Τα κατάφεραν τελικά οι υποστηρικτές της ναρκομαφίας, του δόγματος της μηδενικής ανοχής και των φυλακίσεων. Μετά από έντονες πιέσεις συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων (ΝΔ, ΚΚΕ, Ανεξάρτητοι Έλληνες, Χρυσή Αυγή), ο νέος “νόμος για τις εξαρτησιογόνες ουσίες” που ψηφίστηκε στη Βουλή δεν τολμάει τον εκσυχρονισμό, εξορθολογισμό και εξανθρωπισμό των πολιτικών, κατά τα πολύ θετικά παραδείγματα που έχουμε από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (Πορτογαλία, Ισπανία, Ελβετία, Ολλανδία, Τσεχία, Αγγλία και Σλοβενία). Αντίθετα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις εκατοντάδες χιλιάδες των χρηστών στην Ελλάδα σαν εγκληματίες και περιθωριακούς, που χρήζουν όμως θεραπείας.  

Οι χρήστες ουσιών δεν είναι εγκληματίες, ούτε είναι απαραίτητα προβληματικοί χρήστες. Εγκληματικές είναι οι πολιτικές της απαγόρευσης και της καταστολής που τρέφουν το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά του συστήματος, ενώ κοστίζουν ακριβά σε ανθρώπινες ζωές και οικονομικούς πόρους, οδηγώντας συνανθρώπους μας στην εξαθλίωση και το περιθώριο. 

Οι πολιτικές που ακολουθούνται τα τελευταία 50 χρόνια προκαλούν μεγαλύτερη βλάβη απ’ ότι προλαμβάνουν. Ο χαμένος πόλεμος κατά των ναρκωτικών και οι κατασταλτικές πολιτικές κοστίζουν σε παγκόσμιο επίπεδο 100 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο και δεν έχουν καταφέρει να μειώσουν ούτε τη ζήτηση, ούτε τη προσφορά ουσιών, αφού οι χρήστες είναι περισσότεροι από ποτέ, όπως και οι ποσότητες που διακινούνται. Περισσότεροι από 300 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως κάνουν χρήση παράνομων ουσιών και το οργανωμένο έγκλημα κάνει ετήσιο τζίρο περισσότερα από 330 δισεκατομμύρια δολάρια. Πολλοί άνθρωποι σε καθεστώς παρανομίας, οι φυλακές γεμάτες με χρήστες που όμως είναι πάρα πολλοί για να χωρέσουν σε αυτές και πάρα πολλά τα λεφτά σε λάθος χέρια. 

Ο νέος νόμος δεν έχει καμία σχέση με την αρχική πρόταση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής για το “νέο κώδικα ναρκωτικών”, υπό τον συντονισμό του καθηγητή Γ. Παρασκευόπουλου, όπως είχε κατατεθεί προς δημόσια διαβούλευση το 2011 και είχε λάβει πολλά θετικά σχόλια αφού προέβλεπε την πλήρη αποποινικοποίηση τη χρήσης ουσιών και μετατροπή σε πταίσμα της αυτοκαλλιέργειας κάνναβης. Πάει ακόμα πιο πίσω από την ίδια τη πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Αντ. Ρουπακιώτη, όπως βγήκε για δημόσια διαβούλευση το 2012 και προέβλεπε τη μετατροπή σε πταίσμα της προσωπικής χρήσης και της αυτοκαλλιέργειας κάνναβης, αλλά και σειρά άλλων θετικών διατάξεων.    

Δυστυχώς ο νέος νόμος χάνει μια ιστορική ευκαιρία σε μια εποχή πολυεπίπεδης κρίσης, που επιδεινώνει τη κατάσταση των χρηστών και οδηγεί όλο και περισσότερους ανθρώπους στη προβληματική χρήση και το περιθώριο, για να θέσει τις βάσεις για μια αξιοπρεπή, αποτελεσματική, δίκαιη και ανθρώπινη αντιμετώπιση των εξαρτήσεων. 

Η κατοχή- προμήθεια για προσωπική χρήση παραμένει έγκλημα (πλημμέλημα) και τιμωρείται μεφυλάκιση μέχρι πέντε μήνες (αντί για φυλάκιση ένα χρόνο που ίσχυε μέχρι πρόσφατα). Δηλαδή κάποιος που θα συλληφθεί ακόμα και με 2 τσιγάρα κάνναβης δυνητικά θα αντιμετωπίζει αυτόφωρη διαδικασία και ποινή φυλάκισης που θα μετατρέπεται σε χρηματικό πρόστιμο, ενώ θα καταγράφεται στο ποινικό μητρώο και θα αντιμετωπίζει την ίδια ταλαιπωρία. 

Η διαφθορά των κυκλωμάτων των αστυνομικών, εισαγγελέων, δικηγόρων και δικαστών, τα υπέρογκα κονδύλια για τη καταστολή αντί για την πρόληψη και τη θεραπεία, η διαπόμπευση και η ταλαιπωρία, η εγκληματικότητα, αλλά και οι χαμένες ώρες ανθρώπινου δυναμικού, δεν αντιμετωπίζονται με αυτό το νόμο. 

Ο νέος νόμος θα συμβάλει δυνητικά στην προσωρινή αποσυμφόρηση των φυλακών, αλλά σίγουρα δεν συμβάλει στον αποστιγματισμό των χρηστών και τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Εξακολουθεί δηλαδή ο νομοθέτης, αλλά και η Πολιτεία να θεωρεί ότι η χρήση ουσιών και η εξάρτηση από αυτές είναι ζήτημα δημόσιας τάξης και όχι δημόσιας υγείας και αξιοπρέπειας. 

Όσο όμως η Πολιτεία αφήνει τη προσφορά και τα έσοδα στο οργανωμένο έγκλημα, όσο δεν αναλαμβάνει μια νομική ρύθμιση της παραγωγής και διακίνησης, καθώς και πολιτικές απεξάρτησης στα πλαίσια της μείωσης της βλάβης, τότε αφήνει την τύχη όλων αυτών των χρηστών στα χέρια τη μαφίας.  Αυτό που επείγει είναι να χτυπηθεί το παράνομο εμπόριο, η εξάρτηση των χρηστών από τα παράνομα κυκλώματα διακίνησης και οι ανθυγιεινές συνθήκες της χρήσης, κάτι που δεν προβλέπεται από το νέο νόμο. Όταν κάτι δεν είναι ελεγχόμενο οδηγεί στην περιστολή της υγείας και στην αύξηση της εγκληματικότητας.

Στο νέο νόμο δεν προβλέπονται επίσης αντικειμενικά όρια ποσοτήτων που δικαιολογούν την προσωπική χρήση, με αποτέλεσμα να υπάρξουν αρκετά παράθυρα ερμηνείας του νόμου (που συνήθως είναι προς όφελος των εμπόρων και εις βάρος των χρηστών), ενώ διατηρεί εξοντωτικές ποινές, από τις πιο υψηλές στην Ευρώπη. Αν και γίνεται μια προσπάθεια ελαστικοποίησης και μείωσης των ποινών μικροδιακίνησης, για να αποσυμφορηθούν τα σωφρονιστικά ιδρύματα, η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει από τα αυστηρότερα πλαίσια ποινών για τους διακινητές, πολύ πιο αυστηρά από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η έκδοση της Απόφασης – πλαίσιο του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2004 (2004/757/ΔΕΥ) προβλέπει όρια ποινών, για τα βασικά εγκλήματα διακίνησης ναρκωτικών που είναι αισθητά χαμηλότερα από τα αντίστοιχα της ελληνικής νομοθεσίας, ακόμη και από τις μειωμένες ποινές για τους εξαρτημένους χρήστες που προτείνονται από αυτό το νομοσχέδιο. 

Τα θετικά στοιχεία του νέου νόμου είναι ότι διασφαλίζεται το δικαίωμα στη θεραπεία και η αποφυγή πολυετών φυλακίσεων για τους χρήστες, όχι όμως και ο πλουραλισμός στις θεραπευτικές μεθόδους. Επίσης εναρμονίζεται επιτέλους το ελληνικό δίκαιο με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία σε ότι έχει να κάνει με την επιδότηση και την νόμιμη καλλιέργεια της κλωστικής (βιομηχανικής) κάνναβης και τη μεταποίηση των παραγώγων της. Αυτή είναι μια ιστορική εξέλιξη και σημαντική νίκη του Αντιπαγορευτικού κινήματος στην Ελλάδα, καθώς και δικαίωση των συμπολιτών μας που διώκονταν για πολλά χρόνια για διάθεση προϊόντων κλωστικής κάνναβης (ρούχα, τσάγια και πρωτεΐνη hemp). 

Η αυτοκαλλιέργεια κάνναβης για προσωπική χρήση μετατρέπεται σε πλημμέλημα (φυλάκιση μέχρι 5 μήνες), αντί για ακόμα και κακούργημα που ήταν μέχρι πρόσφατα, χωρίς να προσδιορίζονται όμως ο αριθμός των δέντρων που δικαιολογούν προσωπική χρήση. Η κάνναβη είναι ένα θεραπευτικό φυτό με 25.000 χρήσεις που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος εδώ και 3.000 χρόνια και θα πρέπει να νομιμοποιηθεί η αυτοκαλλιέργεια για προσωπική (θεραπευτική ή ψυχαγωγική) χρήση για να αποδυναμωθεί το οργανωμένο έγκλημα και να προστατευτεί η ασφαλής χρήση και ο χρήστης.  

Δυστυχώς ολόκληρο το δεξιό τόξο στη Βουλή αντιτάχθηκε ακόμα και στα άρθρα που είχε προτείνει ο ίδιος ο Υπουργός για τη δυνατότητα αναψηλάφησης της δίκης αν μια υπόθεση φτάσει και κριθεί διαφορετικά στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Απέχουμε ακόμα από ακόμα και στοιχειώδη εφαρμογή του κράτους δικαίου.

Με όλα αυτά αναρωτιόμαστε με ποια κριτήρια και πόσο ενημερωμένες ήταν οι αποφάσεις των βουλευτών που έβαλαν φρένο στην ουσιαστική μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για τις εξαρτησιογόνες ουσίες; Ενδεικτικά του χαμηλού επιπέδου διαλόγου και των επιχειρημάτων μέσα στη Βουλή είναι οι τοποθετήσεις ορισμένων βουλευτών του συντηρητικού τόξου που χαρακτηρίζονται από παντελώς ατεκμηρίωτη επιστημονικά άποψη, από ιδεοληψίες ακόμα και από επικίνδυνες αντιλήψεις για τη δημοκρατία, το πολίτευμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Π. Καμένος (ΑΝΕΛ) δήλωσε ότι η καλλιέργεια χασίς στο σπίτι θα οδηγήσει σε βαριά ναρκωτικά και στο θάνατο πολλές χιλιάδες παιδιά. Ο Η. Κασιδιάρης (ΧΑ) ζήτησε αυστηροποίηση των ποινών, να επανεξεταστεί το νομικό πλαίσιο και να επανέλθει η θανατική ποινή για τους εμπόρους ναρκωτικών. Βουλευτές του ΚΚΕ ρώτησαν τον υπουργό Γεωργίας, γιατί υπέκυψε στις πιέσεις της ΕΕ και συμφώνησε στην προώθηση της καλλιέργειας της κοινής (κλωστικής) κάνναβης στη χώρα μας, που δε λύνει, αλλά οξύνει, προβλήματα της γεωργίας και δημιουργεί σοβαρές προϋποθέσεις επέκτασης της χρήσης ναρκωτικών στη χώρα μας (!). 

Η νεοφασίζουσα κυβέρνηση για να γιορτάσει την ψήφιση του νόμου και για να δείξει τις πραγματικές προθέσεις της προέβη σε μια άνευ προηγουμένου αστυνομική επιχείρηση εκκαθάρισης του κέντρου της Αθήνας από τοξικομανείς, σε καταγραφή τους και μεταφορά τους χωρίς τη θέλησή τους στο κέντρο κράτησης (στρατόπεδο συγκέντρωσης) της Αμυγδαλέζας. Η επιχείρηση ΘΕΤΙΣ όπως ονομάστηκε θυμίζει άλλες, σκοτεινές εποχές, εντείνει την αστυνομοκρατία και τον παραλογισμό, ενώ είναι βάναυση προσβολή των ατομικών δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των συνανθρώπων μας, αλλά και του Ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού και κεκτημένου. Μόνο με αυτού του είδους τη τρομοκρατία μπορούν να επιβάλλουν τις απαγορευτικές πολιτικές και τη μηδενική ανοχή. 

Σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχει ευρεία κινητοποίηση από νυν και πρώην αρχηγούς κρατών, τον πρώην ΓΓ του ΟΗΕ, επιστήμονες, διανοούμενους, καλλιτέχνες και τη κοινωνία των πολιτών για να αναδειχθούν τα οφέλη της αντιαπαγορευτικής προσέγγισης για τη μείωση της βλάβης, με έμφαση στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας, την αποποινικοποίηση της χρήσης και τη νομική ρύθμιση της προσφοράς ουσιών. Τα θετικά παραδείγματα είναι δίπλα μας, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, γιατί υποκρίνεται η Πολιτεία ότι δεν υπάρχουν;  

Μια ολοκληρωμένη αντιαπαγορευτική πολιτική για τη μείωση της βλάβης περιλαμβάνει:

– αποποινικοποίηση τη προσωπικής χρήσης- κατοχής όλων των ουσιών

– κατηγοριοποίηση και αντιμετώπιση των ουσιών βάσει της επικινδυνότητάς τους

– ρύθμιση της προσφοράς (προμήθεια από ειδικά κρατικά ελεγχόμενα καταστήματα ή προσωπική καλλιέργεια) ώστε να αποκοπεί ο χρήστης από την παράνομη εμπορία

– νομιμοποίηση της αυτοκαλλιέργειας κάνναβης για προσωπική (ψυχαγωγική ή θεραπευτική) χρήση

– προώθηση της απεξάρτησης με πλουραλιστικές μεθόδους (πχ προγράμματα σταδιακής απεξάρτησης,

καθαρών συνέργων χρήσης και διαμόρφωση ειδικών χώρων ελεγχόμενης χρήσης)

– ενίσχυση της επιστημονικά τεκμηριωμένης ενημέρωσης, της πρωτοβάθμιας φροντίδας στο δρόμο καθώς και δημιουργία κέντρων δωρεάν πρωτοβάθμιας περίθαλψης για τους χρήστες σε ειδικές υγειονομικές εγκαταστάσεις

– η καλλιέργεια κάνναβης να ελέγχεται από το κράτος, όπως με τα Social Cannabis Club, να είναι συλλογική και μη κερδοσκοπική

– δημιουργία φαρμακείων (dispensaries) που θα παρέχουν κάνναβη για ιατρικούς σκοπούς

– έμφαση στη πρόληψη και τη θεραπεία

Εμείς βασιζόμαστε σε επιστημονικά δεδομένα, διεθνείς καλές πρακτικές και εμπειρίες, Εσείς γιατί εμμένετε σε ιδεοληψίες και πολιτικές ηθικού πανικού; Οι πολιτικοί πρέπει να αποφασίσουν με ποιανού το μέρος είναι, με τα παράνομα εγκληματικά κυκλώματα ή με το δημόσιο συμφέρον; 

Εμείς θα εξακολουθήσουμε να διεκδικούμε για τα αυτονόητα και να καλλιεργούμε τα δικαιώματά μας. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για τη μείωση της βλάβης από τις εξαρτήσεις, την πλήρη νομιμοποίηση της κάνναβης και την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας. Γιατί η αλήθεια είναι η καλύτερη πρόληψη. 

11.3.2013

Ηλιόσποροι, www.iliosporoi.net

Ελευθεριακός Σύνδεσμος Απεξάρτησης (ΕΛΕΥΣΥΝΑ), www.elefsyna.org 

 

Τι ισχύει στην Ευρώπη 

Στα κράτη μέλη της ΕΕ, παρά τις διαφορετικές θέσεις και αντιλήψεις, μπορούμε να δούμε μια τάση (στα περισσότερα από αυτά) να αντιμετωπιστεί η παράνομη χρήση ναρκωτικών (συμπεριλαμβανομένων των προπαρασκευαστικών πράξεών της) ως σχετικά ήσσονος σημασίας παράβαση, για την οποία δεν κρίνεται απαραίτητο να εφαρμοστούν ποινές που περιλαμβάνουν την στέρηση ελευθερίας. 

Σε αυτές τις χώρες, οι ποινές φυλάκισης δεν φαίνονται να είναι το αποτελεσματικότερο όργανο για να αποτρέψουν (και να τιμωρήσουν) τη χρήση ναρκωτικών. Αν και η κατοχή και χρήση για προσωπικές ανάγκες είναι η πλειοψηφία των υποθέσεων σχετικών με τα ναρκωτικά που παραπέμπονται στη δικαιοσύνη, εν τούτοις τα δικαστήρια δείχνουν να προτιμούν τη θεραπεία, άλλα μέτρα κοινωνικής υποστήριξης και, μέχρις ενός σημείου, κυρώσεις που δεν περιλαμβάνουν τη στέρηση της ελευθερίας, όπως διοικητικές ποινές, επιπλήξεις και πρόστιμα καθώς και αναστολή της ποινικής διαδικασίας, κυρίως για μικρές ποσότητες και όταν η απλή χρήση ναρκωτικών δεν συνοδεύεται από επιβαρυντικές περιστάσεις. 

Από την ανάλυση των εθνικών στρατηγικών για τα ναρκωτικά, τη θεωρία, τη νομοθεσία και τη νομολογία προκύπτει ότι σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, η κρατική παρέμβαση επικεντρώνεται σε α) ισχυρή έμφαση στην θεραπεία, αντί για την τιμωρία β) μία αίσθηση δυσαναλογίας ανάμεσα σε ποινές κράτησης (που συχνά καταγράφονται στο ποινικό μητρώο) και παράνομης χρήσης ναρκωτικών και γ) στην αντίληψη ότι η κάνναβη είναι λιγότερο επικίνδυνη για την υγεία, συγκρινόμενη με άλλες ουσίες. 

Πιο συγκεκριμένα: 

Βέλγιο

Στο Βέλγιο η νομοθετική μεταρρύθμιση σχετικά με την χρήση ναρκωτικών και την κατοχή τους για προσωπική χρήση εφαρμόστηκε τον Ιούνιο του 2003. Ο βασικός άξονας αυτής της μεταρρύθμισης είναι ότι η εφαρμογή του ποινικού νόμου στην παράνομη χρήση ναρκωτικών θα έπρεπε πλέον να αποτελεί μόνο τη έσχατη λύση. 

Σύμφωνα με μία υπουργική απόφαση του Ιανουαρίου του 2005, αποποινικοποιήθηκε η κατοχή κάνναβης για προσωπική χρήση. Συγκεκριμένα αν είστε πολίτης άνω των 18ετών με κατοχή μέχρι 3 γραμμάρια και αν δεν προκαλείτε δημόσια όχληση. Αν δεν ισχύουν αυτές οι 3 προϋποθέσεις ή αν υπάρχουν επιβαρυντικές περιστάσεις, η ποινή είναι πρόστιμα ή φυλάκιση στην τελευταία περίπτωση. Τα πρόστιμα κυμαίνονται μεταξύ 75-125 ευρώ για την πρώτη παράβαση ή 130-250 σε περίπτωση υποτροπής εντός έτους από την πρώτη παράβαση. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής προβλέπεται κράτηση 8 ημερών μέχρι 1 μήνα και πρόστιμο 250-500 ευρώ.

Η καλλιέργεια ενός θηλυκού φυτού για προσωπική χρήση επιτρέπεται. Ο σύλλογος (cannabis social club)  “ΤΡΕΚΤUW PLANT”, μια ένωση πολιτών για την κάνναβη, με έδρα την Αμβέρσα, που καθιέρωσε μια συλλογική καλλιέργεια βασισμένη στην αρχή του ενός θηλυκού φυτού κατ’ άτομο, απαλλάχθηκε σε δύο περιπτώσεις ποινικών διώξεων που ασκήθηκαν από τους εισαγγελείς της Αμβέρσας. (η μία αφορούσε κατηγορία σύστασης και συμμορίας και η άλλη παρακίνηση σε χρήση ναρκωτικών). Ο σύλλογος τώρα λειτουργεί σε πειραματικό επίπεδο με την συλλογική καλλιέργεια για την προσωπική χρήση των μελών του. 

Τσεχία

Την 1-1-2010 θεσπίστηκε μια νέα διάταξη στον ποινικό κώδικα για τον ακριβή ορισμό των τύπων και ποσοτήτων των ναρκωτικών και ψυχοτρόπων ουσιών. Σύμφωνα με την νέα νομοθεσία η κατοχή χωρίς άδεια ναρκωτικών για προσωπική χρήση είναι παράνομη. Όσον αφορά σε μικρές ποσότητες αντιμετωπίζεται ως πταίσμα και τιμωρείται με χρηματικό πρόστιμο. Για την περίπτωση της κατοχής, ως μικρή ποσότητα καθορίζονται τα 15 γραμμάρια ακατέργαστης και τα 5 γραμμάρια κατεργασμένης κάνναβης, ενώ για την καλλιέργεια μικρή ποσότητα θεωρούνται τα 5 θηλυκά φυτά. Σε μεγαλύτερες ποσότητες η παράβαση αντιμετωπίζεται από τον ποινικό κώδικα και οι παραβάτες τιμωρούνται με μέγιστη ποινή την φυλάκιση ενός χρόνου και την κατάσχεση των μέσων και προϊόντων του εγκλήματος. Ο νόμος περιλαμβάνει συγκεκριμένες εξαιρέσεις για την νόμιμη κατοχή ουσιών, μεταξύ άλλων για ιατρικούς, φαρμακευτικούς και ερευνητικούς λόγους. 

Ισπανία

Η απλή χρήση κάνναβης θεωρείται διοικητικό αδίκημα και δεν περιλαμβάνει στερητικές της ελευθερίας ποινές. Σε περίπτωση μη συνδρομής επιβαρυντικών περιστάσεων προβλέπονται μόνο χρηματικά πρόστιμα. Στις περιπτώσεις δημόσιας χρήσης και κατοχής ή σε περιπτώσεις, όπου συντρέχουν άλλες καταστάσεις (πχ. χρήση κατά την οδήγηση) οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμα που κυμαίνονται από 301 έως 30.050 ευρώ. 

Από το 2003 και μετά από 2 καθοριστικές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου που αποφάνθηκε ότι η κατοχή ακόμη και μεγάλων ποσοτήτων κάνναβης δεν είναι αδίκημα αν δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι υπάρχει πρόθεση εμπορίας, ιδρύθηκε η Ομοσπονδία των Κλαμπ Κάνναβης (Federation of Cannabis Clubs), αρχικά από 21 κλαμπ. Το 2011 έχει γίνει εκτίμηση ότι λειτουργούν περίπου 300 κλαμπ με χιλιάδες μέλη σε όλη τη χώρα.    

Πορτογαλία

Ο νόμος της 30-11-2000 αποποινικοποιεί την χρήση, καθώς και την αγορά και κατοχή για προσωπική χρήση όλων των ναρκωτικών για μία μέση ατομική ποσότητα επαρκή για 10 ημέρες και καθιερώνει επιστημονικές επιτροπές για την αποτροπή της χρήσης ναρκωτικών. Η δημόσια χρήση ναρκωτικών παραμένει παράνομη και οι χρήστες τιμωρούνται με πρόστιμα μεταξύ 25 ευρώ και ενός ποσού που ισούται με τον ελάχιστο εθνικό μισθό. Ωστόσο, αυτό το πρόστιμο αποτελεί το ύστατο μέτρο, ενώ ο κανόνας είναι ότι σε περίπτωση μη ύπαρξης ενδείξεων εξάρτησης ή αν δεν απαιτούνται άλλες ενέργειες, όπως η ψυχολογική υποστήριξη, η εφαρμογή του προστίμου αναστέλλεται. Σε περίπτωση συσχετιζόμενων αδικημάτων, μπορούν να επιβληθούν πρόστιμο ή άλλα διοικητικά μέτρα. Σε περίπτωση όπου το άτομο είναι επιβεβαιωμένα εξαρτημένο, ο νόμος προβλέπει την παραπομπή του σε υγειονομικές ή κοινωνικές υπηρεσίες. 

Ολλανδία

Στην Ολλανδία η κατοχή οποιασδήποτε ουσίας, όπως και η καλλιέργεια, θεωρείται αδίκημα. Η νομοθεσία διέπεται όμως από την αρχή της ανεκτικότητας και η κατοχή για προσωπική χρήση είναι αποποινικοποιημένη. Η κατοχή κάνναβης μέχρι 5 γρ. δεν διώκεται και αυτή είναι η ημερήσια ποσότητα κατά άτομο που επιτρέπεται να πωλούν καφενεία με ειδική άδεια πώλησης κάνναβης, τα γνωστά coffeeshops. Αν και υπάρχει μια τάση να μην εκδίδονται καινούργιες άδειες, το 2011 λειτουργούν περισσότερα από 600  coffeeshop σε όλη την Ολλανδία. Σύμφωνα με επίσημες μελέτες αυτή η προσέγγιση ελεγχόμενης πώλησης κάνναβης δεν έχει οδηγήσει σε αυξημένα ποσοστά χρήσης ανάμεσα στον πληθυσμό, μάλιστα η Ολλανδία είναι χαμηλότερα από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, η ποιότητα συνεχώς βελτιώνεται, ενώ οι τιμές διατηρούνται χαμηλές, και επειδή η διάθεση κάνναβης είναι τόσο ελεγχόμενη λειτουργεί ως αποτρεπτικός παράγοντας και δεν προσφέρει την έλξη του απαγορευμένου για τη νεολαία.    

Πηγές πληροφόρησης και τεκμηρίωσης:   

The Alternative World Drug Report, counting the costs of the war on drugs:http://www.countthecosts.org/sites/default/files/AWDR.pdf

Έκθεση σχετικά με τις παγκόσμιες παράνομες αγορές ναρκωτικών 1998 – 2007, Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Reuter- Trautmann) 2009. Αυτή η έκθεση συμπεραίνει ότι οι τρέχουσες πολιτικές αποτυγχάνουν στον κύριο στόχο τους, να μειωθεί δηλαδή η ζήτηση και προσφορά των παράνομων ουσιών, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν ένα κρίσιμο παράγοντα αύξησης της βλάβης στους μεμονωμένους χρήστες, το άμεσο περιβάλλον τους, την οικονομία και την κοινωνία: http://ec.europa.eu/justice/anti-drugs/files/report-drug-markets-short_en.pdf   

Η αποποινικοποίηση της χρήσης είναι η μόνη ρεαλιστική επιλογή, του Carel Edwards (πρώην επικεφαλής της αντιναρκωτικής μονάδας της ΕΕ): www.tvxs.gr/node/83691  

Η κατάσταση του προβλήματος των ναρκωτικών στην Ευρώπη, Ετήσια Έκθεση 2011, Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA):http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_143743_EL_EMCDDA_AR2011_EL.pdf  

Η έκθεση για την Ελλάδα: http://www.emcdda.europa.eu/publications/country-overviews/el   

Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα, World Drug Report 2010:http://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/WDR-2010.html 

Towards a better understanding of drug-related public expenditure in Europe, Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA) 2008:http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_60370_EN_TDSI08001ENC_WEB.pdf 

Το επιτυχημένο παράδειγμα της Ολλανδίας: Evaluation of the Dutch national drug policy, Laar, M. van (ed.), Ooyen-Houben, M. (ed.), Trimbos-instituut, WODC (2009), summary:http://english.wodc.nl/images/1790_summary_tcm45-201181.pdf

Το επιτυχημένο παράδειγμα της Πορτογαλίας:

http://www.cato.org/pubs/wtpapers/greenwald_whitepaper.pdf

http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/drug-policy-in-portugal-english-20120814.pdf

http://www.stopthewarondrugs.org/wp-content/uploads/2012/06/Hughes-C.E.-Stevens-A.-2010-What-Can-We-Learn-from-the-Portuguese-Decriminalisation-of-Illicit-Drugs.pdf

Το επιτυχημένο παράδειγμα της Ελβετίας: http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/from-the-mountaintops-english-20110524_0.pdf

Assessing Drug Problems and Policies in Switzerland, 1998-2007, Research report of Peter Reuter, University of Maryland, USA and Domenic Schnoz, Institut für Sucht- und Gesundheitsforschung (ISGF), Zurich (2009), summary: http://www.bag.admin.ch/themen/drogen/00042/00624/06044/07683/index.html?lang=en&download=NHzLpZeg7t,lnp6I0NTU042l2Z6ln1ad1IZn4Z2qZpnO2Yuq2Z6gpJCIdHx9g2ym162epYbg2c_JjKbNoKSn6A

Το επιτυχημένο παράδειγμα της Τσεχίας:http://www.opensocietyfoundations.org/sites/default/files/A_Balancing_Act-03-14-2012.pdf

The Budgetary Implications of Drug Prohibition, February, 2010, Jeffrey A. Miron, Department of Economics, Harvard University: http://www.economics.harvard.edu/faculty/miron/files/budget%202010%20Final.pdf

An economic perspective on the legalisation debate: the Dutch case, Boermans, Martijn A.Vol 2, No 4 (2010), Drugs & the Law, Amsterdam Law Forum: http://ojs.ubvu.vu.nl/alf/issue/view/19ήεδώ:http://hogeschoolutrecht.academia.edu/MartijnBoermans/Papers/319117/An_Economic_Perspective_on_the_Legalisation_Debate_The_Dutch_Case

Δημόσια Ακρόαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Δεκέμβριος 2010): Μεταρρύθμιση των πολιτικών για τα ναρκωτικά: μια διέξοδος από την κρίση; Εισήγηση Martin Barriuso, Pannagh Cannabis Social Club Bilbao, president of the national federation of cannabis associations in Spain,http://www.encod.org/info/IMG/pdf/SPEECH_BARRIUSO.pdf

Κοινωνικές λέσχες κάνναβης στην Ισπανία: http://www.pdf-archive.com/2013/02/13/2-2012/2-2012.pdf

Prof. David Nutt, Estimating drug harms: a risky business? (2010): http://www.crimeandjustice.org.uk/opus1714/Estimating_drug_harms.pdf   

Έκθεση Παγκόσμιας πρωτοβουλίας για την μεταρρύθμιση των πολιτικών για τα ναρκωτικά (2011): http://reformdrugpolicy.com/wp-content/uploads/2011/09/Global_Commission_Report_English.pdf

Διακήρυξη της Παγκόσμιας πρωτοβουλίας για την μεταρρύθμιση των πολιτικών για τα ναρκωτικά:http://www.breakingthetaboo.info/missiongr.htm

http://reformdrugpolicy.com/partner/public-letter/

Διακήρυξης της Βιέννης: http://www.viennadeclaration.com/the-declaration/ 

Δύο πρόσφατα άρθρα από το περιοδικό Economist:

http://www.economist.com/news/international/21572184-experiments-legalisation-are-showing-what-post-war-approach-drug-control-could-look

http://www.economist.com/news/leaders/21572197-last-drug-prohibition-being-challenged-fresh-thinking-great-experiment