της πόλης, αλληλοσεβασμός, ευθύνη του πολίτη, δημοκρατικές διαδικασίες, συλλογικές αποφάσεις, δεσμεύσεις και υλοποίησή τους.
Δύσκολα πράγματα. Σίγουρα όμως αξίζουν την προσπάθεια. Ο δρόμος που προτείνουμε δεν υπάρχει ακόμα. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας πανελλαδικά, να συντονίσουμε τα βήματά μας, να παντρέψουμε τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας, να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί, πιο ισχυροί, πιο χρήσιμοι. Να γίνουμε το στήριγμα και η ελπίδα της Αυτοδιοίκησης.
Η δημιουργία του πανελλαδικού δικτύου Ανεξάρτητων Αυτοδιοκητικών Κινήσεων είναι μια ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΝEPΓAΣIA, μια κοινή προσπάθεια
- Να δυναμώσει η φωνή της Aνεξάρτητης Aυτοδιοίκησης.
- Να εμπεδωθεί στην κοινωνία η αντίληψη της συμμετοχής, της αυτενεργού και συλλογικής δράσης του δημότη-πολίτη στα δημοτικά πράγματα.
- Να γίνουν οι Ανεξάρτητες Κινήσεις υπολογίσιμη δύναμη και ισχυρός πόλος στην Αυτοδιοίκηση και να φανούν αντάξιες της αυξανόμενης εμπιστοσύνης που τους δείχνουν οι ενεργοί πολίτες σ’ όλη την Ελλάδα.
Καλούμε τα Ανεξάρτητα Σχήματα και τις Αυτοδιοικητικές Πρωτοβουλίες όλης της χώρας να συμμετάσχουν ενεργά και να ενισχύσουν την προσπάθειά μας για ΙΣΧΥΡΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ.
